Η σημασία της Κυριακής προσευχής (μέρος 2ο)

Η Κυριακή προσευχή στη λειτουργική ζωή
Όπως είπαμε, το «Πάτερ ἡμῶν» είναι η αυτούσια προσευχή, η οποία βγήκε από το πανάγιο στόμα του Χριστού. Η Αγία μας Ορθόδοξη Εκκλησία τη χρησιμοποιούσε ανέκαθεν στη θεία λειτουργία, όπως αναφέρουν αρχαίοι εκκλησιαστικοί συγγραφείς και όπως σημειώνουν τα αρχαία λειτουργικά βιβλία της Εκκλησίας. Μάλιστα κάποιος από τους εκκλησιαστικούς συγγραφείς αναφέρει ότι το «Πάτερ ἡμῶν» το απήγγειλε σύσσωμος ο λαός, όλο το εκκλησίασμα.

Αλλά και στις μέρες μας θα ήταν μεγάλη ευλογία να επανέλθει αυτή η ευλαβική συνήθεια να απαγγέλλουν την προσευχή αυτήν στη θεία λειτουργία όλοι οι Χριστιανοί, όλο το πλήρωμα της Εκκλησίας με μια ψυχή και με μια καρδιά «ἐν ἑνί στόματι καί μιᾷ καρδίᾳ», όπως λέμε στη θεία λειτουργία.

Πώς να τολμήσουμε;
Η Κυριακή Προσευχή, ο ατίμητος αυτός πνευματικός θησαυρός, χρησιμοποιείται ευρύτατα στη θεία Λατρεία. Οι θεοφόρος Πατέρες την έχουν ενσωματώσει και στη θεία λειτουργία. Σ’ αυτήν κατέχει σπουδαία θέση και συνδυάζεται άριστα με το πνεύμα της Λατρείας.

Όπως γνωρίζουμε, πριν από την απαγγελία του «Πάτερ ἡμῶν», ακούμε ένα σπουδαίο αίτημα, που μας καλεί να είμαστε άγρυπνοι, μας προετοιμάζει και μας εξηγεί με ποια εσωτερική διάθεση πρέπει να απαγγέλλουμε την Κυριακή Προσευχή. Είναι ένα αίτημα βοηθητικό για την Προσευχή που θα ακολουθήσει. Το απαγγέλλουμε όλοι μαζί με το στόμα του ιερέα και λέμε: «Καί καταξίωσον ἡμᾶς, Δέσποτα, μετά παρρησίας, ἀκατακρίτως, τολμᾶν ἐπικαλεῖσθαι σε τόν ἐπουράνιον Θεόν Πατέρα καί λέγειν».

Με τα λόγια αυτά ζητάμε από τον Θεό να μας αξιώσει να τολμήσουμε να αποκαλέσουμε Πατέρα τον Θεό με παρρησία. Καταλαβαίνεις, αδελφέ, τι σημαίνει αυτό; Μια τόσο σπουδαία προσευχή δεν μπορούμε να την απαγγέλλουμε όπως-όπως, τυπικά και χωρίς να συμμετέχει η ψυχή μας. Τα λόγια αυτά μας βοηθούν να καταλάβουμε πώς πρέπει να νιώθουμε εσωτερικά, όταν τη χρησιμοποιούμε. Είναι προσευχή προ της Προσευχής, όπως ειπώθηκε, και σημαίνει: Πρώτον, να μας αξιώσει ο Θεός. Χωρίς την Χάρι του Αγίου Τριαδικού Θεού δεν μπορούμε να Τον επικαλεσθούμε και να Τον αποκαλέσουμε Πατέρα με συναίσθηση και συντριβή.

Δεύτερον, χρειάζεται παρρησία, για να πούμε τον Θεό Πατέρα. Ξέρεις, αδελφέ, τι σημαίνει παρρησία; Να είναι τέτοια η ζωή μας, που να μας αποδεικνύει παιδιά του Θεού. Διότι όποιος ζει στην αμαρτία και περιφρονεί το θέλημα του Θεού, δεν μπορεί να λέγεται και να είναι παιδί Του. Όταν όμως αγωνίζεται και εφαρμόζει τις εντολές του Θεού, τότε έχει την παρρησία, το ευλαβικά θάρρος να ονομάζει τον Θεό Πατέρα. Είναι γνήσιο και αγαπητό παιδί του Θεού.

Ποιος όμως μπορεί να βεβαιώσει για τον εαυτό του ότι είναι ακριβής τηρητής του θελήματος του Θεού; Κανείς. Γι’ αυτό θεωρείται τόλμη το να προσεύχεται στον Θεό και να Τον ονομάζει Πατέρα. Διότι ο Θεός είναι ο πανάγιος και παντοδύναμος Κυβερνήτης και Δημιουργός των πάντων. Μόνο λοιπόν με τη βοήθεια και την ευσπλαχνία του Κυρίου μπορούμε να πούμε τον Θεό Πατέρα μας. Πατέρας μας λοιπόν ο Θεός και γι’ αυτό ο Χριστός μας διδάσκει να λέμε:

«Πάτερ ἡμῶν, ὁ ἐν τοῖς οὐρανοῖς»
Με αυτή τη φράση αρχίζει η προσευχή του Κυρίου μας. Μας λέει σε Ποιον απευθυνόμαστε και πού βρίσκεται. Τι μεγάλη συγκατάβαση! Τι άπειρη φιλανθρωπία! Ο παντοδύναμος, ο άπειρος, ο απρόσιτος, ο απλησίαστος Θεός καταδέχεται να είναι Πατέρας μας και να μας θεωρεί παιδιά Του, Αυτός Τον Οποίο δεν τολμούν ούτε οι άγιοι Άγγελοι να Τον αντικρίσουν, αλλά κατακαλύπτουν από ευλάβεια τα πρόσωπά τους, μας διδάσκει και μας παραγγέλλει να απευθυνόμαστε προς Αυτόν και να Τον προσφωνούμε Πατέρα. Τι μυστήριο ανεξήγητο είναι αυτό! Ο πάνσοφος Θεός δέχεται ο φτωχός και ταλαίπωρος άνθρωπος, ο παραβάτης των εντολών Του, να Τον έχει Πατέρα του. Τι ανέκφραστη και απερίγραπτη αγάπη!

Αλήθεια, πόσο διψάμε όλοι για αγάπη! Πουθενά αλλού όμως δε θα βρούμε τη γνήσια αγάπη στον τέλειο βαθμό, παρά μόνο στον Θεό. «Στόν Θεό διά τοῦ Χριστοῦ ἐν Ἁγίῳ Πνεύματι», όπως διδάσκουν οι Άγιοι Πατέρες και αναφέρουν οι θεόπνευστοι συγγραφείς της Καινής Διαθήκης. Δε νομίζεις λοιπόν, αδελφέ, ότι η φράση «Πάτερ ἡμῶν» έχει βαθύ νόημα και είναι μεγάλη τιμή για μας να απευθυνόμαστε στον Θεό και να Του λέμε «είσαι Πατέρας μας»; Έχουμε όμως να προσέξουμε και κάτι άλλο στη φράση «Πάτερ ἡμῶν».

Ο Κύριος μας δίδαξε να λέμε «Πάτερ ἡμῶν», Πατέρα μας και όχι «Πάτερ μου», Πατέρα μου. Τι μεγάλο βάθος κρύβει αυτή η λέξη «ἡμῶν»! Δεν είμαστε μόνοι, είναι και άλλοι δίπλα μας. Δεν έχω μόνο εγώ  Πατέρα τον Θεό. Τον έχουν και οι άλλοι. Είναι δικός μου Πατέρας, αλλά είναι Πατέρας και των άλλων που ζουν μαζί μου. Επομένως οι άλλοι, αφού έχουμε τον ίδιο Πατέρα, είναι αδελφοί μου. Εδώ είναι το μεγάλο μυστήριο που λέγεται αδελφοσύνη. Είμαστε όλοι οι πιστοί αδερφοί. Είμαστε όλοι αγαπημένα παιδιά του Θεού, χωρίς να εξαιρείται κανένας, και μας συνδέει όλους η πίστη και η αγάπη του Θεού, που είναι Πατέρας μας.

Επομένως, όταν απευθύνομαι στον Θεό και προσεύχομαι, όχι  μόνο στον Ναό, στην κοινή σύναξη των πιστών, αλλά και μόνος, «μόνῳ Θεῷ», έχω χρέος, όταν λέω «Πατέρα μας», να σκέπτομαι ότι όπως υπάρχω εγώ, υπάρχουν και οι άλλοι, οι αδελφοί μου, που έχουν τον ίδιο Πατέρα, Τον Θεό Πατέρα Τον αγαπούν και εκείνοι και Τον λατρεύουν όπως εγώ ή και περισσότερο. 

Τους αγαπώ, επειδή τους αισθάνομαι, τους νιώθω αδελφούς, με αδελφική αγάπη, πέρα από μια υποχρεωτική, τυπική εντολή. Όποιοι κι αν είναι, είναι παιδιά του Θεού και αδελφοί μου: άρρωστοι, ανάπηροι, φτωχοί, πλούσιοι, ψυχοπαθείς, νέοι, γέροι, αμαρτωλοί σαν κι εμένα. «Ἀδελφοί», λέξη ιερή και μάλιστα «ἐν Χριστῷ ἀδελφοί». 

Ο Χριστός μας συμφιλίωσε με τον Θεό Πατέρα και από «τέκνα ὀργῆς» (Εφ. Β,3) που μας έκανε η αμαρτία, ο Χριστός με τη θυσία Του μας χάρισε τη συγχώρεση και μας έκανε τέκνα του Θεού αγαπητά. Θα χρειαστεί να επιμείνουμε λίγο περισσότερο στο νόημα της φράσης «Πάτερ ἡμῶν». (Αρχιμ. Γεωργίου Δ. Μπιζά, Έχουμε Πατέρα!, εκδόσεις Σωτήρ, Αθήνα, 2018)

συνεχίζεται....

        Καλημέρα σας! Καλή και ευλογημένη εβδομάδα! 

Η σημασία της Κυριακής προσευχής (μέρος 1ο)

Αδελφέ μου, εφόσον πιστεύουμε στον Θεό, είναι φυσικό να διερωτηθούμε: πώς μπορεί ο άνθρωπος να επικοινωνεί με τον Θεό, δηλαδή να προσεύχεται σωστά; Ποια προσευχή είναι αρεστή στον Θεό και ευπρόσδεκτη σ' Αυτόν; Ας προσπαθήσουμε να απαντήσουμε στα ερωτήματα αυτά, που είναι τόσο ενδιαφέροντα και αφορούν στη ζωή μας και στη σωτηρία της ψυχής μας.

Θα επικεντρωθούμε στην θεοπαράδοτη Κυριακή προσευχή. Η θεία προέλευσή της και ο πλούτος των νοημάτων και ωφελειών της,δεν δικαιολογούν μια τυπική γνώση και απαγγελία της, αλλά μας καλούν σε μια γνήσια και ζωντανή επικοινωνία με τον Θεό Πατέρα. Έτσι μόνο κι εσύ θα νιώσεις τη θαυμαστή δύναμή της.

Στη βιογραφία του π. Ιωήλ Γιαννακοπούλου, αναφέρεται ότι σε κάποιον που δυσκολευόταν να συγχωρήσει συνάνθρωπό του, που τον είχε βλάψει είπε τα εξής:
-Να μάθεις καλά το "Πάτερ ἡμῶν", ακούς;
- Το "Πάτερ ἡμῶν" το ξέρω, δέσποτά μου, απέξω από τότε που ήμουν παιδί, απάντησε εκείνος.
-Απέξω το ξέρεις, αλλά δεν το ξέρεις από  μέσα.

-Τι εννοείτε;
-Δεν ξέρεις το νόημά του. Μηχανικά το απαγγέλλεις. Αν το ήξερες από μέσα, θα συγχωρούσες προθυμότατα τον πλησίον σου, διότι αλλιώς δεν υπάρχει περίπτωση να συγχωρηθείς κι εσύ από τον Θεό για τις αμαρτίες σου. Το "ἄφες ἠμῖν τά ὀφειλήματα ἡμῶν" αυτό σημαίνει. Λοιπόν, να μάθεις το "Πάτερ ἡμῶν" από μέσα. Σύμφωνοι;
Αυτό λέει ο μακαριστός Γέροντας π. Ιωήλ και μας διδάσκει κι εμείς να μάθουμε το "Πάτερ ἡμῶν" από μέσα.

Τέλειο υπόδειγμα προσευχής
Ο Κύριος ημών Ιησούς Χριστός συνήθιζε ως άνθρωπος να προσεύχεται τακτικά και μάλιστα μερικές φορές, όπως μας λέει ο ιερός ευαγγελιστής Λουκάς, διανυκτέρευε προσευχόμενος. "Ἐγένετο δέ ἐν ταῖς ἡμέραις ταύταις ἐξῆλθεν εἰς τό ὅρος προσεύξασθαι καί ἦν διανυκτερεύων έν τῇ προσευχῇ τοῦ Θεοῦ (Λουκά, στ, 12". Κάποια μέρα βρισκόταν  ο Κύριος μόνος σε τόπο ερημικό και προσευχόταν. 

Ένας από τους μαθητές Του παρακολουθούσε με θαυμασμό και έβλεπε με πόση κατάνυξη προσευχόταν ο Χριστός. Όταν τελείωσε την προσευχή Του, τον πλησιάζει και του λέει με ιερό πόθο: "Κύριε, δίδαξον ἡμᾶς προσεύξασθαι, καθώς καί Ἰωάννης ἐδίδαξεν τούς μαθητάς αὐτοῦ (Λουκά, ια, 1)". Κύριε, δίδαξέ μας και μάθε μας να προσευχόμαστε σωστά και θεάρεστα, όπως και ο Ιωάννης ο Βαπτιστής δίδαξε στους μαθητές του. 

Ο Κύριος πρόθυμα απαντώντας στο ευλαβικό αυτό αίτημα του μαθητή, απευθύνθηκε προς όλους τους μαθητές Του και είπε: "Πάτερ ἡμῶν, ὁ ἐν τοῖς οὐρανοῖς....". Πρόκειται για την Κυριακή Προσευχή, όπως επικράτησε να λέγεται, επειδή μας τη δίδαξε ο Κύριος. 

Προσευχή σωτηρίας

Το τέλειο αυτό υπόδειγμα προσευχής το παρέλαβαν οι άγιοι Απόστολοι από το πανάγιο στόμα του Χριστού και το έκαναν πνευματική περιουσία της Εκκλησίας αναφαίρετη. Από τότε οι Κατηχούμενοι, αυτοί που επρόκειτο να βαπτισθούν, το αποστήθιζαν, το μάθαιναν απέξω, μαζί με το Σύμβολο της Πίστεως, το "Πιστεύω" και το απήγγελλαν κατά την ιερή ώρα του Μυστηρίου του Βαπτίσματος. 

Η προσευχή αυτή, που βγήκε αυτούσια από τα πανάγια χείλη του μοναδικού Διδασκάλου, δεν συγκρίνεται με καμιά άλλη. Μας την παρέδωσε ο Κύριος ως υπόδειγμα, για να προσευχόμαστε σύμφωνα με το πνεύμα της. Είναι πολύ σύντομη, αλλά και πολύ περιεκτική. Μπορούν να τη μάθουν απέξω και τα νήπια. Πόσο ευλογημένο είναι οι μητέρες, μόλις μάθουν τα νήπιά τους να ψελλίζουν μερικές λέξεις, να τους μαθαίνουν το "Πάτερ ἡμῶν"! 

Αλλά και πόσο ωφελούνται τα παιδιά, όταν από αυτή τη νηπιακή ηλικία μαθαίνουν να προσεύχονται! Είναι η κατεξοχήν προσευχή της Εκκλησίας, η Προσευχή των προσευχών. Όλες οι προσευχές που χρησιμοποιεί η αγία μας Ορθόδοξη Εκκλησία από αυτήν αντλούν το περιεχόμενό τους. 

Στις ιερές εκκλησιαστικές Ακολουθίες του ημερονυκτίου απαγγέλλεται 16 φορές και κατά τη Μεγάλη Σαρακοστή 22 φορές. Αλλά και πιστοί Χριστιανοί τη χρησιμοποιούν συχνά στις ατομικές τους προσευχές. Δυστυχώς όμως μερικές φορές τη συνηθίζουμε. Τη λέμε με τα χείλη, αλλά δεν τη νιώθει η καρδιά. 

Κάποιος όσιος Γέροντας είπε το εξής: Το "Πάτερ ἡμῶν" δόθηκε για τους τέλειους και αμαρτωλούς. Ώστε οι τέλειοι, γνωρίζοντας Τίνος είναι υιοί, να φροντίζουν να μη χάσουν την υιότητα. Και οι αμαρτωλοί, αποκαλώντας αναξίως Πατέρα Εκείνον που πολλές φορές έχουν λυπήσει, να ντραπούν και να έλθουν σε μετάνοια. Οι αλήθειες που περιέχει η Κυριακή Προσευχή είναι σπουδαίο μάθημα για τη ζωή μας. 

Πόσοι όμως γνωρίζουμε τα βαθιά νοήματἀ της, τα σκεπτόμαστε και εμβαθύνουμε σ' αυτά; Δυστυχώς οι περισσότεροι Χριστιανοί τα αγνοούν και επαναλαμβάνουν μηχανικά (τυπικά) τα λόγια της Κυριακής Προσευχής. Πόσο αδικούν τον εαυτό τους! 

Πώς θα μας ακούσει ο Θεός, αφού δεν ξέρουμε τι λέμε στην προσευχή μας; Θα προσπαθήσουμε να προβούμε σε μια ερμηνευτική προσέγγιση της Κυριακής Προσευχής, με βάση τη διδασκαλία των αγίων Πατέρων της Εκκλησίας μας και την Καινή Διαθήκη, ώστε όχι μόνο να τη χρησιμοποιούμε, αλλά και να την κατανοούμε, να τη νιώθουμε βαθιά και να τη ζούμε. Ο Θεός να μας φωτίσει, με τις πρεσβείες των θεοφόρων Πατέρων να το επιτύχουμε. (Αρχιμ. Γεωργίου Δ. Μπιζά, Έχουμε Πατέρα!, εκδόσεις Σωτήρ, Αθήνα, 2018)
συνεχίζεται....
        Καλημέρα σας! Καλή και ευλογημένη εβδομάδα! 
Η χάρη του Αγίου Πνεύματος ας είναι πάντα μαζί μας!

Φράσεις για προβληματισμό 30ο μέρος

Αν η ζωή ήταν μια συνεχής λιακάδα, θα μεταβαλλόταν σε έρημο (Αραβική παροιμία). 
Μόνο λαοί με ικανές μητέρες ευδοκιμούν. Όταν σε έναν λαό καταπέσει η μητρότητα, σε τίποτε δεν ωφελεί η άλλη παιδεία. Η κατάπτωση της μητέρας είναι η δύση, η παρακμή ενός λαού (Γκαίτε). 

Μή ἔριζε γονεῦσι, κἄν δίκαια λέγεις. Γονέας αἰδοῦ: να μη μαλώνεις, να μη διαπληκτίζεσαι με τους γονείς σου, ακόμα κι αν έχεις δίκιο. Να σέβεσαι τους γονείς σου (Πιττακός ο Μυτιληναίος).
Ό, τι ξόδεψα, το είχα. Ό, τι χάρισα, το έχω. Ό, τι φύλαξα, το έχασα (Από τάφο ανθρώπου στη Ρώμη).

Όταν τα παιδιά είναι τραυματισμένα και πληγωμένα από κάποιο σοβαρό ζήτημα, να μην επηρεάζεσθε που αντιδρούν και μιλούν άσχημα. Στην πραγματικότητα δεν το θέλουν, αλλά δεν μπορούν να κάνουν αλλιώς στις δύσκολες στιγμές. Μετά μετανιώνουν. Αν όμως εσείς εκνευρισθείτε και θυμώσετε, γίνεσθε ένα με τον πονηρό και σας παίζει όλους (Βίος και Λόγοι, όσιος Πορφύριος). 

Ο προϊστάμενος ας επιδοκιμάζει με την αποδοχή αυτό που έγινε με ορθό τρόπο και ας διορθώνει τα σφάλματα με την επιμελή και μεθοδική διδασκαλία (Μέγας Βασίλειος ΕΠΕ, 8, 374). 
Ὁ ἐλασσούμενος πράξει αὐτοῦ σοφισθήσεται: εκείνος που περιορίζεται σε λίγα έργα, μπορεί να γίνει σοφός (Σοφία Σειράχ, λη, 24).

Ὅ μέλλεις πράττειν μή πρόλεγε, ἀποτυχῶν γάν γελασθήσῃ: όταν προγραμματίζεις να κάνεις κάτι μην το προλέγεις και το διατυμπανίζεις προηγουμένως. Διότι αν αποτύχεις, θα σε περιγελάσουν (Πιττακός ο Μυτιληναίος). 
Μή σπεῦδε λαλῶν: μη βιάζεσαι να μιλήσεις (Πιττακός ο Μυτιληναίος). 

Ἐν καιροῖς χαλεποῖς μέμνησο τῆς γλώσσης: σε δύσκολους καιρούς να θυμάσαι τη γλώσσα σου (Πολύβιος).
Μή πᾶσι πίστευε: να μην έχεις εμπιστοσύνη και να μην πιστεύεις σε όλους και σε όλα (Πιττακός ο Μυτιληναίος).

Όχι τόσο στους χρόνους της ασφαλούς ειρήνης, οπότε ήσυχος και ανενόχλητος ο καθένας εκδηλώνει τη θρησκευτικότητά του, αλλά στους χρόνους των διωγμών και κινδύνων - τότς φαίνεται ο γνήσιος χριστιανός. Ο Ιωσήφ ο βουλευτής με τον Νικόδημο και οι Μυροφόρες γυναίκες αναδεικνύονται ήρωες της πίστεως και της αγάπης του Χριστού στις κρίσιμες ώρες των Σεπτών Παθών του Κυρίου. Ηρωικές όντως μορφές που μας εμπνέουν όλους μας (Κυριακοδρόμιο, εκδόσεις Σωτήρ, τόμος 1ος, σελ. 181).

Θέλεις ὑγιής γενέσθαι;" Προς τη θέληση του δυστυχούς εκείνου θύματος της αμαρτίας, ο Κύριος απευθύνεται και θέλει να έχει και τη θέλησή του σύμφωνη για τη θεραπεία του. Ο Θεός "πάντας ἀνθρώπους θέλει σωθῆναι καί εἰς ἐπίγνωσιν ἀληθείας ἐλθεῖν (Α' Τιμοθ. β, 4)". Ο Κύριος όμως για τη σωτηρία του κάθε ανθρώπου ζητεί να το θελήσει και να συνεργασθεί και ο ίδιος ο άνθρωπος. με την ελεύθερη θέλησή μας να λέμε ναι στο ναι του Θεού (Κυριακοδρόμιο, εκδόσεις Σωτήρ, τόμος 1ος).

Πολλοί άνθρωποι, όταν καταλαβαίνουν μεγαλύτερη εξουσία, συνηθίζουν να αποκτούν και πολλή αλαζονεία και έπαρση (Άγιος Ιωάννης ο Χρυσόστομος, ΕΠΕ 38, 144). 

Όποιος έχει εξουσία στα χέρια του δεν πρέπει να κοιμάται όλη τη νύχτα, γιατί κρατάει στα χέρια του την τύχη του λαού κι έχει τόσες έγνοιες στο κεφάλι του (Όμηρος).
Χωρίς ιερή φλόγα και ενθουσιασμό δεν μπορεί να επιτευχθεί τίποτε στη ζωή (Γκαίτε). 

Οι νόμοι του κράτους σου λένε: αν με φοβάσαι, θα με υπακούς. Αντίθετα, ο νόμος του Θεού σου λέει: αν με αγαπάς, θα τηρείς τις εντολές μου (Λυχνία).
Η θλίψη μας ξανασυνδέει με τον Θεό (Δάντης). 
Η αληθινή χαρά αναβλύζει μονάχα από την φλέβα της καλοσύνης (Φώτης Κόντογλου).

Την 15η Απριλίου 2010 μέσα σε κατάνυξη οι πατέρες του ιερού Κοινοβίου Οσίου Νικοδήμου παρέλαβαν το Ιερό Λείψανο που είχε κλαπεί στις 15 Μαρτίου 2010. Ο δράστης αντίκρισε ολοζώντανο τον άγιο 4 φορές, που του είπε: "Παιδί μου, πήγαινέ με στο σπίτι μου από όπου με πήρες... αρκετά με ταλαιπώρησες". Συγκλονισμένος ο δράστης βρήκε έναν ιερέα της Μητρόπολης Εδέσσης, Πέλλης και Αλμωπίας, στον οποίο εξομολογήθηκε με δάκρυα και του παρέδωσε το λείψανο. Ο ιερέας το επέστρεψε στη Μονή(Κατάθεση ιερέως στο αστυνομικό τμήμα). 

Όποιος δεν βρίσκει ανάπαυση στη συνείδησή του, άδικα κοπιάζει ψάχνοντάς την αλλού (Σπουδαία σκέψη).
Ο άνθρωπος είναι συνήθως πιο πρόθυμος να ανταποδώσει το κακό, παρά να ξεπληρώσει το καλό που του έκαναν (Σπουδαία σκέψη).

Όποιος έχει υποφέρει πολύ μοιάζει με εκείνον που ξέρει πολλές γλώσσες. Μπορεί έτσι να καταλαβαίνει πολλούς και πολλοί να τον καταλαβαίνουν (Σπετσιώτικος Αντίλαλος).
Αν κανείς ζητά να ζει εύκολα, θα πεθάνει δύσκολα (Σπουδαία σκέψη). 

Μερικοί επικρίνουν την Εκκλησία γιατί ανακήρυξε άγιο τον Μ. Κων/νο μετά από τόσους πολέμους και φόνους. Ξεχνούν όμως ότι πολλοί άγιοι της Εκκλησίας ήταν πρώην μεγάλοι αμαρτωλοί. Η μετάνοιά τους και η αλλαγή της ζωής τους είναι που μετρά κι όχι τα αμαρτήματα της άγνοιάς τους. Έτσι, ο Απόστολος Παύλος, μέγας διώκτης των χριστιανών, ο ληστής με τα πολλά εγκλήματα, η Μαρία η Αιγυπτία μεγάλη πρώην πόρνη, χάριν στη μετάνοιά τους ευαρέστησαν στον Θεό και τιμώνται ως Άγιοι (Σκέψη ιεράρχη).

Αν είσαι αμαρτωλός, έμπα στην Εκκλησία, για να είπεις τις αμαρτίες σου· κι αν πάλι είσαι δίκαιος, έμπα, για να μη χάσεις την αρετή σου (Άγιος Ιωάννης ο Χρυσόστομος, ΕΠΕ, 30, 112). 
Όσον εξομολογείται ο άνθρωπος, νηστεύει και προσεύχεται, τόσον κατακαίεται και φεύγει ο διάβολος (Αυγουστίνου Καντιώτη, Άγιος Κοσμάς, Διδαχή Α΄).
Ό, τι είναι αντικείμενο της πίστης δεν μπορεί να είναι αντικείμενο της λογικής και πολύ περισσότερο δεν μπορεί να υποταχθεί σ' αυτή (Φανούριος Γ. Παπαδημητράκης, Σκέψεις του Blaise Pascal). 

Ύψη δεν ξέρω δίχως κόπους να ανεβαίνουν. Ξεκούραστα μονάχα κατεβαίνουν (Σπουδαία σκέψη).
Αν δεν μπορείς να γίνεις λεωφόρος, γίνε ένας χωματόδρομος ή έστω ένα μονοπάτι! Αν δεν μπορείς να γίνεις ήλιος, γίνε φεγγαράκι ή έστω ένα αστεράκι! (Σπουδαία σκέψη)

Εάν θέλετε να δείτε το 1ο μέρος δείτε εδώ

Εάν θέλετε να δείτε το 2ο μέρος δείτε εδώ 

Εάν θέλετε να δείτε το 3ο μέρος δείτε εδώ 

Εάν θέλετε να δείτε το 4ο μέρος δείτε εδώ

Εάν θέλετε να δείτε το 5ο μέρος δείτε εδώ  

Εάν θέλετε να δείτε το 6ο μέρος δείτε εδώ 

Εάν θέλετε να δείτε το 7ο μέρος δείτε εδώ

Εάν θέλετε να δείτε το 8ο μέρος δείτε εδώ

Εάν θέλετε να δείτε το 9ο μέρος δείτε εδώ 

Εάν θέλετε να δείτε το 10ο μέρος δείτε εδώ  

Εάν θέλετε να δείτε το 11ο μέρος δείτε εδώ

Εάν θέλετε να δείτε το 12ο μέρος δείτε εδώ     

Εάν θέλετε να δείτε το 13ο μέρος δείτε εδώ   

Εάν θέλετε να δείτε το 14ο μέρος δείτε εδώ

Εάν θέλετε να δείτε το 15ο μέρος δείτε εδώ 

Εάν θέλετε να δείτε το 16ο μέρος δείτε εδώ

Εάν θέλετε να δείτε το 17ο μέρος δείτε εδώ

Εάν θέλετε να δείτε το 18ο μέρος δείτε εδώ 

Εάν θέλετε να δείτε το 19ο μέρος δείτε εδώ 

Εάν θέλετε να δείτε το 20ο μέρος δείτε εδώ 

Εάν θέλετε να δείτε το 21ο μέρος δείτε εδώ 

Εάν θέλετε να δείτε το 22ο μέρος δείτε εδώ 

Εάν θέλετε να δείτε το 23ο μέρος δείτε εδώ

Εάν θέλετε να δείτε το 24ο μέρος δείτε εδώ

Εάν θέλετε να δείτε το 25ο μέρος δείτε εδώ

Εάν θέλετε να δείτε το 26ο μέρος δείτε εδώ 

Εάν θέλετε να δείτε το 27ο μέρος δείτε εδώ

Εάν θέλετε να δείτε το 28ο μέρος δείτε εδώ 

Εάν θέλετε να δείτε το 29ο μέρος δείτε εδώ

Καλημέρα σας! Καλή και ευλογημένη εβδομάδα!