Η παιδεία είναι εκ φύσεως λιμάνι-καταφύγιο- για όλους τους ανθρώπους (Μένανδρος)--Το πιο σημαντικό είναι να μη σταματάς ποτέ να ρωτάς. Η περιέργεια έχει το δικό της λόγο ύπαρξης (Άλμπερτ Αϊνστάιν)--Μάθε να αγαπάς αυτούς που δεν πληγώνουν την αγάπη (Γ. Ρίτσος)--Τα εμπόδια δεν με πτοούν: καθένα από αυτά ενδυναμώνει τη θέληση για το ξεπέρασμά του (Λεονάρντο ντα Βίντσι)--Η πεμπτουσία της γνώσης είναι όταν την έχεις να την εφαρμόζεις κι όταν δεν την έχεις να ομολογείς την άγνοιά σου (Κομφούκιος) --Όλοι σκέπτονται να αλλάξουν τον κόσμο και κανείς τον εαυτό του (Λέων Τολστόι) --Ό, τι επαναλαμβάνουμε μας καθορίζει (Αριστοτέλης) --Δεν αγαπούν αυτοί που δεν δείχνουν την αγάπη τους (Σαίξπηρ) --Η αρετή είναι μια κατάσταση πολέμου και για να ζήσουμε μ' αυτήν πρέπει να πολεμάμε με τον εαυτό μας (Ζαν Ζακ Ρουσσώ) --Ό,τι είναι η γλυπτική για ένα κομμάτι μάρμαρο, είναι και η μόρφωση για την ψυχή (Τζότζεφ Άντισον) --Ο μέτριος δάσκαλος λέει. Ο καλός δάσκαλος εξηγεί. Ο ανώτερος δάσκαλος επιδεικνύει. Ο μεγάλος δάσκαλος εμπνέει (Γουίλιαμ Άρθουρ Γουόρντ)--Ο αληθινά σοφός δάσκαλος δεν σε προσκαλεί στον οίκο της σοφίας του, αλλά σε οδηγεί στο κατώφλι του δικού σου πνεύματος (Χαλίλ Γκιμπράν)



Δευτέρα 25 Ιουλίου 2016

Υπάρχει φως στον πόνο; (μέρος 6ο)

Αντιμετωπίζουμε αποτελεσματικά τον πόνο μέσα στην Εκκλησία: Τη θεραπευτική αξία του πόνου παραδέχονται και άνθρωποι που δεν έχουν στενή σχέση με τη χριστιανική πίστη. Αναγνωρίζουν τον πόνο ως πνευματικό μέσο θεραπείας.
Παραδέχονται ότι ο πόνος εμπλουτίζει τον άνθρωπο, τον ευαισθητοποιεί, τον εσωτερικοποιεί, τον καθιστά περισσότερο άνθρωπο, πιο ανθεκτικό στις δυσκολίες, περισσότερο υπομονετικό και φιλοσοφημένο στη ζωή, πιο συμπονετικό στον συνάνθρωπο. Ο πόνος αποκαλύπτει την αξία και τον πλούτο της ζωής, την ανάγκη της ανθρώπινης κοινωνίας, τους πολύτιμους θησαυρούς της ψυχής, την οποία εκλεπτύνει και ανυψώνει. 
Όλα αυτά δεν σημαίνουν βέβαια ότι πρέπει να αποζητούμε τον πόνο. Αυτό θα σήμαινε ενδεχομένως ότι αντιμετωπίζουμε τον πόνο με διάθεση υπεροψίας και αίσθηση δυνάμεως, που φανερώνει φρόνημα εγωιστικό, ενώ ο πόνος σκοπό έχει να μας βοηθήσει να αισθανθούμε την αδυναμία μας και να ζούμε με ταπείνωση. 
Όταν όμως επιτρέψει ο Θεός τον πόνο στη ζωή μας, τότε πρέπει να τον δεχθούμε ως δώρο, ως ευκαιρία, ως ευλογία και χάρη. Οπωσδήποτε δεν είναι σωστό να μας διακατέχει μια υπεραισιόδοξη αντίληψη και μια διάθεση υπεροπτική απέναντι στον πόνο, ώστε να παίρνουμε μια στάση που να αγνοεί τη δύναμή του από τη μια μεριά και την ανθρώπινη αδυναμία μας από την άλλη.
Όχι! Είναι φορές που "διερχόμεθα διὰ πυρός καδατος" και φθάνουμε έως των πυλών του θανάτου! Καταλαβαίνουμε τότε καλά τη δύναμη του πόνου. Δεν πρέπει όμως να αγνοούμε την πολύ μεγαλύτερη δύναμη του Χριστού. Τον πόνο τον αντιμετωπίζουμε σωστά, συμφιλιωνόμαστε μαζί του και τον αξιοποιούμε μόνο μέσα στην Εκκλησία. 
Εδώ ο πόνος αποκτά εντελώς διαφορετικές διαστάσεις. Γιατί εδώ είναι παρούσα η χάρη του Θεού, που φωτίζει τον νου μας, στηρίζει την ασθενή φύση μας και αυξάνει τη δύναμη και την υπομονή μας. Στην Εκκλησία είναι παρών ο Θεός. Και η αντιμετώπιση του πόνου μέσα στην παρουσία Του και με την παντοδύναμη βοήθειά Του είναι όχι μόνο δυνατή και επιπλέον εύκολη, αλλά αποδεικνύεται λυτρωτική και σωτήρια. 
Ο κόσμος είναι απέραντος χώρος πόνου και οδυρμών, είναι "κοιλάδα κλαυθμῶνος" (βλ. Ψαλμ. πγ' [83] 7). Διότι στον κόσμο ο πόνος είναι ανίατος. Αυξάνει διαρκώς και καταλήγει στον θάνατο. Γι' αυτό οι άνθρωποι του κόσμου προσπαθούν να ξεχνούν τους πόνους τους και να τους ξεπερνούν με αναισθητικά. 

Στην Εκκλησία αντίθετα ο πόνος λιγοστεύει διαρκώς και καταλήγει στη ζωή, την αληθινή και αθάνατη. Η Εκκλησία ως θαυμαστό και αποτελεσματικότατο ιατρείο ψυχών και ιερό καθίδρυμα σωτηρίας, είναι χώρος απέραντης χαράς και μεγάλου πόνου. 
Στην Εκκλησία υπάρχει πόνος πολύς, διότι η Εκκλησία είναι ιατρείο, νοσοκομείο, όπου οι πόνοι δεν αντιμετωπίζονται μόνο με αναισθητικά. Η Εκκλησία δεν ανακουφίζει με ψευδαισθήσεις και φθηνές παρηγοριές.
Θεραπεύει χρησιμοποιώντας μέσα αποτελεσματικά, που μπορεί να προκαλούν ακόμη μεγαλύτερους πόνους. Κάνει ορθή διάγνωση της αιτίας του πόνου και αποφασιστικές τομές, που μπορεί να πονούν, θεραπεύουν όμως για την αιωνιότητα. Ο κόσμος προτιμά μόνο τους αναισθησιολόγους. 
Η Εκκλησία έχει και παθολόγους, που θα συστήσουν όλες τις απαιτούμενες εξετάσεις, θα βρουν την αιτία του πόνου και θα υποδείξουν τη δραστική και αποτελεσματική του αντιμετώπιση. Η Εκκλησία έχει και χειρουργούς, για να κάνουν σωτήριες επεμβάσεις και τομές. Γι' αυτό, όπως είπαμε, είναι χώρος μεγάλου πόνου. 
Συγχρόνως όμως η Εκκλησία, ως το μόνο αποτελεσματικό θεραπευτήριο όλων των ασθενειών και όλων των πόνων, είναι και χώρος απέραντης χαράς, στον οποίο ζουν και κινούνται οι υγιείς, οι δυνατοί και άρτιοι, οι γεμάτοι ελπίδα και δίψα ζωής, οι αναστημένοι άνθρωποι. 
Αυτοί που μπορεί να βασανίζονται από ανίατες ίσως σωματικές ασθένειες, έχουν όμως τη δύναμη όχι μόνο να αντέχουν, αλλά και να παρηγορούν τους υγιείς ανθρώπους του κόσμου. Μπορεί να βαδίζουν προς τον σωματικό θάνατο, φωτίζουν όμως τους σκοτεινούς δρόμους του κόσμου με το φως και τη ελπίδα μιας ανώτερης ζωής. Στον πόνο τους στρέφονται στον Θεό και ζητούν την αιώνια λύτρωση από τα ατέλειωτα και αφόρητα δεινά και όχι την άμεση απαλλαγή από τους μικρούς και πρόσκαιρους πόνους. 
Η υπέρβαση του πόνου ανώτερη από τη θεραπεία του: Ο Μέγας Βασίλειος στην ομιλία του στον ΛΓ' Ψαλμό λέει ότι "πᾶσα ἡ τοῦ δικαίου ζωή τεθλιμμένη ἐστί". Όλη η ζωή του δικαίου ανθρώπου περνά μέσα στη θλίψη και τον πόνο. Υπενθυμίζει τον λόγο του Κυρίου από την επί του Όρους ομιλία Του:
"Στενή ἡ πύλη καὶ τεθλιμμένη ἡ ὁδός" την οποία πρέπει να βαδίσουμε, για να φθάσουμε στην αιώνια ζωή (Ματθ. ζ' 14). Αναφέρει τον λόγο του Ψαλμωδού: "Πολλαί αἱ θλίψεις τῶν δικαίων" (Ψαλμός λγ' 20). Υπενθυμίζει επίσης τους λόγους των αγίων Αποστόκων "ἐν παντὶ θλιβόμενοι ἀλλ' οὐ στενοχωρούμενοι" και ''ὅτι διὰ πολλῶν θλίψεων δεῖ ἡμᾶς εἰσελθεῖν εἰς τὴν βασιλείαν τοῦ Θεοῦ'' (Β' Κορ. δ' 8 και Πραξ. ιδ. 22). 
Προκαλεί την εντύπωση ότι οι δίκαιοι άνθρωποι, οι άνθρωποι του Θεού περνούν τη ζωή τους με πολλές θλίψεις. Γιατί άραγε; Απαντά ο ιερός Πατήρ: Αυτός που λέει ότι δεν ταιριάζει στον δίκαιο η θλίψη, τίποτε άλλο δεν λέει παρά ότι δεν πρέπει να έχει ο αθλητής τον αντίπαλο με τον οποίο θα ανταγωνισθεί. Όταν όμως δεν αγωνίζεται ο αθλητής, πώς θα κερδίσει το στεφάνι της νίκης; 
Στη συνέχεια παρατηρεί ο Μ. Βασίλειος ότι τέσσερις φορές αναφέρεται στον ΛΓ' Ψαλμό με ποιον τρόπο ο Κύριος σώζει από τη θλίψη εκείνους που θέλει να σώσει: Πρώτη φορά· "ἐξεζήτησα τον Κύριον, καί ἐπήκουσέ μου καί κ πασῶν τῶν θλίψεών μου ἐρρύσατό με". Δεύτερη· "οὗτος ὁ πτωχός ἐκέκραξε, καί ὁ Κύριος εἰσήκουσεν αὐτοῦ καί ἐκ πασῶν τῶν θλίψεων αὐτοῦ ἔσωσεν αὐτόν".
Τρίτη· "ἐκέκραξαν οἱ δίκαιοι, καί ὁ Κύριος εἰσήκουσεν αὐτῶν, καί ἐκ πασῶν τῶν θλίψεων αὐτῶν ἐρρύσατο αὐτούς". Και τελευταία· ''πολλαί αἱ θλίψεις τῶν δικαίων, καί ἐκ πασῶν αὐτῶν ῥύσεται αὐτούς ὁ Κύριος'' (στιχ. 5, 7, 18 και 20).
Αυτοί που απευθύνονται με κραυγή ταπεινής ικεσίας προς τον Κύριο, θα σωθούν "ἐκ πασῶν τῶν θλίψεων αὐτῶν". Επαναλαμβάνεται τόσες φορές και με απόλυτο τρόπο η υπόσχεση της σωτηρίας, ώστε δεν πρέπει να μένει καμιά αμφιβολία. 
Πώς όμως πραγματοποιείται η υπόσχεση; Πώς λυτρώνονται από τους πόνους και τις θλίψεις τους οι δίκαιοι, αφού βλέπουμε ότι "πολλαί αἱ θλίψεις τῶν δικαίων", πολλοί άνθρωποι του Θεού υποφέρουν πολλούς και μεγάλους πόνους και μάλιστα αρκετοί απ' αυτούς σ' όλη τους τη ζωή; 
Στο δύσκολο αυτό ερώτημα δίνει της εξής σοφή απάντηση ο θεοφώτιστος Πατήρ: Σώζει από τη θλίψη τους αγίους Του ο Θεός όχι με το να τους αφήνει χωρίς δοκιμασίες, αλλά με το να τους χαρίζει την υπομονή στις δοκιμασίες· 
διότι αν "ἡ θλῖψις ὑπομονήν κατεργάζεται, ἡ δέ ὑπομονή δοκιμήν", όπως λέγει ο απόστολος Παύλος (Ρωμ. ε', 3-4) -δηλαδή αν η θλίψη παράγει, καθώς ο χρόνος περνά, ως μόνιμο και τέλειο έργο την υπομονή, η δε υπομονή παράγει δοκιμασμένη και τέλεια αρετή - αυτός που δεν έχει θλίψη θα στερηθεί και την τέλεια αρετή.
Όπως λοιπόν κανείς δεν στεφανώνεται αν δεν υπάρχει αντίπαλος, έτσι και κανείς δεν μπορεί να αποδειχθεί δόκιμος παρά μέσα από τις θλίψεις. "Ἐκ πασῶν οὖν τῶν θλίψεων ἐρρύσατό με", με έσωσε λοιπόν απ' όλες τις θλίψεις που υπέφερα, όχι διότι δεν με αφήνει να θλίβομαι, αλλά διότι μου χαρίζει μαζί με τον πειρασμό και το τέλος του πειρασμού, ώστε να μπορώ να τον υπομένω (βλ. Α' Κορ. ι' 13). 
Γι' αυτό και παρατηρεί σχετικά ο Μ. Βασίλειος: "Ἐκέκραξαν οὖν οἱ δίκαιοι· οὐδν μικροπρεπές, οὐδὲ γήινον, οὐδ ταπεινὸν ἐπεζήτησαν. Διὰ τοῦτο αὐτῶν παρεδέξατο τὴν φωνὴν ὁ Κύριος, καὶ ἐκ πασῶν τῶν θλίψεων αὐτῶν ἐρρύσατο αὐτούς· οὐ τοσοῦτον ἀπολύω αὐτούς τῶν ὀχληρῶν, ὅσον κρείττονας τῶν συμβαινόντων κατασκευάζων"
Οι δίκαιοι άνθρωποι, οι άνθρωποι του Θεού, απευθύνθηκαν με φωνή ισχυρή, με κραυγή προς τον Κύριο. Και τι ζήτησαν με τη θερμή προσευχή τους; Τίποτε μικροπρεπές, ούτε καν γήινο ούτε κάτι ευτελές και ασήμαντο. Γι' αυτό ο Κύριος άκουσε τη φωνή τους, δέχθηκε την προσευχή τους και τους έσωσε απ' όλες τις θλίψεις τους. Πώς τους έσωσε; Όχι με το να τους ελευθερώσει από εκείνα που τους ενοχλούν και ταλαιπωρούν, όσο με το να τους καθιστά ανώτερους των θλιβερών γεγονότων που συμβαίνουν στη ζωή τους. 
Αυτή είναι η υπέρβαση του πόνου. Ο πόνος μπορεί να μην περάσει. Μπορούμε όμως να τον ξεπεράσουμε εμείς. Μπορούμε να τον αντέχουμε, να υπομένουμε τη θλίψη που μας προκαλεί και επιπλέον να ζούμε ευτυχισμένοι μέσα στον πόνο μας. Διότι γνωρίζουμε να τον αξιοποιούμε, να κερδίζουμε από τον πόνο μας, να ανεβαίνουμε, να προοδεύουμε όσο πονούμε, και γι' αυτό να χαιρόμαστε στα βάσανά μας και να τα περιγελούμε.
Αν τρέχουμε σε κάποιον δρόμο και παρουσιασθεί ξαφνικά μπροστά μας ένα εμπόδιο, για να μπορέσουμε να συνεχίσουμε την κίνησή μας, ένα από τα εξής δύο πράγματα πρέπει να γίνει: ή να απομακρυνθεί το εμπόδιο από τον δρόμο μας ή να πηδήξουμε εμείς πάνω από το εμπόδιο. Στην πρώτη περίπτωση συνεχίζουμε την πορεία μας πάνω στη γη. Στη δεύτερη ξεκολλούμε από τη γη. Απογειωνόμαστε! Αυτή την απογείωσή μας και την πορεία μας προς τον ουρανό μπορεί να υπηρετήσει ο πόνος. 
Μέσα στην Εκκλησία, με την πίστη στον Θεό, με τη χάρη και τη δύναμή Του, αντιμετωπίζεται και ξεπερνιέται ο πόνος. Εδώ οι πιστοί τον δέχονται με ευγνωμοσύνη, διότι γνωρίζουν τη σωτήρια σκοπιμότητά του, και τον αντιμετωπίζουν με τη βοήθεια του Θεού, έχοντας πλήρη εμπιστοσύνη στην αγαθότητα και σοφία Του, που τα πάντα οικονομεί προς το αιώνιο συμφέρον μας.     
  
(Αρχιμ. Αστερίου Χατζηνικολάου, Φως στο μυστήριο του πόνου, εκδόσεις Σωτήρ, Αθήνα 2015)


συνεχίζεται.... 



Καλημέρα σας! Καλή και ευλογημένη εβδομάδα!  

Related Posts with Thumbnails