Η παιδεία είναι εκ φύσεως λιμάνι-καταφύγιο- για όλους τους ανθρώπους (Μένανδρος)--Το πιο σημαντικό είναι να μη σταματάς ποτέ να ρωτάς. Η περιέργεια έχει το δικό της λόγο ύπαρξης (Άλμπερτ Αϊνστάιν)--Μάθε να αγαπάς αυτούς που δεν πληγώνουν την αγάπη (Γ. Ρίτσος)--Τα εμπόδια δεν με πτοούν: καθένα από αυτά ενδυναμώνει τη θέληση για το ξεπέρασμά του (Λεονάρντο ντα Βίντσι)--Η πεμπτουσία της γνώσης είναι όταν την έχεις να την εφαρμόζεις κι όταν δεν την έχεις να ομολογείς την άγνοιά σου (Κομφούκιος) --Όλοι σκέπτονται να αλλάξουν τον κόσμο και κανείς τον εαυτό του (Λέων Τολστόι) --Ό, τι επαναλαμβάνουμε μας καθορίζει (Αριστοτέλης) --Δεν αγαπούν αυτοί που δεν δείχνουν την αγάπη τους (Σαίξπηρ) --Η αρετή είναι μια κατάσταση πολέμου και για να ζήσουμε μ' αυτήν πρέπει να πολεμάμε με τον εαυτό μας (Ζαν Ζακ Ρουσσώ) --Ό,τι είναι η γλυπτική για ένα κομμάτι μάρμαρο, είναι και η μόρφωση για την ψυχή (Τζότζεφ Άντισον) --Ο μέτριος δάσκαλος λέει. Ο καλός δάσκαλος εξηγεί. Ο ανώτερος δάσκαλος επιδεικνύει. Ο μεγάλος δάσκαλος εμπνέει (Γουίλιαμ Άρθουρ Γουόρντ)--Ο αληθινά σοφός δάσκαλος δεν σε προσκαλεί στον οίκο της σοφίας του, αλλά σε οδηγεί στο κατώφλι του δικού σου πνεύματος (Χαλίλ Γκιμπράν)



Δευτέρα 30 Μαρτίου 2015

Θεϊκός λόγος



Ευλογημένη πράγματι η περίοδος η Μεγάλη Τεσσαρακοστή! Περίοδος αγώνα κατά του διαβόλου, περίοδος προσεγγίσεως του Θεού. Περίοδος μετανοίας. " Ἐγγίσατε τῷ Θεῷ καί ἐγγιεῖ ὑμῖν (Ιακώβ, δ, 8)".  
Ταλαιπωρήσατε, πενθήσατε, κλαύσατε, ταπεινώθητε. Πόσο θα άλλαζε ριζικά η ζωή μας, αν έστω και λίγο προσπαθούσαμε να τα κάνουμε αυτά βίωμά μας! Ας αγωνισθούμε λοιπόν να γίνουν βίωμά μας! Αυτή την ευκαιρία που και φέτος μας χαρίζει ο Κύριος να την εκμεταλλευθούμε. Και η κατάληξη της Μ. Τεσσαρακοστής να μας παραδώσει στη Μεγάλη εβδομάδα έτοιμους να μετάσχουμε σωστά στο πάθος του Κυρίου και να γευθούμε την Ανάσταση! (Σκέψεις ιεράρχη)
Καταμάθετε τά κρίνα τοῦ ἀγροῦ πῶς αὐξάνει (Κατά Ματθαίον, στ 28): Στην κοιλάδα του κλαυθμώνος αυτής της ζωής δεν είμαστε μόνοι και ανυπεράσπιστοι. Ο Κύριος είναι πάντοτε κοντά μας και μας σκεπάζει με την αγαθή πρόνοιά Του και με φροντίζει με αγάπη ακόμη και για τις λεπτομέρειες της ζωής μας. Να Τον εμπιστευόμαστε λοιπόν και να φροντίζουμε πάντοτε να κατανοούμε τι είναι αυτό που ζητάει από εμάς με τις διάφορες περιστάσεις που στέλνει ή επιτρέπει στη ζωή μας (Σκέψεις ιεράρχη).
Η εγκράτεια από τα πάθη είναι το καταλληλότερο φάρμακο που συντελεί στη μακροημέρευση. Η συνείδηση είναι μια πυξίδα που μας δείχνει κατά πού πρέπει να πλέουμε στο πέλαγος της ζωής. Γράψε τις προσβολές που σου γίνονται στην άμμο και τις ευεργεσίες που σου κάνουν στο  μάρμαρο (Σκέψεις ιεράρχη).  
Κάθε δοκιμασία είναι και μια πάλη. Ένας αγώνας πνευματικός, υπερκόσμιος. Μέσα στο στάδιο ο καθένας μας αντιπαρατάσσεται προς τους κοσμοκράτορες του σκότους. Ο Ουρανός είναι σκυμμένος την ώρα εκείνη πάνω μας. Παρακολουθεί τον αγώνα μας. Μακάρι την ώρα τη φρικτή του μεγάλου πειρασμού να μπορούμε να επαναλαμβάνουμε τα λόγια του μεγάλου αγωνιστού, του πολυάθλου Ιώβ: ''εἴη τό ὄνομα Κυρίου εὐλογημένον εἰς τούς αἰῶνας'' και να λέμε: ''Οἴει με ἄλλως σε κεχρηματικέναι ἤ ἵνα ἀναφανῇς δίκαιος; [Νομίζεις ότι ενήργησα όλα αυτά σε σένα με άλλο σκοπό ή για να αναδειχθείς δίκαιος; Ιώβ, μ, 8"] (Σκέψεις ιεράρχη)
Ὁμοία ἐστίν ἡ βασιλεία τῶν οὐρανῶν σαγήνη (Ματθαίου, ιγ, 47): Μέσα στο μεγάλο δίχτυ της Εκκλησίας, τη σαγήνη, συνυπάρχουμε όλων των ειδών οι άνθρωποι. Καλοί και κακοί, δίκαιοι και άδικοι, πονηροί και αγαθοί· δεν μας ἐβαλε ο Θεός να ζήσουμε σε μια κοινωνία αγίων ή αγγέλων, διότι τότε δεν θα είχε καμιά αξία ο αγώνας μας. Αξία έχει το να ζούμε μέσα σε μια τέτοια κοινωνία όπου συνυπάρχει η διαφθορά με την αγιότητα και να αγωνιζόμαστε, ώστε και εμείς να αγιαζόμαστε, αλλά και τον γύρω μας κόσμο να τον αλλάζουμε, κατά το Ευαγγέλιο του Χριστού (Σκέψεις ιεράρχη). 
Αφού ο Κύριος Ιησούς είναι ο αιώνιος του κόσμου βασιλιάς, πρέπει εμείς οι άνθρωποι να προσέχουμε πάρα πολύ εκείνα τα οποία μας δίδαξε. Υπάρχει κίνδυνος να παρασυρθούμε από την αμαρτία που υπάρχει στον κόσμο. Πρέπει να μελετούμε τη διδασκαλία Του και να εφαρμόζουμε τις εντολές Του. Ο Υιός του Θεού κατέβηκε στη γη και μας δίδαξε ο ίδιος, ανέθεσε δε στους αγίους Αποστόλους Του να κηρύξουν το Ευαγγέλιο σε όλο τον κόσμο, για να σωθεί απ' τον αιώνιο θάνατο (Κυριακοδρόμιο, τόμος 4ος, σελ 84, εκδόσεις Σωτήρ)
Όταν μας πιέζει το βάρος των αμαρτιών μας πολύ,όταν το αίσθημα της ενοχής πνίγει την ψυχή μας, όταν κόπος του αγώνα και οι δοκιμασίες και οι πειρασμοί λυγίζουν τα γόνατά μας, όταν η απελπισία των πονηρών πνευμάτων μας κρύβει τον δρόμο του ουρανού, τότε γνωρίζουμε πού θα καταφύγουμε: με κατάνυξη, με μετάνοια θα πλησιάσουμε εκεί, στο θρόνο της χάριτος του Θεού. Μας περιμένει όλος στοργή και αγάπη να μας ελεήσει και σώσει ο Εσταυρωμένος και Αναστημένος Σωτήρας μας, Κύριος Ιησούς Χριστός, ο Ευλογητός (Σωτήρ)
Πρέπει να ευγνωμονούμε: τους φίλους μας που μας συγχωρούν! Τους εχθρούς μας, που μας κάνουν προσεκτικούς! Τις δυσκολίες, που μας κάνουν αγωνιστικούς! Τις ανάγκες, που μας κάνουν ταπεινούς! Τις απογοητεύεις, που μας κάνουν καρτερικά! Και τελικά τον Θεό, που όλα τα δίνει ή τα επιτρέπει! (Σκέψεις ιεράρχη) 
Όταν αισθανόμαστε την πίστη μας να λιγοστεύει, όταν οι δυσκολίες και οι κίνδυνοι μας ανησυχούν, ας στρέφουμε τη ματιά μας με εμπιστοσύνη προς τον Κύριο. Ας του ζητούμε να αυξήσει την πίστη μας. "Πιστεύω, Κύριε, βοήθει τῇ ὀλιγοπιστία μου" (Κυριακοδρόμιο, τόμος 1ος, εκδόσεις Σωτήρ) 
Στρέψτε αλλού τις φιλοδοξίες σας. Από τα επίγεια και τα μάταια στα ουράνια και αιώνια. Ταπεινωθείτε εδώ, για να υψωθείτε εκεί. Γι' αυτό όποιος από σας θέλει να γίνει μεγάλος μεταξύ σας, ας γίνει πρώτα υπηρέτης των άλλων, για να τους εξυπηρετεί (Σκέψεις ιεράρχη). 
Ο Άγιος Ιωάννης ο Χρυσόστομος συνιστούσε στους χριστιανούς πριν να έρθουν στον ναό να διαβάζουν εκ προτέρου την περικοπή του Ευαγγελίου που θα αναγνωσθεί στην Εκκλησία κατά τη θεία Λατρεία. Θα είναι έτσι προετοιμασμένοι,όταν θα αναγνωσθεί. Είναι ωφέλιμο αυτό και πολύ πρακτικό,για να εντυπωθουν βαθύτερα τα λόγια του Χριστού και να γίνουν κατανοητά. (Π. Ν. Τρεμπέλα, από την Ορθόδοξο λατρεία μας, παράγραφος 61, εκδόσεις Σωτήρ)
Είναι η Θεία Λειτουργία και μυστήριο ενώσεως των ανθρώπων μεταξύ τους. Στη θεία Λειτουργία η Εκκλησία γίνεται αυτό που πραγματικά είναι: Εκκλησία! Γίνεται Σώμα Χριστού! Έτσι οι πιστοί δεν είμαστε πια ξένοι και άγνωστοι μεταξύ μας. Είμαστε αδελφοί, μέλη του ιδίου Σώματος. ''Ὥσπερ ἦν τοῦτο τό κλάσμα (τοῦ ἄρτου) διεσκορπισμένον ἐπάνω τῶν ὀρέων καί συναχθέν ἐγένετο ἕν, οὕτω συναχθείτω σου ἡ Ἐκκλησία ἀπό τῶν περάτων τῆς γῆς εἰς τήν σήν βασιλείαν''· που σημαίνει, όπως ήταν σκορπισμένο αυτό το τμήμα του άρτου επάνω στα βουνά και κατόπιν (με το άλεσμα και το ζύμωμα-ψήσιμο) ἐγινε ένα, έτσι ας ενωθεί και η Εκκλησία σου από τα πέρατα της γης στη βασιλεία σου (Διδαχή Δώδεκα αποστόλων, κεφάλαιο 9).
Ὑμεῖς δέ ἐστε σῶμα Χριστοῦ καί μέλη ἐκ μέρους (Α Κορινθ., ιβ, 27): Η Εκκλησία είναι το ύψιστο μυστήριο του Σύμπαντος. Ασύλληπτη η τιμή μας που αξιωθήκαμε να είμαστε μέλη της. Να την συναισθανόμαστε αυτήν την τιμή και να αγωνιζόμαστε να είμαστε ζωντανά μέλη της. Να αγωνιζόμαστε να ζούμε όπως Εκείνη μας διδάσκει να την αισθανόμαστε ως Μητέρα μας και να προσφέρουμε όλες μας τις δυνάμεις μας για το ιερό της έργο (Σκέψεις ιεράρχη). 

Καλημέρα σας! Καλή και ευλογημένη εβδομάδα! 

 

Δευτέρα 23 Μαρτίου 2015

Ο αγώνας του '21



Είναι γλυκειά της άνοιξης ημέρα, 
ο ουρανός χαρούμενος γελά, 
πετούν τα χελιδόνια στον αέρα
και μόνο η γη αστράφτει και βροντά. Πενήντα παλληκάρια ένα κι ένα που λες θεριά μανάδες τα γεννούνε
Στις ράχες των βουνών ταμπουρωμένα με δυο χιλιάδες  Τούρκους πολεμούνε. Αλάθευτα μες στων εχθρών τα πλήθη τα βόλια τους πετούν κρυφά-κρυφά κι αίμα απ' των τυράννων τους τα στήθη η σκλάβα γη αχόρταγα ρουφά. 
Πιες να χορτάσεις, γη τυραννισμένη, κι ας κοκκινίσει Ρούμελη, Μωριάς. Μα μόνο από το αίμα ριζωμένο βγαίνει  το αμάραντο δενδρί της λευτεριάς. 
Φωνές, βοή, κατάρες δεν τρομάζουν του γερο-καπετάνιου τα ξεφτέρια. 
Μ' αυτοί σκυφτοί σωπαίνουν, το φωνάζουν τα καρυοφύλλια εις τα γερά τους χέρια. 
Μόνο προσμέναν  με κρυφό καμάρι καθώς προσμένει η νύφη στο χορό πότε θα πέσουν πια με το χαντζάρι
στων Τούρκων τον ατέλειωτο χορό. Ε, καπετάνιε! Πέρασεν η ώρα, μουδιάσαμε στο χώμα καθισμένοι. Πρόσταξε πια να τους ριχτούμε τώρα κι ούτε ένας ζωντανός δεν μένει. 
Έτσι μιλεί στου γέροντα το πλάι
παλληκαράκι πρώτο στην καρδιά. Κι ο γέροντας την κάπα του πετάει. Εμπρός λοιπόν, επάνω τους, παιδιά. 
Πρώτο τ’ ολόξανθο μας παλληκάρι 
όλο φωτιά πηδά μέσ’ στα κοτρώνια
παίζει στο χέρι το σπαθί με χάρη
κι όπου χτυπά, χτυπά με καταφρόνια.

Μα είναι μαύρη η μοίρα του γραμμένη, κάποιος Αράπης φεύγοντας γυρνά κι η ντουφεκιά του σα φαρμακωμένη τα στήθη του παλληκαριού περνά. Ολόχλωμο σωριάστηκε στο χώμα…Τ’ αδέλφια του όλα σκύφτουν στηνψυχή του. Μ’ αυτό σιγά τα διώχνει κι απ’ το στόμα βγαίνει γλυκειά, μισόσβυστη η φωνή του:
Αδέλφια που με είχατε αδελφό σας, για να μην πάω σκλάβα εις την Πόλη, ντύθηκα αντρίκεια κι ήλθα στο πλευρό σας να πέσω πια κι έπεσα από βόλι.Το μυστικό μου τώρα να κρατήσω δεν ωφελεί, που ξεπετά η ψυχή μου. Αδέλφια μου καλά, θα σας αφήσω πατρίδα, αχ! πατρίδα μου φτωχή!
Μ' ακτίνες λευτεριάς στεφανωμένη μες στο ξανθό της μέρας δειλινό, επέταξε η ψυχή της αγιασμένη κι έγινε αστέρι στον ουρανό. Της Ρούμελης η κόρη στα ψηλά της κοιμάται μες στην τόση ερημιά, κι έχει τριγύρω μόνη συντροφιά της χιλιάδων Τούρκων άθαφτα κορμιά. 

(Διασκευή από το ομώνυμο ποίημα του Γ. Δροσίνη)

Πράσινα κόψετε κλαδιά, στρώστε μου να καθίσω και φέρτε τον πνευματικό να με ξομολογήσει, να τον ειπώ τα κρίματα όσα έχω καμωμένα... (Από τις προσευχές των κλεφτών του 1821)

Οι ήρωες του 21 ήξεραν να ζυγίζουν τα πνευματικά αγαθά βαρύτερα από τα όποια υλικά. Ήξεραν να δίνουν την απόλυτη προτεραιότητα στην ψυχή,αναφωνώντας: "Για του Χριστού την πίστη την αγία και της Πατρίδος την Ελευθερία! Αυτά, αν δεν τ' αποκτήσω, τι με ωφελεί να ζήσω; " (Σωτήρ) 

Καλημέρα σας! καλή και ευλογημένη εβδομάδα! Αθάνατοι οι ήρωες του 1821! Ζήτω η 25η Μαρτίου! 





 

Δευτέρα 16 Μαρτίου 2015

Η αγαθή προαίρεση ως μέτρο κρίσης


Ζώντας στην εποχή της αποτελεσματικότητας, κατά την οποία δεν ενδιαφέρουν τόσο τα μέσα, αλλά ο σκοπός, συνηθίζουμε να κρίνουμε τους πάντες και τα πάντα "εκ του αποτελέσματος". Αν, δηλαδή, τα αποτελέσματα των πράξεων και των επιλογών μας είναι τα ποθούμενα, τότε ελάχιστα έως καθόλου δεν υπολογίζονται οι άλλες παράμετροί τους, τα μέσα και οι πρακτικές, που ακολουθήθηκαν...
Ίσως, και να μνηστεύονται τυχόν αθέμιτα, άνομα, έκνομα ή παράνομα μέσα, που χρησιμοποιήθηκαν, αν ο στόχος που επιτεύχθηκε είναι ο απόλυτα επιθυμητός! Από την άλλη μεριά, μια αποτυχία θα συμπαρασύρει τα πάντα, και προσπάθειες και αγώνες και θυσίες, μόνο και μόνο επειδή ο σκοπός απέτυχε!
Έστω και εάν η ευθύνη της αποτυχίας δεν τους βάραινε εξ ολοκλήρου, έστω και αν στη συγκεκριμένη αρνητική έκβαση επέδρασαν αστάθμητοι και εξωγενείς παράγοντες...Και τούτο, επειδή κρίνουμε πρόσωπα και καταστάσεις μόνο με κριτήρια πρακτικά, και όχι ηθικά! 
Γιατί, είναι γνωστό ότι το ηθικό κριτήριο των πράξεων του ανθρώπου δε βρίσκεται στο αποτέλεσμα, αλλά στην πρόθεση, τη διάθεση, την προ-διάθεση της ψυχής, αυτό που λέμε "προαίρεση"! Η λέξη "προαίρεση", προερχόμενη από το αρχαιοελληνικό ρήμα "αιρούμαι", που σημαίνει "προτιμώ, εκλέγω", είναι κάτι περισσότερο και βαθύτερο από τη λέξη "βούληση και επιθυμία".
Η βούληση, η επιθυμία, είναι το αποτέλεσμα της προαίρεσης, μιας εσωτερικής, νοητικής διεργασίας, κατά την οποία η ψυχή μας γεμίζει με όλα τα ηθικά «καύσιμα», που θα της επιτρέψουν να επιδοθεί σε ένα αγώνα, σε μια προσπάθεια επίτευξης των στόχων και των επιθυμιών μας.

Ο Αριστοτέλης, διατυπώνοντας τον κλασικό ορισμό της αρετής, υποστήριξε ότι «ἡ ἀρετή ἐστίν ἕξις προαιρετική».
H αρετή είναι μια πανάρχαια λέξη, που προέρχεται από το ρήμα αραρίσκω, το οποίο έχει σχέση με την αρμονία, την αρμονία στις σκέψεις, στα έργα, στις μεταξύ των ανθρώπων σχέσεις, η οποία προϋποθέτει, βεβαίως, και όλα εκείνα τα στοιχεία, που συναποτελούν αυτόν που ονομάζουμε ενάρετο άνθρωπο.
Ονομάζει την αρετή «έξη προαιρετική», διότι είναι μια επίκτητη ιδιότητα, μια κλίση, ένας τρόπος ζωής, που είναι αποτέλεσμα της προσωπικής του καθενός μας ελεύθερης επιλογής, που καθορίζει την ποιότητα των κινήτρων και των πράξεών μας.
Ο Θεός, άλλωστε, δεν έπλασε τον άνθρωπο ως ένα προγραμματισμένο, ένα «αυτόματο» ον, το οποίο κατευθύνεται προς το καλό, χωρίς να θέλει. Κάποιος είπε, ότι «ο Θεός δε μετράει, αλλά ζυγίζει τις πράξεις του ανθρώπου». Βλέπει βαθιά στης καρδιάς τα ελατήρια, τις σκέψεις, τις βουλήσεις, τις αποφάσεις, τις προδιαθέσεις. Επιδοκιμάζει ή αποδοκιμάζει, ανάλογα με τις θετικές ή αρνητικές διαδικασίες του έσω ανθρώπου, και όχι με βάση την αποτελεσματικότητά τους.
Το άριστο κριτήριο της ηθικής εκτίμησης των πράξεων είναι η αγαθή διάθεση, η προαίρεση! Ο Ιησούς είπε ότι όποιος προσφέρει ένα ποτήρι δροσερό νερό δεν θα χάσει τον μισθό του. Φτάνει, μάλιστα, στο σημείο να πει ότι η αγαθή πρόθεση και προαίρεση αναδεικνύουν τον άνθρωπο σε μάρτυρα. 
Ας μη βιαζόμαστε, λοιπόν, να κρίνουμε τους άλλους μόνο από τα αποτελέσματα των πράξεων και των προσπαθειών τους, αλλά ας εκτιμήσουμε πρωτίστως την καλή προαίρεσή τους.
(Εφημερίδα Δημοκρατία, Κρίνουμε τα πρόσωπα και τις καταστάσεις με κριτήρια πρακτικά και όχι ηθικά, άρθρο του μητροπολίτη Σύρου κ. Δωροθέου, Σάββατο, 7 Μαρτίου 2015)

Καλημέρα σας! Καλή και ευλογημένη εβδομάδα!  

 

Δευτέρα 9 Μαρτίου 2015

Νοηματοδότηση Ορθοδοξίας


Ἡ ἀναζήτηση ὁδηγεῖ στήν ἀνακάλυψη. Ἡ μαθητεία στή γνώση. Καί ἡ προσωπική συνάντηση στή σχέση καί τήν ἐν ἀγάπῃ κοινωνία μας μέ τόν ἄλλον. Αὐτό πού ἡ πανανθρώπινη ἐμπειρία μᾶς διδάσκει, ἐπιβεβαιώνεται καί στό πρόσωπο τοῦ Φιλίππου, τοῦ μετέπειτα Ἀποστόλου καί μαθητῆ τοῦ Κυρίου, ὅπως μᾶς ἀφηγεῖται ὁ εὐαγγελιστής Ἰωάννης στή σημερινή (πριν από μια εβδομάδα) εὐαγγελική περικοπή. 

Ὁ Φίλιππος ἀναζητοῦσε τόν Θεό. Ἀνέμενε κι ἐκεῖνος, ὅπως ὅλοι οἱ ὁμοεθνεῖς του, τήν ἔλευση τοῦ Μεσσία. Μελετοῦσε τή Μωσαϊκή Πεντάτευχο. Ἐρευνοῦσε τούς Προφῆτες. Καί σήμερα, στά μέρη τῆς Γαλιλαίας, ἀξιώνεται νά συναντήσει καί νά γνωρίσει προσωπικά τόν Κύριο Ἰησοῦ. 
Αὐτή τή μεγάλη ἀνακάλυψη πού συγκλόνισε τήν ὕπαρξή του καί τή γέμισε ἀπό χαρά, σπεύδει νά γνωστοποιήσει στόν φίλο του Ναθαναήλ: «ὅν ἔγραψε Μωϋσῆς ἐν τῷ νόμῳ καί οἱ προφῆται, εὑρήκαμεν Ἰησοῦν ... τόν ἀπό Ναζαρέτ». Ὁ Ναθαναήλ ἀμφιβάλλει καί δυσπιστεῖ. Καί ὁ Φίλιππος τόν προσκαλεῖ νά βεβαιωθεῖ γι' αὐτό ἰδίοις ὄμμασι. 
Νά πειστεῖ ἀκολουθώντας τήν ἀσφαλῆ ὁδό τῆς ἐμπειρίας˙ «Ἔρχου καί ἴδε».Κυριακή Ὀρθοδοξίας ἡ σημερινή (προηγούμενη) Κυριακή. Ἡμέρα θριάμβου τῆς ὀρθόδοξης πίστης, τῆς ἀλήθειας δηλαδή γιά τόν Θεό, τόν κόσμο, τόν ἄνθρωπο καί τό νόημα τῆς ζωῆς.  
Σέ ρόλο ἀντίστοιχο μ᾿ ἐκεῖνον τοῦ ἀποστόλου Φιλίππου, ἡ Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία ὁμολογεῖ καί διακηρύσσει μέ στεντόρεια φωνή τήν πίστη, τή βεβαιότητα καί τήν ἐλπίδα της: «... Οὕτω φρονοῦμεν, οὕτω λαλοῦμεν, οὕτω κηρύσσομεν Χριστόν τόν ἀληθινόν Θεόν ἡμῶν... Αὕτη ἡ πίστις τῶν ἀποστόλων, αὕτη ἡ πίστις τῶν πατέρων, αὕτη ἡ πίστις τῶν ὀρθοδόξων, αὕτη ἡ πίστις τήν οἰκουμένην ἐστήριξε».

Τή διακήρυξή της αὐτή τή συνοδεύει καί μέ μιά πρόσκληση· μιά πρόσκληση πού ἀπευθύνει σ' αὐτούς πού ἀμφιβάλλουν γιά τήν ἀλήθεια πού ἐξαγγέλλει καί τήν ἐλπίδα πού κομίζει σ᾽ ὁλόκληρη τήν οἰκουμένη: «Ἔρχου καί ἴδε». Ἀποδέκτες αὐτῆς τῆς προσκλήσεως εἴμαστε κι ἐμεῖς, ἀγαπητοί ἀδελφοί. Καί καλούμεθα ὅλοι μας, οἱ ποιμένες τῆς Ἐκκλησίας, οἱ Ἄρχοντες τῆς ὀρθοδόξου χώρας μας καί ὁ πιστός λαός τοῦ Θεοῦ, πού συμμετέχουμε στόν πανορθόδοξο ἑορτασμό τῆς σημερινῆς μεγάλης ἡμέρας, ν̉ ἀκολουθήσουμε τήν ὁδό τῆς ἀναζητήσεως καί τῆς μαθητείας στό ἀληθινό νόημα τῆς Ὀρθοδοξίας.

Ι. Κατ' ἀρχήν εἶναι πολύ βασικό νά προσδιορίσουμε τί εἶναι στήν οὐσία της αὐτό πού ὀνομάζουμε Ὀρθοδοξία. Ὀρθοδοξία δέν εἶναι σύστημα. Δέν εἶναι ἰδεολογικό ἤ φιλοσοφικό ρεῦμα. Δέν εἶναι πολιτιστική κληρονομιά μουσειακῆς σημασίας. Δέν εἶναι λαϊκή παράδοση καί τέχνη. Δέν εἶναι συνιστῶσα πού ἐξασφαλίζει τή διαχρονική καί οἰκουμενική ἑνότητα τοῦ ἑλληνισμοῦ. Δέν εἶναι ἐμπορεύσιμο προϊόν πού δικαιούμαστε νά διαφημίζουμε καί νά ἐξάγουμε πρός τά ἔξω.

Ὀρθοδοξία εἶναι ἡ Ἐκκλησία. Ἡ Ἐκκλησία τοῦ Κυρίου καί Θεοῦ καί Σωτῆρος ἡμῶν Ἰησοῦ Χριστοῦ. Ἡ «Μία, Ἁγία, Καθολική καί Ἀποστολική Ἐκκλησία» πρός τήν ὁποία διαδηλώνουμε πίστη καί ἀφοσίωση μέ τήν ὁμολογία τοῦ Συμβόλου τῆς πίστεως. Καί ἡ Ἐκκλησία, ἡ Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία εἶναι τό σῶμα τοῦ Χριστοῦ. Ὁ λαός του Θεοῦ. 
Οἱ βαπτισμένοι στό ὄνομα τῆς Ἁγίας Τριάδος. Οἱ ποιμένες τῆς Ἐκκλησίας χωρίς τούς ὁποίους «Ἐκκλησία οὐ καλεῖται» κατά τόν θεοφόρο Ἰγνάτιο Ἀντιοχείας (Τραλλ.3). Καί οἱ πιστοί, οἱ λαϊκοί ἀδελφοί μας, χάριν καί τῶν ὁποίων οἱ ποιμένες ὑπάρχουμε καί τή σωτηρία τῶν ὁποίων κατά χάριν Θεοῦ διακονοῦμε.

Ἔξω ἀπό τήν Ἐκκλησία δέν ὑπάρχει Ὀρθοδοξία. Μακριά ἀπό τή ζωή τοῦ Ἐκκλησιαστικοῦ σώματος αὐτό πού οἱ πολλοί ὀνομάζουν Ὀρθοδοξία ἀποκόπτεται ἀπό τίς ρίζες της, χάνει τήν ταυτότητά της, γίνεται ἕνα ἁπλό ἰδεολόγημα.

ΙΙ. Ὀρθοδοξία – μιά δεύτερη διάστασή της – εἶναι, ὅπως καί ἡ πρωταρχική σημασία τοῦ ὅρου σημαίνει, ἡ ὀρθή δόξα· ἡ ὀρθή ἀντίληψη, ἡ ὀρθή πίστη γιά τόν Θεό, τόν ἄνθρωπο καί τόν κόσμο.
Ὡς Χριστιανοί καί δή καί ὀρθόδοξοι πιστεύουμε, ὅπως γράφει ὁ ἀπόστολος Παῦλος, ὅτι «διά τῆς Ἐκκλησίας» ἔγινε γνωστή ὄχι μόνο σ' ἐμᾶς τούς ἀνθρώπους ἀλλά καί στόν ἐπουράνιο κόσμο «ἡ πολυποίκιλος σοφία τοῦ Θεοῦ» (Ἐφ. 3,10).  

Ἐκκλησία ἵδρυσε ὁ Κύριος Ἰησοῦς. Στήν Ἐκκλησία διά τῶν ἁγίων Ἀποστόλων Του παρέδωσε τό Εὐαγγέλιο τῆς σωτηρίας. Μέσα στήν Ἐκκλησία καταγράφηκε τό ἀποστολικό κήρυγμα. Ἡ Ἐκκλησία συγκρότησε τό σῶμα, τόν κανόνα τῆς Καινῆς Διαθήκης. Καί ἡ Ἐκκλησία διαφυλάσσει καί ἑρμηνεύει αὐθεντικά τόν ζωντανό λόγο τοῦ Θεοῦ.

Μέ αὐτή τήν ἔννοια κατανοοῦμε τόν ὁρισμό τοῦ Παύλου γιά τήν Ἐκκλησία ὅτι εἶναι «στῦλος καί ἑδραίωμα τῆς ἀληθείας» (Α' Τιμ. 3,15). Οἱ πολλοί ἀγῶνες πού διαμέσου τῶν αἰώνων διεξήγαγε ἡ Ἐκκλησία στά πρόσωπα θεοφόρων ποιμένων καί διδασκάλων της· οἱ σύνοδοι πού συνεκρότησε καί ἡ ἀνυποχώρητη ἐμμονή πού ἐπέδειξε, πέρα ἀπό ἀνθρώπινες ἀδυναμίες καί ἀκρότητες ‒ ἀναπόφευκτες γιά τά ἀτελῆ ἀνθρώπινα μέτρα ‒, σ' ἕνα καί μόνο ἀποσκοποῦσαν: στή διαφύλαξη τῆς ἀποκεκαλυμμένης ἀλήθειας. 
Τῆς ἀλήθειας πού ἐλευθερώνει καί ἄρα σώζει (Ἰω. 8,32). Τῆς ἀλήθειας πού συγκροτεῖ τή «μία πίστη» (Ἐφ. 4,5), τήν «ἅπαξ παραδοθεῖσαν τοῖς ἁγίοις» (Ἰούδα 3)˙ μιά πίστη πού ἀποτελεῖ τό θεμέλιο τῆς ἐν Χριστῷ ζωῆς καί ἑπομένως καί αὐτοῦ πού στή βιβλική γλώσσα ὀνομάζουμε σωτηρία τοῦ ἀνθρώπου.

ΙΙΙ. Τό τελευταῖο τοῦτο καθορίζει καί μιάν ἄλλη, τρίτη διάσταση τῆς Ὀρθοδοξίας, πού εἶναι ἡ ζῶσα σχέση καί ἡ γνήσια ἐν Χριστῷ ἐμπειρία. Ἡ ὀρθή πίστη τῆς Ἐκκλησίας συνυπάρχει και συνυφαίνεται καί μέ τή γνήσια ἐν Χριστῷ ζωή. Δόγμα, δηλαδή ἡ ἀλήθεια τοῦ Εὐαγγελίου πού κήρυξαν οἱ Ἀπόστολοι καί ὁριοθέτησαν Οἰκουμενικές Σύνοδοι καί θεοφόροι διδάσκαλοι τῆς Ἐκ- κλησίας, καί ἦθος εἶναι ἀξεχώριστα ἑνωμένα. Ἡ ὀρθόδοξη πίστη εἶναι θεμελιώδης προϋπόθεση ζωῆς καί σωτηρίας. Καί ἡ κατά Χριστόν ζωή εἶναι ἡ μετουσίωση τῆς πίστεως σέ βίωμα καί ἐμπειρία.
Ἡ ἐν Χριστῷ ζωή πραγματώνεται μέσα στήν Ἐκκλησία, πού εἶναι κοινωνία ἀγάπης. Κοινωνία ἀδελφῶν. Κοινωνία προσώπων. Ἡ οἰκογένεια τῶν τέκνων τοῦ Θεοῦ, συνηγμένων «ἐπί τό αὐτό» (Πραξ.2,1) καί συγκροτούντων τό ἕνα ἐκκλησιαστικό σῶμα. Μόνο μέσα στήν Ἐκκλησία, τήν κιβωτό τῆς σωτηρίας καί τό ἐργαστήρι τῆς ἁγιότητος, γίνεται μεθεκτή ἡ ζωή τοῦ Χριστοῦ. Ὁ ἄνθρωπος, πού μέ τό Βάπτισμα ἐντάχθηκε στό ἐκκλησιαστικό σῶμα, γίνεται κοινωνός τῆς ἄκτιστης χάριτος διά τῶν ἁγίων μυστηρίων. Πραγματώνεται αὐτό πού ὀνομάζουμε ἀναγέννηση καί θέωση τοῦ ἀνθρώπου.
Καί τό ἔργο τοῦτο συντελεῖται ὄχι ὡς ἀτομικό ἐπίτευγμα ἀλλά ὡς κοινό ἄθλημα ἀγωνιζομένων ἀδελφῶν. Ἀδελφῶν πού τούς ἑνώνει ἡ ἀγάπη τοῦ Χριστοῦ. Ἀδελφῶν, κατά τήν ὡραία διατύπωση τοῦ βιβλίου τῶν Πράξεων, «προσκαρτερούντων τῇ διδαχῇ, ... καί τῇ κοινωνίᾳ καί τῇ κλάσει τοῦ ἄρτου καί ταῖς προσευχαῖς» (2,42). Ἄλλο φυσική θρησκεία καί ἄλλο Ἐκκλησία. Ἄλλο ἀτομική θρησκευτικότητα καί ἄλλο ἐκκλησιαστική ἐν Χριστῷ ζωή. Ἄλλο ἀλτρουϊσμός καί φιλαλληλία καί ἄλλο αὐταπάρνηση καί θυσιαστική ἀγάπη. Αὐταπάρνηση πού μᾶς βγάζει ἀπό τό ἐγωτικό κέλυφός μας καί μᾶς ὁδηγεῖ κοντά στούς ἄλλους. Ἀγάπη ἀληθινή, πού βεβαιώνει τόν κόσμο γιά τήν ἀγάπη τοῦ Θεοῦ καί Πατρός˙ «Εἰ οὕτως ὁ Θεός ἠγάπησεν ἡμᾶς, καί ἡμεῖς ὀφείλομεν ἀλλήλοις ἀγαπᾶν» (Α' Ἰω. 4,11).
Ἀδελφοί μου ἀγαπητοί, σημερινός ἑορτασμός τοῦ θριάμβου τῆς ὀρθοδόξου πίστεως μᾶς ὑποχρεώνει νά ἀναλογιστοῦμε τήν ἱστορική πορεία τῆς ἁγίας Ἐκκλησίας μας. Νά θυμηθοῦμε τούς ἀγῶνες πού διεξήγαγε γιά τή διαφύλαξη τοῦ θησαυροῦ τῆς ἐν Χριστῷ ἀληθείας. Νά τιμήσουμε τά κατορθώματα αὐτῶν πού προμάχησαν γιά τήν ὀρθόδοξη πίστη. Νά μακαρίσουμε τή μνήμη τους˙ «Τῶν τῆς Ὀρθοδοξίας προμάχων ... αἰωνία ἡ μνήμη».

Ταυτόχρονα μᾶς παρακινεῖ νά ἀτενίσουμε καί πρός τό μέλλον, ἀναμετρώντας τίς εὐθύνες καί συνειδητοποιώντας τίς ὑποχρεώσεις πού ἔχουμε ὡς ὀρθόδοξοι χριστιανοί. Εἰσήλθαμε στήν τρίτη χριστιανική χιλιετία. Βηματίζουμε ἤδη στόν 21ον αἰώνα. Ὁ κόσμος ἀλλάζει μέ ρυθμούς πού δυσκολευόμαστε νά παρακολουθήσουμε. Καί ἡ γηραιά ἤπειρός μας δέν μοιάζει πιά παρά μέ μιά μικρή γειτονιά. Λαοί, γλῶσσες, πολιτισμοί, ἰδεολογίες, θρησκευτικές παραδόσεις ἀναμειγνύονται καί ἀλληλοεπηρεάζονται ‒ ἕνα φαινόμενο πού ἀκούει στό ὄνομα παγκοσμιοποίηση.
Χρέος μας, νά ἐπανεκτιμήσουμε, νά γνωρίσουμε καί νά οἰκειωθοῦμε ἐμπειρικά τόν ἀτίμητο θησαυρό τῆς ὀρθόδοξης πίστης καί τό μυστήριο τῆς ἐν χάριτι ζωῆς πού μᾶς κληροδότησαν οἱ Πατέρες μας. Ἐμβριθεῖς μελετητές τῆς ἱστορίας καί διορατικοί ἀναλυτές τῶν πολιτιστικῶν ἐξελίξεων, ἔχουν ἤδη ἐπισημάνει ὅτι ἔρχεται ἡ ὥρα τῆς Ὀρθοδοξίας. 
Καλούμεθα, λοιπόν, νά ἀναδείξουμε καί νά προβάλουμε μέ ἐπίγνωση καί σεμνότητα, χωρίς ἀνούσιες μεγαλοστομίες καί στείρα προγονολατρία, τόν πλοῦτο τῆς ὀρθόδοξης κληρονομιᾶς μας. Τήν ἱκανότητα τῆς ὀρθόδοξης θεολογίας νά φωτίσει τά προβλήματα τῶν καιρῶν μας. Τό μεγαλεῖο καί τήν πνευματικότητα τῆς λατρείας μας. 
Τό ἀσκητικό γνώρισμα τοῦ χριστιανικοῦ ἤθους. Τόν κοινοτικό τρόπο τῆς ἐκκλησιαστικῆς ζωῆς. Τόν ὑπερεθνικό καί οἰκουμενικό χαρακτήρα τῆς Ἐκκλησίας μας καί κατ̉ ἐπέκταση τῆς ὀρθόδοξης χριστιανικῆς μαρτυρίας. Πάνω ἀπ' ὅλα, ν᾽ ἀποκαλύψουμε τό ὑπερούσιο πρόσωπο τοῦ ζῶντος καί ἀληθινοῦ Θεοῦ στούς ἀνθρώπους τῆς ἐποχῆς μας, πού μέ ἀγωνία καί λαχτάρα ἀναζητοῦν τά ἴχνη τῆς θείας Παρουσίας.
Ἀμήν.


(Το νόημα της Ορθοδοξίας, Σεβασμιοτάτου Μητροπολίτου Νέας Σμύρνης, κ. Συμεών)
 Ανάρτηση από Μυριόβιβλος) 

Οι άνθρωποι που ανήκουν στην Εκκλησία του Χριστού, ανήκουν στην αλήθεια και όσοι δεν ανήκουν στην αλήθεια δεν ανήκουν στην Εκκλησία του Χριστού (Άγιος Γρηγόριος Παλαμάς).



Καλημέρα σας! Καλή και ευλογημένη εβδομάδα!  

Related Posts with Thumbnails