Η παιδεία είναι εκ φύσεως λιμάνι-καταφύγιο- για όλους τους ανθρώπους (Μένανδρος)--Το πιο σημαντικό είναι να μη σταματάς ποτέ να ρωτάς. Η περιέργεια έχει το δικό της λόγο ύπαρξης (Άλμπερτ Αϊνστάιν)--Μάθε να αγαπάς αυτούς που δεν πληγώνουν την αγάπη (Γ. Ρίτσος)--Τα εμπόδια δεν με πτοούν: καθένα από αυτά ενδυναμώνει τη θέληση για το ξεπέρασμά του (Λεονάρντο ντα Βίντσι)--Η πεμπτουσία της γνώσης είναι όταν την έχεις να την εφαρμόζεις κι όταν δεν την έχεις να ομολογείς την άγνοιά σου (Κομφούκιος) --Όλοι σκέπτονται να αλλάξουν τον κόσμο και κανείς τον εαυτό του (Λέων Τολστόι) --Ό, τι επαναλαμβάνουμε μας καθορίζει (Αριστοτέλης) --Δεν αγαπούν αυτοί που δεν δείχνουν την αγάπη τους (Σαίξπηρ) --Η αρετή είναι μια κατάσταση πολέμου και για να ζήσουμε μ' αυτήν πρέπει να πολεμάμε με τον εαυτό μας (Ζαν Ζακ Ρουσσώ) --Ό,τι είναι η γλυπτική για ένα κομμάτι μάρμαρο, είναι και η μόρφωση για την ψυχή (Τζότζεφ Άντισον) --Ο μέτριος δάσκαλος λέει. Ο καλός δάσκαλος εξηγεί. Ο ανώτερος δάσκαλος επιδεικνύει. Ο μεγάλος δάσκαλος εμπνέει (Γουίλιαμ Άρθουρ Γουόρντ)--Ο αληθινά σοφός δάσκαλος δεν σε προσκαλεί στον οίκο της σοφίας του, αλλά σε οδηγεί στο κατώφλι του δικού σου πνεύματος (Χαλίλ Γκιμπράν)



Δευτέρα 29 Ιουνίου 2015

Ρητά Θεϊκής και ανθρώπινης σοφίας


Οι μήνες φεύγουν σαν νερό και οι χρόνοι σαν διαβάτες (Παροιμία).
Κάθε ώρα χαμένου χρόνου είναι μια πιθανότητα μελλοντικής δυστυχίας (Ναπολέων).
Ό, τι κι αν χάσουμε, μπορεί να το βρούμε. Τον χρόνο που χάσαμε δεν θα τον βρούμε ποτέ (Σκέψεις ιεράρχη). 
Ο χρόνος όχι μόνο μας παρηγορεί για τα ατυχήματά μας, επουλώνει τις πληγές μας, εξωραΐζει τα πράγματα, αλλά και πλουτίζει το πνεύμα και κάνει την πείρα μας να ωριμάζει (Σαίξπηρ).
Τοιοῦτον ἡ ἀρετή· καί φαινομένη μόνον, ἀρκεῖ λυπῆσαι τόν ἐν κακίᾳ ζῶντα. Τοιοῦτον ἡ κακία· οὐδέ ἐλεγχομένη πολλάκις, καί τήν παρουσία αὐτήν βαρύνεται τῶν ἐν ἐπιεικείᾳ προαιρουμένη: τέτοιου είδους είναι η αρετή, γιατί και μόνο η εμφάνισή της αρκεί, για να προκαλέσει λύπη ακόμα και σε όποιον διατείνεται με κακία. Αλλά τέτοιου είδους είναι και η κακία, αφού πολλές φορές, χωρίς να υπάρχει έλεγχος, επιλέγει με την παρουσία της να επιβαρύνει όσους είναι επιεικείς (Ιωάννης Χρυσόστομος).
Ἡ ἀγάπη τόν πλησίον ὡς ἑαυτόν ὁρᾷ καί τά ἴδια πᾶσι κοινά ἡγεῖται τἠν ἔνδειαν τοῦ πλησίον ἰδίαν τίθεται, τήν πικραμένην ψυχήν γλυκαίνει, τήν τεθλιμμένην θεραπεύει, τήν τεταπεινωμένην ἀναθάλλει: η αγάπη προς τον πλησίον σαν τον εαυτό μας βλέπει και νομίζει κοινά για όλους τα περιουσιακά μας στοιχεία, θέτει τη φτώχεια του πλησίον ως δική της, γλυκαίνει την πικραμένη ψυχή, θεραπεύει την γεμάτη θλίψεις (ψυχή)  και αναζωογονεί την ψυχή που έχει ταπεινωθεί (Ιωάννης Χρυσόστομος).
Ο άνθρωπος δίνει αξία στον τὀπο και όχι ο τόπος στον άνθρωπο (Σκέψεις ιεράρχη). 
Η μικρότερη καλή πράξη είναι πιο χρήσιμη από τη μεγλύτερη καλή πρόθεση (Σκέψεις ιεράρχη).
Μόνο τα ερπετά δεν πέφτουν ποτέ. Γιατί είναι διαρκώς πεσμένα. Ο άνθρωπος πέφτει και σηκώνεται. Γιατί είναι σταυραετός (Σκέψεις ιεράρχη).
Ο Χριστός δεν δίδαξε στους μαθητές Του πώς να κηρύττουν, αλλά πώς να προσεύχονται (Σκέψεις ιεράρχη).
Αν νικήσεις τους άλλους είσαι ισχυρός, αν νικήσεις τον εαυτό σου είσαι πανίσχυρος (Σκέψη ιεράρχη).
Οι τάφοι μας προκαλούν τον πόνο και τον φόβο, αλλά ο Σταυρός που βρίσκεται επάνω στους τάφους, ακτινοβολεί την ελπίδα και την προσδοκία της Αναστάσεως: "Ὁ Θεός ὁ ἐγείρας τόν Κύριον Ἰησοῦν καί ἡμᾶς διά Ἰησοῦ ἐγερεῖ, Β' Κορινθ. δ, 14 (Περιοδικό ο Σωτήρ).
Ελπίδα στην απελπισία! Συντροφιά στη μοναξιά! Αγάπη στο μίσος! Ζωή στη νέκρωση και τον θάνατο! (Περιοδικό Τα κρίνα)
Ο κόσμος λέει: Ο θάνατός σου η ζωή μου. Ο Χριστός λέει: Ο θάνατός μου η ζωή σου (Σκέψεις ιεράρχη). 
Μην πεις ποτέ σου είναι αργά κι αν χαμηλά έχεις πέσει κι αν λύπη τώρα σε τρυγά κι έχεις βαθιά πονέσει. Ποτέ, ποτέ δεν είναι αργά, πρέπει να το πιστέψεις και με την πίστη στην καρδιά Εκείνον να γυρέψεις. Είναι αργά ποτέ μην πεις ό, τι κι αν σου συμβαίνει. Φθάνει να του προσευχηθείς κι αμέσως σε ανασταίνει! (Αντώνης Σαμαράκης)
Οὐδέν εἰσηνέγκαμεν εἰς τόν κόσμον, δῆλον ὅτι οὐδέ ἐξενεγκεῖν τι δυνάμεθα:τίποτε δε φέραμε στον κόσμο, όταν γεννηθήκαμε. Και είναι φανερό ότι και τίποτα δεν μπορούμε να πάρουμε μαζί μας, όταν φεύγουμε από τον κόσμο αυτό (Α' Τιμ. στ. 7)
Ρίζα πάντων τῶν κακῶν ἐστιν ἡ φιλαργυρία: η ρίζα όλων των κακών είναι η φιλαργυρία (Α΄ Τιμ. στ, 10).
Οἱ βουλόμενοι πλουτεῖν ἐμπίπτουσιν εἰς πειρασμόν καί παγίδα καί ἐπιθυμιας πολλάς ἀνοήτους καί βλαβεράς, αἵτινες βυθίζουσι τούς ἀνθρώπους εἰς ὄλεθρον καί ἀπώλειαν: όσοι έχουν προσκόλληση στο χρήμα και θέλουν να γίνουν πλούσιοι, πέφτουν σε πειρασμό και παγίδα και σε πολλές επιθυμίες ανόητες και βλαβερές, οι οποίες βυθίζουν τους ανθρώπους στην καταστροφή και την απώλεια (Α Τιμ. στ. 9).
Κουρασμένοι στρατοκόποι, που σας είδαν τόσοι τόποι, που σας θόλωσαν το μάτι, καταιγίδα ανεμοζάλη. δίψα, θλίψη, φόβος μπόρα· πάρτε και το μονοπάτι το φτωχό, που θα σας βγάλει προς της Βηθλέεμ τη χώρα (Γ. Βερίτης).
Δεῦτε ὀπίσω μου. Όλοι πιστοί ακόλουθοί Του, όλοι αφοσιωμένοι μαθητες Του. Ας Τον ακολουθήσουμε τώρα, βαδίζοντας σύμφωνα με τις άγιες εντολές Του (Κυριακοδρόμιο, τόμος 2ος, εκδόσεις Σωτήρ). 
Ο βίος και το παράδειγμα των Αγίων Πάντων ας γίνει φάρος τηλαυγής να μας καθοδηγεί στο δρόμο του καθήκοντος. Ας αγαπάμε τον Κύριο Ιησού περισσότερο από κάθε άνθρωπο, έτοιμοι για την αγάπη Του σε θυσία και αυτής της ζωής μας (Κυριακοδρόμιο, τόμος 2ος, εκδόσεις Σωτήρ).
Εάν ο άνθρωπος γνωρίσει μέσα από την ασθένεια τον Ιησού ως Σωτήρα Του, θα ευχαριστεί τον Θεό, διότι διά μέσου της ασθένειας του σώματος απήλαυσε την υγεία της ψυχής. Ας μη μας διαφεύγει ότι η ασθένεια, μικρή ή μεγάλη, παροδική ή μόνιμη είναι επίσκεψη του Πανάγαθου Θεού (Κυριακοδρόμιο, τόμος 2ος, εκδόσεις Σωτήρ). 
Η Θεία λειτουργία είναι η καρδιά της εκκλησιαστικής ζωής. Και αυτό σημαίνει ότι το τι είναι η Εκκλησία φανερώνεται κυρίως και κατεξοχήν στο μυστήριο της Θείας ευχαριστίας που τελείται κατά τη Θεία Λειτουργία. Και τι είναι αυτό; Είναι πρώτον η συμφιλίωση και η ένωση του Θεού με τον άνθρωπο. Και δεύτερον η ειρήνη και η ένωση μεταξύ μας. Θαύμα θαυμάτων! Οι εχθροί γινόμαστε φίλοι, οι ξένοι αδελφοί. Και μέσα στις καρδιές μας επικρατεί μια ειρήνη και χαρά τόσο βαθιά και δυνατή, που τίποτε στον κόσμο δεν μπορεί να μας την αφαιρέσει. Και αυτή η κατάσταση είναι ήδη ο Παράδεισος επάνω στη γη! (Σκέψεις ιεράρχη)
Η μέριμνα και η φύλαξη της Δημιουργίας (μέρος της οποίας είναι το φυσικό περιβάλλον) αποτελεί ευθύνη όλων σε ατομικό και συνολικό επίπεδο. Βεβαίως οι πολιτικές ηγεσίες κάθε χώρας έχουν ιδιαίτερη ευθύνη, για να αξιολογήσουν τις καταστάσεις, να προτείνουν δράσεις, μέτρα και ρυθμίσεις, να πείσουν τις κοινωνίες για την ορθότητα αυτών και να τις εφαρμόσουν. Είναι όμως σημαντική και η ευθύνη κάθε ατόμου τόσο στην προσωπική του ζωή και στις οικογενειακές δσρατηριότητες, όσο και στο ρόλο του ως ενεργού πολίτη (Οικουμενικός Πατριάρχης κ. κ. Βαρθολομαίος).
Ας εμπιστευόμαστε την στοργική αγάπη του ουρανίου Πατρός προς εμάς. Γνωρίζει Εκείνος τι πρέπει να μας δώσει και πότε να μας το δώσει. "Ζητεῖτε πρῶτον τήν βασιλεία τοῦ Θεοῦ καί τήν δικαιοσύνην αὐτοῦ καί ταῦτα πάντα προστεθήσεται ὑμῖν (Κυριακοδρόμιο, τόμος 2ος, εκδόσεις Σωτήρ)" .
Το καλό που έκανες μην το θυμάσαι ποτέ. Το καλό που σου έκαναν μην το ξεχάσεις ποτέ (Σκέψεις ιεράρχη). 
Κανείς δεν είναι τόσο μόνος στον κόσμο. όσο εκείνος που αρνείται τον Θεό (Σκέψεις ιεράρχη).
Η Βασιλεία του θεού έχει πύλη χαμηλή. Για να μπεις πρέπει ή να είσαι παιδί ή να σκύψεις  (Σκέψεις ιεράρχη). 

Καλημέρα σας! Καλή και ευλογημένη εβδομάδα! 
Η ηρεμία της ψυχής κερδίζεται με προσευχή!
 Ας είναι δημιουργικός και θεοφόρος ο μήνας Ιούλιος! 

Δευτέρα 22 Ιουνίου 2015

Πρόσεχε τον εαυτό σου! (Μέρος 2ο-τελευταίο)




Πρόσεχε τόν ἑαυτό σου, γιά νά μπορεῖς νά διακρίνεις πότε ἡ ψυχή εἶναι ὑγιής καί πότε ἀσθενής. Γιατί πολλοί, λόγω τῆς μεγάλης τους ἀπροσεξίας, ἄν καί πάσχουν ἀπό βαριά καί ἀνίατα πνευματικά νοσήματα, δέν τό ἀντιλαμβάνονται. Ἐσύ, ὅμως, πρόσεχε τόν ἑαυτό σου, ὥστε ἀνάλογα μέ τά ἁμαρτήματά σου νά ἀκολουθήσεις καί τήν κατάλληλη θεραπευτική ἀγωγή. Εἶναι μεγάλο καί βαρύ τό παράπτωμά σου; Σοῦ χρειάζονται λεπτομερής ἐξομολόγηση, πικρά δάκρυα, αὐστηρή νηστεία καί συνεχής ἀγρυπνία. Εἶναι ἐλαφρότερο; Ἄς μετριαστεῖ καί ἡ μετάνοιά σου.
Ἡ σύντομη αὐτή προτροπή γιά προσοχή ἔχει ἐφαρμογή σέ ὅλους τούς χριστιανούς, ἀνάλογα μέ τήν ἰδιαίτερη διακονία πού ὁ καθένας ἐπιτελεῖ στήν Ἐκκλησία, ὥστε ὅλοι νά ἐργάζονται μέ ἀκρίβεια, ἐπιμέλεια καί προθυμία. Ὁδοιπόρος εἶσαι, ἀδελφέ μου. 
Πρόσεξε μήν παραστρατήσεις, μή λοξοδρομήσεις δεξιά ἤ ἀριστερά. Βάδιζε πάντα στή βασιλική ὁδό. Στρατιώτης τοῦ Χριστοῦ εἶσαι. Κακοπάθησε γιά τό Εὐαγγέλιό Του (πρβλ. Β΄ Τιμ. 1:8). Φόρεσε τήν πανοπλία τοῦ Θεοῦ καί ρίξου στόν καλό ἀγώνα ἐνάντια στά πονηρά πνεύματα καί τά σαρκικά πάθη, δίχως νά μπλέκεσαι στίς βιοτικές φροντίδες, γιά ν’ ἀρέσεις ἔτσι σ᾿ Αὐτόν πού σέ στρατολόγησε (πρβλ. Β΄ Τιμ. 2:4).
Πνευματικός ἀθλητής εἶσαι. Πρόσεχε τόν ἑαυτό σου, μήν τυχόν παραβεῖς τούς ἀθλητικούς κανόνες, γιατί κανείς δέν παίρνει τό στεφάνι τῆς νίκης, ἄν δέν ἀγωνιστεῖ σύμφωνα μ᾿ αὐτούς (πρβλ. Β΄ Τιμ. 2:5). Νά μιμεῖσαι τόν ἀπόστολο Παῦλο, πού ἔτρεχε καί πάλευε καί πυγμαχοῦσε. 
Πάλεψε κι ἐσύ, λοιπόν, μέ τούς ἀόρατους ἐχθρούς. Σάν καλός πυγμάχος κάρφωσε τό βλέμμα τῆς ψυχῆς σου στόν ἀντίπαλο καί προφυλάξου ἀπό τά χτυπήματά του. Σάν γρήγορος δρομέας βιάσου νά φτάσεις στό τέρμα, γιά νά κατακτήσεις τό βραβεῖο τῆς ἀρετῆς. Τέτοιον σέ θέλει ὁ Θεός· ὄχι τεμπέλη καί κοιμισμένο, ἀλλά προσεκτικό και ἄγρυπνο κυβερνήτη τοῦ ἑαυτοῦ σου.
«Πρόσεχε τόν ἑαυτό σου!». Νά εἶσαι νηφάλιος καί συνετός, ἐργατικός καί προνοητικός. Νά μη χάνεις τόν χρόνο σου, μήτε νά ὀνειροπολεῖς για πράγματα πού δέν ἔχεις καί πού δέν πρόκειται ποτέ ν’ ἀποκτήσεις. Αὐτό τό παθαίνουν συνήθως οἱ νέοι, πού ἀφήνουν τό ἐλαφρό τους μυαλό να φαντάζεται μεγάλη ζωή καί τιμές, λαμπρούς γάμους, ἐκλεκτά παιδιά, βαθιά γηρατειά καί, ἀκόμα περισσότερο, πολυτελεῖς κατοικίες, περιουσίες, κτήματα, ὑπηρέτες, πολιτικές ἐξουσίες, ὑψηλά ἀξιώματα. 
Ὅλα τοῦτα νομίζουν, οἱ ἀνόητοι, ὅτι τά ἀπολαμβάνουν κιόλας, σάν νά τά ἔχουν μπροστά τους. Εἶναι αὐτό ἀρρώστια ἀργόσχολης καί ράθυμης ψυχῆς, τό νά βλέπει, δηλαδή, κανείς ὄνειρα ἐνῶ εἶναι ξύπνιος. Ἐσύ, ὅμως, πρόσεχε τόν ἑαυτό σου! Μή φαντάζεσαι τά ἀνύπαρκτα, ἀλλά φρόντισε νά ἀξιοποιήσεις τά παρόντα. 
Νομίζω, ὅμως, ὅτι μέ τούτη τήν παραίνεση θέλησε ὁ Νομοθέτης νά μᾶς ἀπαλλάξει κι ἀπό ἕνα ἄλλο πάθος, ἀπό τή συνήθεια πού ἔχει ὁ καθένας μας νά περιεργάζεται τά ξένα καί νά μή σκέφτεται τά δικά του. Πάψε, λέει, νά ἀσχολεῖσαι μέ τις ξένες ἁμαρτίες. Ἐρεύνησε τόν ἑαυτό σου καί δές ἄν ἐσύ ζεῖς ὅπως θέλει ὁ Θεός. 
Γιατί πολλοί, σύμφωνα μέ τά λόγια τοῦ Κυρίου, «βλέπουν το  σκουπιδάκι στό μάτι τοῦ ἀδελφοῦ τους καί δεν νιώθουν τό δοκάρι πού ἔχουν στό δικό τους μάτι» (πρβλ. Ματθ. 7:3). Μήν κρίνεις, λοιπόν, ἐξωτερικά, προσπαθώντας νά βρεῖς ψεγάδια στον ἀδελφό σου, σάν ἐκεῖνον τόν ἀλαζόνα Φαρισαῖο πού δικαίωνε τόν ἑαυτό του κι ἐξευτέλιζε τόν τελώνη. 
Τόν ἑαυτό σου νά ἀνακρίνεις διαρκῶς, μην τυχόν ἁμάρτησες μέ τή σκέψη, μήπως ἡ γλώσσα βιάστηκε κι ἔσφαλε σέ κάτι, μήπως τά ἔργα σου δέν συμφωνοῦν μέ τό θεῖο θέλημα. Κι ἄν βρεῖς με τήν αὐτοεξέταση ὅτι εἶναι πολλά τά ἁμαρτήματά σου –κι ὁπωσδήποτε θά βρεῖς, γιατί ἄνθρωπος εἶσαι κι ἐσύ– λέγε τά λόγια τοῦ τελώνη: «Ὁ Θεὸς ἱλάσθητί μοι τῷ ἁμαρτωλῷ» (Λουκ. 18:13).
«Πρόσεχε», λοιπόν, «τόν ἑαυτό σου!». Αὐτός ὁ λόγος, σάν ἄλλος καλός σύμβουλος, θά σοῦ ὑπενθυμίζει την ἀνθρώπινη πραγματικότητα, ἔτσι ὥστε οὔτε νά ὑπερηφανεύεσαι, ὅταν ἡ ζωή σου κυλάει εὐτυχισμένη, οὔτε νά ἀπελπίζεσαι, ὅταν δυσχερεῖς περιστάσεις σε καταθλίβουν.
Καυχιέσαι γιά τά πλούτη σου, γιά τούς σπουδαίους προγόνους καί τήν ἔνδοξη πατρίδα σου, γιά τήν ὀμορφιά σου καί τίς τιμές πού ὅλοι σοῦ ἀποδίδουν; Πρόσεχε τόν ἑαυτό σου, γιατί εἶσαι θνητός· «χῶμα εἶσαι, καί στό χῶμα θά καταλήξεις» (Γεν. 3:19). Σκέψου ἐκείνους πού πρίν ἀπό χρόνια καμάρωναν σάν κι ἐσένα. 

Ποῦ εἶναι τώρα οἱ ἰσχυροί πολιτικοί, οἱ ἀκαταμάχητοι ρήτορες, οἱ λαμπροί ἄρχοντες καί οἱ ἔνδοξοι στρατηγοί; Δέν ἔγιναν ὅλοι σκόνη; Δέν ἀποδείχθηκαν ὅλα ἕνα παραμύθι; Σέ λίγα μόνο κόκαλα δέν περιο- ρίστηκε ἡ θύμησή τους;
Σκύψε στούς τάφους να δεῖς ποιός εἶναι ὁ ὑπηρέτης καί ποιός ὁ κύριος, ποιός ὁ φτωχός καί ποιός ὁ πλούσιος. Ξεχώρισε, ἄν μπορεῖς, τόν αἰχμάλωτο ἀπό τόν βασιλιά, τον ἰσχυρό ἀπό τόν ἀδύνατο, τόν ὄμορφο ἀπό τον ἄσχημο. Νά θυμᾶσαι, λοιπόν, τή φύση σου, και δέν θά ἀλαζονευθεῖς ποτέ. Καί θά τή θυμᾶσαι, ὅταν προσέχεις τόν ἑαυτό σου. 
Εἶσαι, πάλι, φτωχός καί ἄσημος, δίχως σπίτι καί πατρίδα, ἀδύναμος κι ἀνήμπορος νά οἰκονομήσεις τίς καθημερινές σου ἀνάγκες ἤ νά ἀντισταθεῖς στίς πιέσεις τῶν ἰσχυρῶν; Μήν ἀπελπιστεῖς, γιατί τάχα δέν ἔχεις τίποτα τό ἀξιοζήλευτο. Ἀνύψωσε τήν ψυχή σου καί δές τά ἀγαθά πού σοῦ ἔχει ἤδη χαρίσει ὁ Θεός καί ὅσα, σύμφωνα με τήν ὑπόσχεσή Του, σοῦ ἐπιφυλάσσει γιά τό μέλλον. 
Καί πρῶτα-πρῶτα σκέψου ὅτι εἶσαι ἄνθρωπος, τό μόνο θεόπλαστο ἀπ᾿ ὅλα τά ζῶα. Τό ὅτι δημιουργήθηκες ἀπό τά ἴδια τά χέρια τοῦ Θεοῦ, σύμφωνα μέ τή δική Του εἰκόνα, καί τό ὅτι μπορεῖς, ζώντας ἐνάρετα, νά φθάσεις στήν τιμή και τήν ἀξία τούς ἀγγέλους, αὐτά δέν ἀρκοῦν, σάν τά συλλογιστεῖς καλά, νά σέ γεμίσουν μέ οὐράνια χαρά;
Ἔλαβες ψυχή νοερή καί λογική, μέ την ὁποία γνωρίζεις τόν Θεό, κατανοεῖς τόν κόσμο πού σέ περιβάλλει, ἀπολαμβάνεις τούς γλυκούς καρπούς τῆς σοφίας. Ὅλα τά ζῶα βρίσκονται κάτω ἀπό τή δική σου ἐξουσία. Ἐσύ δέν δημιούργησες τέχνες, δέν ἵδρυσες πόλεις, δέν ἐπινόησες ὅσα σοῦ εἶναι ἀναγκαῖα;
Ἡ θάλασσα καί ἡ γῆ δεν εἶναι στή δική σου ὑπηρεσία; Ὁ ἀέρας, ὁ οὐρανός καί τ᾿ ἄστρα δέν σοῦ φανερώνουν τή δική τους τάξη καί ἁρμονία; Γιατί, λοιπόν, μικροψυχεῖς; Ἐπειδή δέν κοιμᾶσαι σέ φιλντισένιο κρεβάτι; Ἔχεις ὅμως τή γῆ, τήν πολυτιμότερη ἀπό πολλά τέτοια κρεβάτια, πού σοῦ χαρίζει γλυκιά ἀνάπαυση, ὕπνο γρήγορο καί ἀμέριμνο. Δέν ξαπλώνεις κάτω ἀπό χρυσή σκεπή, ἀλλά ἔχεις τόν κατάστερο οὐρανό, πού λάμπει μέ τήν ἀπερίγραπτη ὀμορφιά του.
Κι αὐτά μέν εἶναι τά ὑλικά δῶρα τοῦ Θεοῦ πρός τόν ἄνθρωπο. Ὑπάρχουν, ὅμως, καί τά ἀνώτερα πού ἔγιναν γιά χάρη σου: Γιά σένα ἡ ἐνανθρώπηση τοῦ Θεοῦ· γιά σένα ἡ διανομή τῶν χαρισμάτων τοῦ Ἁγίου Πνεύματος, ἡ κατάργηση τοῦ θανάτου καί ἡ ἐλπίδα τῆς ἀναστάσεως· γιά σένα οἱ ἐντολές τοῦ Θεοῦ, πού τή ζωή σου τελειοποιοῦν· γιά σένα ἡ πανευφρόσυνη βασιλεία τῶν οὐρανῶν καί τά στεφάνια τῆς δικαιοσύνης, ἄν γιά τήν ἀρετή κοπιάσεις. 
Αὐτά κι ἀκόμα περισσότερα ἀγαθά θά βρεῖς νά ὑπάρχουν γύρω σου, ἄν τόν ἑαυτό σου ἐπιμελεῖσαι. Καί θά τά χαρεῖς ἀληθινά, ἀποδιώχνοντας τή λύπη γιά ὅσα τυχόν στερεῖσαι. Τοῦτο τό παράγγελμα, τό «Πρόσεχε τόν ἑαυτό σου!», θά σοῦ δίνει μεγάλη βοήθεια, ἄν σέ κάθε περίσταση τό ἔχεις στόν νοῦ σου. 
Γιά παράδειγμα: Ὀργίζεσαι και ξεστομίζεις λόγια ἄπρεπα ἤ χειρονομεῖς σάν θηρίο; Ἄν προσέχεις τόν ἑαυτό σου, μέ λογικές σκέψεις θά καταπραΰνεις τον θυμό, ὅπως μέ τό μαστίγιο δαμάζεις ἕνα ἀτίθασο πουλάρι. Ἔτσι, καί τή γλώσσα σου θά συγκρατήσεις καί τή χειροδικία θά ἀποφύγεις.
Ἐπιθυμίες πονηρές κεντρίζουν τήν ψυχή σου καί διεγείρουν τή σάρκα; Ἄν προσέχεις τόν ἑαυτό σου καί θυμηθεῖς ὅτι ἡ γλύκα τῆς ἁμαρτίας ἔχει πικρό τέλος, ὅτι ὁ ἡδονικός γαργαλισμός γεννάει το φαρμακερό σκουλήκι, πού μᾶς τιμωρεῖ αἰώνια στήν κόλαση, καί ὅτι ἡ σαρκική φλόγωση γεννάει τό αἰώνιο πῦρ –ἄν ὅλα αὐτά τά θυμηθεῖς– ἀμέσως θά ἐξαφανιστοῦν οἱ ἡδονές καί στήν ψυχή θά βασιλέψουν θαυμαστή γαλήνη καί ἡσυχία. 
Μήν ἀφήσεις, λοιπόν, ποτέ τόν νοῦ σου νά αἰχμαλωτιστεῖ ἀπό τά πάθη, οὔτε πάλι νά ἐπιτρέψεις στά πάθη νά ἐπαναστατήσουν καί νά ἀναλάβουν αὐτά τήν ἡγεμονία τῆς ψυχῆς. Ἡ ἀκριβής κατανόηση τοῦ ἑαυτοῦ σου θά σε ὁδηγήσει ἀπό μόνη της καί στήν ἔννοια τοῦ Θεοῦ. Ἄν, δηλαδή, σκύψεις μέ προσοχή στόν ἑαυτό σου, δέν θά ἔχεις ἀνάγκη τά δημιουργήματα γιά να βρεῖς τόν δημιουργό Θεό, ἀλλά μέσα σου, σάν σ᾿ἕνα μικρό ἀριστούργημα, θά ἀνακαλύψεις τή μεγάλη σοφία τοῦ Πλάστη σου.
Ἀσώματος εἶναι ὁ Θεός, ὅπως καί ἡ ψυχή σου. Ἀόρατος εἶναι ὁ Θεός, ὅπως καί ἡ ψυχή σου, γιατί κι αὐτή δέν τή βλέπεις μέ τά σωματικά μάτια. Δέν ἔχει ἡ ψυχή οὔτε χρῶμα οὔτε σχῆμα οὔτε κάποιο σωματικό γνώρισμα γιά νά τήν προσδιορίσει ὁ ἄνθρωπος· μόνο ἀπό τίς ἐνέργειές της γίνεται γνωστή.
Παρόμοια, καί τόν Θεό μή ζητᾶς να Tόν δεῖς μέ τά μάτια, γιατί μόνο μέ τήν πίστη θα μπορέσει ἡ ψυχή νά Τόν κατανοήσει. Θαύμαζε τόν τεχνίτη Θεό. Πῶς συνένωσε την ψυχή μέ τό σῶμα, ἀπαρτίζοντας ἕνα ἁρμονικό σύνολο! Τί δύναμη δίνει ἡ ψυχή στό σῶμα, και πῶς τό σῶμα συμμετέχει στά παθήματα τῆς ψυχῆς! 
Πῶς τό σῶμα παίρνει ζωή ἀπό τήν ψυχή, καί πῶς ἡ ψυχή δέχεται τούς πόνους ἀπό το σῶμα! Τί πλοῦτο γνώσεων κατέχει ἡ ψυχή, και πῶς οἱ καινούργιες γνώσεις δέν ἐπισκιάζουν τις παλαιότερες, καθώς αὐτές διαφυλάσσονται ἀσύγχυτες καί ξεκάθαρες, χαραγμένες σάν σέ χάλκινη στήλη! Πῶς ἡ ψυχή, ὅταν ξεγλιστρᾶ στά σαρκικά πάθη, χάνει τή φυσική της ὀμορφιά, καί πῶς πάλι, ὅταν καθαρίζεται, σπεύδει μέ τήν ἀρετή να μοιάσει στόν Κτίστη της!
Ὕστερα ἀπό τήν ἐξέταση τῆς ψυχῆς, στρέψε, ἄν θέλεις, τήν προσοχή σου στήν κατασκευή τοῦ σώματος, γιά νά θαυμάσεις πόσο ταιριαστό κατάλυμα γιά τή λογική ψυχή δημιούργησε ὁ ἀριστοτέχνης Θεός. Ἀπ᾿ ὅλα τά ζῶα μόνο τόν ἄνθρωπο ἔπλασε ὁ Θεός νά ἔχει ὄρθια στάση, γιά νά γνωρίζεις ὅτι ἡ ζωή σου συγγενεύει μέ τά οὐράνια. Ὅλα τά τετράποδα ἔχουν στραμμένα τά βλέμματα στή γῆ καί τήν κοιλιά, ἐνῶ ὁ ἄνθρωπος βλέπει πρός τον οὐρανό, ὥστε νά μήν ἀσχολεῖται μέ τή γαστέρα καί τά ὑπογάστρια πάθη, ἀλλά νά κατευθύνεται μ᾿ ὅλη του τήν ὁρμή πρός τά ἀνώτερα.
Ἔπειτα, στό κεφάλι, πού βρίσκεται στό ψηλότερο μέρος τοῦ σώματος, τοποθέτησε τίς σπουδαιότερες αἰσθήσεις: τήν ὅραση, τήν ἀκοή, τήν ὄσφρηση, τή γεύση. Ἄν καί βρίσκονται, ὅμως, ὅλες μαζί σ᾿ ἕνα περιορισμένο καί στενό χῶρο, τόσο κοντά μεταξύ τους, δέν ἐμποδίζει καθόλου ἡ μία τή λειτουργία τῆς ἄλλης.
Τά μάτια, βέβαια, ἔχουν καταλάβει τήν πιό ψηλή σκοπιά, κάτω ἀπό τή μικρή προεξοχή τῶν φρυδιῶν, ὥστε νά μήν παρεμβάλλεται ὡς ἐμπόδιο κανένα ἄλλο μέλος τοῦ σώματος καί νά μποροῦν ἔτσι ἐλεύθερα νά ἀτενίζουν κατευθείαν μπροστά.
Τά αὐτιά, πάλι, συλλαμβάνουν τούς ἤχους μ’ ἕναν ἑλικοειδή πόρο, δεῖγμα καί τοῦτο τῆς ὑπέρτατης σοφίας τοῦ Δημιουργοῦ, γιατί ἔτσι ἡ φωνή ὄχι μόνο διέρχεται ἀνεμπόδιστα, ἀλλά καί ἐνισχύεται μέ τίς ἀντηχήσεις πού γίνονται στούς ἕλικες. Παρατήρησε καί τη φύση τῆς γλώσσας, πού εἶναι ἁπαλή καί εὐλύγιστη, ὥστε μέ τίς διάφορες κινήσεις της να μπορεῖ νά ἐκφράζει ἄνετα κάθε λόγο. Τά δόντια, ἐξάλλου, ὑποβοηθοῦν τόσο τη φώνηση, μέ τό νά ἐξασφαλίζουν ἰσχυρή στήριξη στή γλώσσα, ὅσο και τή διατροφή τοῦ σώματος, μέ τό νά κόβουν και νά πολτοποιοῦν τίς τροφές.
Ἐξετάζοντας μέ παρόμοιο τρόπο καί τά ὑπόλοιπα μέλη τοῦ σώματος –τούς πνεύμονες, την καρδιά, τά αἱμοφόρα ἀγγεῖα, τά πεπτικά ὄργανα καί ὅλα τά ἄλλα– θά ἀντιληφθεῖς τήν ἀνεξερεύνητη σοφία τοῦ Δημιουργοῦ καί ἔκπληκτος θα ἀναφωνήσεις μαζί μέ τόν προφήτη Δαβίδ:
«Ὑπερθαύμαστη μοῦ εἶναι ἡ γνώση Σου, καί τόσο ὑπέροχη, πού νά τή συλλάβω δέν μπορῶ» (Ψαλμ.138:6). Νά προσέχεις, λοιπόν, μέ ἐπιμέλεια τόν ἑαυτό σου, γιά νά μπορεῖς νά εἶσαι προσηλωμένος και στόν Θεό, στόν ὁποῖο ἀνήκουν ἡ δύναμη καί ἡ δόξα στήν ἀτέλειωτη αἰωνιότητα. Ἀμήν. 

(Μεγάλου Βασιλείου, Πρόσεχε τον εαυτό σου, Ιερά μονή Παρακλήτου, Ωρωπός Αττικής)

Καλημέρα σας! Καλή και ευλογημένη εβδομάδα! 

Related Posts with Thumbnails