Να σταματήσουν οι μαθητικές παρελάσεις;

ΠΛΗΘΑΙΝΟΥΝ ΟΙ ΦΩΝΕΣ ΑΠΟ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟΥΣ ΑΛΛΑ ΚΑΙ ΑΛΛΟΥΣ ΠΟΛΙΤΕΣ, ΠΟΥ ΒΛΕΠΟΥΝ ΟΤΙ ΔΕΝ ΠΡΟΣΦΕΡΟΥΝ ΚΑΤΙ ΟΥΣΙΑΣΤΙΚΟ ΚΑΙ ΑΠΟΤΕΛΟΥΝ ΚΑΤΑΛΟΙΠΟ ΑΛΛΩΝ ΕΠΟΧΩΝ
Καιρός για «όχι» και στις μαθητικές παρελάσεις;
Των ΑΝΝΑΣ ΑΝΔΡΙΤΣΑΚΗ ΓΙΩΡΓΟΥ ΚΙΟΥΣΗ

«Οι μαθητικές παρελάσεις, που κληρονομήσαμε από τον Μεταξά, δεν έχουν νόημα. Πουθενά αλλού δεν γίνονται. Τη 14η Ιουλίου, οι Γάλλοι πολίτες βγαίνουν και χορεύουν στους δρόμους. Πρέπει να βρούμε άλλους τρόπους γιορτής, πιο ζωντανούς. Ομως εμείς φανατιζόμαστε. Φοβόμαστε μη χάσουμε τη σημαία μας...».

Λόγια της Αλκης Ζέη, πριν από δύο χρόνια περίπου, αναφορικά και με τις μαθητικές παρελάσεις, μια επινόηση του Φρειδερίκου της Πρωσίας, όταν ήταν υπό διαμόρφωση τα εθνικά κράτη, που αποθεώθηκε στη χιτλερική Γερμανία και η οποία καθιερώθηκε στην Ελλάδα επί Μεταξά και ήταν εθνικό πρόταγμα της δικτατορίας του. Την παλιά τους «αίγλη» αναστήλωσε το 1967 η δικτατορία του Παπαδόπουλου.

Τα τελευταία χρόνια όλο και πυκνώνουν οι φωνές και από πολλούς εκπαιδευτικούς όλων των βαθμίδων που διαφωνούν, καθώς «η παρέλαση επισκιάζει τον παιδευτικό χαρακτήρα που πρέπει να έχει για το σχολείο ο εορτασμός των εθνικών επετείων».

Απόλυτα αρνητικός ο Δ. Μπράτης (ΔΟΕ). Προβληματίζεται ο Δ. Πεππές (ΟΛΜΕ) Απόλυτα αρνητικός ο Δ. Μπράτης (ΔΟΕ). Προβληματίζεται ο Δ. Πεππές (ΟΛΜΕ) «Εδώ και χρόνια γίνεται συζήτηση τόσο στον εκπαιδευτικό κόσμο όσο και σε ολόκληρη την ελληνική κοινωνία για τον θεσμό των μαθητικών παρελάσεων. Είναι σίγουρο ότι οι παρελάσεις αποτελούν κατάλοιπο μιας άλλης εποχής και δεν προσφέρουν σχεδόν τίποτα το ουσιατικό στη σημερινή, σύγχρονη εκπαιδευτική και μαθησιακή διαδικασία», σημειώνει ο Δημήτρης Μπράτης, πρόεδρος ΔΟΕ (Διδασκαλικής Ομοσπονδίας Ελλάδας).

«Μεγαλύτερο βάρος πρέπει να δοθεί μέσα στα σχολεία για την ανάλυση του περιεχομένου των εθνικών εορτών και για το πώς αυτό θα γίνει κτήμα των μαθητών. Είναι βέβαιο, πάντως, πως η ελληνική κοινωνία δεν είναι ακόμη έτοιμη να δεχτεί την κατάργηση του θεσμού, γι' αυτό χρειάζεται ένας σοβαρός και εποικοδομητικός διάλογος, στον οποίο θα συμμετέχουν όλες οι πλευρές».

«Το εκπαιδευτικό ζητούμενο είναι το πρότυπο το οποίο θα προκύπτει από τα ιστορικά γεγονότα της εποχής εκείνης, όπου ένας ολόκληρος λαός αντιστάθηκε στις ιδέες του φασισμού», υπογραμμίζει ο Δημήτρης Πεππές, πρόεδρος ΟΛΜΕ (Ομοσπονδία Λειτουργών Μέσης Εκπαίδευσης). «Από κει κι ύστερα οι διάφορες εκδηλώσεις οι οποίες διαδραματίζονται στον χώρο της εκπαίδευσης θα πρέπει να συντείνουν προς την κατεύθυνση αυτή. Υπάρχει ένας προβληματισμός τα τελευταία χρόνια στο κατά πόσον οι μαθητικές παρελάσεις, ως τέτοιες εκδηλώσεις, συμβάλλουν προς αυτή την κατεύθυνση.

Η Ομοσπονδία δεν έχει καταλήξει σε συγκεκριμένη θέση, αλλά αυτό που μας ενδιαφέρει είναι να προκύπτει από αυτές τις εκδηλώσεις ο στόχος, δηλαδή η νέα γενιά να μπορεί με βάση τα συγκεκριμένα πρότυπα να κινηθεί ανάλογα στην κατοπινή του ζωή. Εξάλλου, θα πρέπει να τονιστεί πως η συμμετοχή στις παρελάσεις πρέπει να είναι εθελούσια και ίσως πρέπει να δούμε το ζήτημα υπό αυτό το πρίσμα, της εκούσιας συμμετοχής, και να μη σταθούμε θετικά ή αρνητικά».

Αρνητική στις παρελάσεις είναι η Ενωση Λειτουργών Μέσης Εκπαίδευσης (Χανίων), καθώς, όπως επισημαίνει με αφορμή την επέτειο της 28ης Οκτωβρίου, «Πρέπει να περάσουμε σε ένα νέο επίπεδο επικοινωνίας με τα παιδιά και σ' αυτή την κατεύθυνση δεν βοηθούν καθόλου διαχωρισμοί, όπως οι "κοντοί" και οι "ψηλοί", οι "σημαιοφόροι" και οι "άλλοι", που καλλιεργούνται με τη λογική των παρελάσεων. Το πώς τιμάς το εθνικό μας σύμβολο, τη σημαία, δεν έχει σχέση με την επίδοση αυτού ή εκείνου του μαθητή, αλλά με την κατανόηση της ουσίας κάθε εθνικής επετείου. Να μιλήσουμε απλά και κατανοητά στους μαθητές, αυτό προέχει». *


ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ Ι. ΜΟΥΤΖΟΥΡΗΣ
«Γελοιοποίηση αντί για μέθεξη»

«Τείνω να διαμορφώσω την άποψη ότι οι μαθητικές παρελάσεις στις εθνικές και τοπικές εορτές, όπως βλέπουμε να έχουν εξελιχθεί και να γίνονται, ουδέν εξυπηρετούν, δεν βοηθούν στη διατήρηση μνημών και δεν δημιουργούν ανάταση.

Είναι κακώς προετοιμασμένες, οι αρχηγοί των παρελαυνόντων τμημάτων δεν ενδιαφέρονται να δώσουν παλμό, ο βηματισμός είναι άναρχος, πολλοί από τους συμμετέχοντες/ουσες ενδύονται κατά τρόπο έως και προκλητικό και γενικώς προκαλείται θυμηδία. Μάλλον συμβάλλουν σε υποβάθμιση και γελοιοποίηση ιστορικών μνημών και επιτυχιών του λαού μας, παρά σε μέθεξη. Χαρακτηριστική δε βολή τούς δόθηκε στο πρόσφατο παρελθόν από τις καταδικαστέες αντιδράσεις στην αξιέπαινη αρίστευση αλλογενών μαθητών, στους οποίους ακραίοι συμπατριώτες μας αρνήθηκαν να τους το αναγνωρίσουν με τη σημαιοφορία τους στην παρέλαση. Πιστεύω ότι θα έπρεπε να χαιρόμαστε γι' αυτούς τους νέους συνέλληνες, παρά να αντιδρούμε.

Σε μια περίοδο απομυθοποιήσεως των πάντων, εξασθενήσεως μνημών και παγκοσμιοποιήσεως, μάλλον επέστη ο χρόνος να παύσουμε να γελοιοποιούμε τις εθνικές εορτές και με τις μαθητικές παρελάσεις» Πρύτανης ΕΜΠ

ΘΟΔΩΡΟΣ ΓΡΑΜΜΑΤΑΣ
«Να γίνονται εκδηλώσεις μέσα στα σχολεία»

«Η ιστορική συνείδηση και μνήμη αποτελούν απαραίτητες συνθήκες για την επιβίωση και τη διατήρηση της πολιτισμικής ταυτότητας ενός λαού ή / και έθνους.

Κατά συνέπεια, οι παράγοντες που συμβάλλουν στην ενδυνάμωση και διατήρηση αυτών των αξιών, δεν μπορεί παρά να είναι κοινά αποδεκτοί από το σύνολο στο οποίο αναφέρονται. Παρά την αδιαμφισβήτητη αποδοχή τους όμως, ζητούμενο παραμένει ο τρόπος με τον οποίο επιδιώκεται η πραγματοποίηση του κοινού στόχου, ο οποίος εκλαμβάνεται διαφορετικά από τους αρμόδιους παράγοντες της εκπαίδευσης και της πολιτείας. Γιατί η ελληνική κοινωνία εξακολουθεί να βιώνει την αντιφατικότητα της φυσιογνωμίας της, τον ευρωπαϊκό εκσυγχρονισμό από τη μια και την ομφαλοσκοπική εντροπία από την άλλη. Οι μαθητικές παρελάσεις, με τον τρόπο που συνεχίζουν να εμφανίζονται, δεν αποτελούν παρά επιβιώσεις μιας προ πολλού ξεπερασμένης αντίληψης που ιδεολογικά, παιδαγωγικά και κοινωνιολογικά δεν αντιστοιχεί πια στις απαιτήσεις μιας σύγχρονης πολυπολιτισμικής κοινωνίας.

Περισσότερο, λοιπόν, από εκδηλώσεις ενός επιφανειακού εντυπωσιασμού και μιας τυπολατρικής εμμονής στην κακώς νοούμενη παράδοση, η απότιση φόρου τιμής στην ιστορική πραγματικότητα και η κοινή αποδοχή της πολιτισμικής μνήμης, πρέπει να εμφανιστούν με διαφορετική μορφή. Οι μαθητές, οι εκπαιδευτικοί, οι γονείς και κηδεμόνες και γενικότερα ολόκληρη η συγκεκριμένη κατά περίπτωση μαθητική κοινότητα μπορούν να πραγματοποιούν εκδηλώσεις πολιτιστικού περιεχομένου μέσα στον χώρο του σχολείου και με ποικίλες δράσεις (θεατρικό παιχνίδι και παράσταση, χάπενινγκ και πολυθέαμα) βιωματικού χαρακτήρα να έρθουν σε άμεση επαφή με το ιστορικό παρελθόν, ώστε να συνειδητοποιήσουν πραγματικά την εθνική τους ταυτότητα.

Αυτός είναι, ίσως, ο καλύτερος τρόπος για την επίτευξη του τελικού αποτελέσματος, περισσότερο από ανούσιες φιέστες, με συχνά κιτς εμφάνιση».

Καθηγητής Θεατρολογίας στο Παιδαγωγικό Τμήμα Δημοτικής Εκπαίδευσης του Πανεπιστημίου Αθηνών

ΓΙΩΡΓΟΣ ΣΚΑΜΠΑΡΔΩΝΗΣ
«Εχουν κάτι από πασαρέλα αλλά και συντροφικότητα»

«Βαριόμουνα, από μικρός, να συμμετέχω σε παρελάσεις, αλλά και με γοήτευαν -εξάλλου ήταν μια ευκαιρία να φλερτάρουμε με τα κορίτσια των Θηλέων, που ανέβαζαν τη φούστα πάνω απ' το γόνατο και μας τρέλαινε η μοβ κλείδωση, τα κοντά λευκά καλτσάκια, η απαρχή των μηρών.

Δεν ξέρω, πια, αν είναι χρήσιμες ή όχι, και με ποια έννοια άραγε; Πάντως, πέρα από τις πολιτικές εμμονές και ιδιοτέλειες, ένθεν και ένθεν (οι πιο φοβερές ήταν οι παρελάσεις στη Σοβιετία, με τους στρατηγούς να έχουνε καπλαντισμένα τα στήθη από γαλόνια), το να βλέπω τόσους νέους μαζί είναι κάτι που ακόμα με γοητεύει, μέσα στη γεροντοκρατία. Και, παρ' ότι δεν έχω παιδιά, κατανοώ τη συγκίνηση, ίσως και την περηφάνια των γονιών. Ανθρώπινο. Εξάλλου και η επαναστατική γυμναστική άλλων ομάδων, με λάβαρα και σημαίες, είναι μια μορφή παρέλασης, που επίσης μου αρέσει. Το πράγμα, σε κάθε περίπτωση, περιέχει κάτι από πασαρέλα, συντροφικότητα, συν ολίγον φρόνημα. Ιδίως αν η μέρα είναι φαντασμαγορική και η σημαιοφόρος γιορτάζει του Αγίου Διμετρίου». Συγγραφέας

ΧΡΙΣΤΙΝΑ ΚΟΥΛΟΥΡΗ
«Μιλιταρισμός και εθνικοφροσύνη»

«Η απάντηση (θετική ή αρνητική) στο ερώτημα αν πρέπει να καταργηθούν οι παρελάσεις εξαρτάται από τον στόχο που εξυπηρετούν σήμερα οι σχολικές παρελάσεις στο πλαίσιο της αγωγής του πολίτη.

Αν θεωρήσουμε ότι οι παρελάσεις εντάσσονται στο εκπαιδευτικό έργο (πάντως καταναλώνουν εκπαιδευτικό χρόνο), ποιος ακριβώς είναι ο παιδαγωγικός τους ρόλος;

Η μιλιταριστική οργάνωση, ο αποκλεισμός όλων εκείνων (μικρών παιδιών, πάντως) που δεν "δικαιούνται" να μοιράζονται τη γαλανόλευκη βάσει σοβινιστικών συνειρμών, τα "σκάνδαλα" που ξεσπούν κατά καιρούς με θύματα άριστους μεν αλλά αλλοδαπούς μαθητές δεν αφήνουν περιθώρια παρανόησης ως προς το συμβολισμό της παρέλασης. Αξίζει να υπενθυμίσουμε ότι μεταπολεμικά η υπεράσπιση της σημαίας εναποτίθετο μόνο σε όσους πρόσφεραν τα εχέγγυα της εθνικής "αυθεντικότητας", η οποία ταυτιζόταν με την "εθνικοφροσύνη", και ότι οι παρελάσεις ως επιβεβαίωση "εθνικοφροσύνης" άνθησαν κατεξοχήν στην περίοδο της δικτατορίας των συνταγματαρχών. Στη σύγχρονη δημοκρατική Ελλάδα δεν είναι δυνατόν να εξακολουθεί να υπάρχει ένας απαρχαιωμένος θεσμός που διδάσκει τη στρατιωτική πειθαρχία ολοκληρωτικών καθεστώτων. Εχουμε αναρωτηθεί ποιες αξίες και ποια πρότυπα συμπεριφοράς εμπνέει στις νέες γενιές μια στρατιωτικού ύφους τελετή με πειθαρχημένο βηματισμό και ομοιόμορφες στολές;».

Καθηγήτρια Ιστορίας στο Πανεπιστήμιο Πελοποννήσου

ΜΑΝΩΛΗΣ ΧΑΡΟΣ
«Μόνο ανατριχίλα μου προκαλούν»

«Δεν μ αρέσουν καθόλου οι παρελάσεις. Για να κάνω σαφή τη θέση μου, τις βρίσκω φασιστικές.

Τα φασιστικά καθεστώτα στηρίζονται σ' αυτή την ανόητη επίδειξη βηματισμού υπηκόων τους, που επί το πλείστον συμμετέχουν υποχρεωτικά (και υποχρεώνεις με πολλούς τρόπους κάποιον) για να δείξουν τι άραγε;... πως τον ΛΟΚατζή άμα θες τον κάνεις μαζορέτα, που και στριφογυρνά το όπλο και βηματίζει στον ρυθμό... αστεία πράματα.

Ολα αυτά τα ΛΟΚ-ΟΥΚ-ΠΟΥΚ...-ΚΔΟΑ μού φαίνονται πολύ γελοία όταν βολτάρουν καμαρωτά στην Πανεπιστημίου. Ακόμα ηχεί στ' αυτιά μου η φωνή του εκφωνητή της ΥΕΝΕΔ να τσαμπουκαλεύεται με τον επίδοξο εισβολέα που θα δει τα μούσκουλα και όχι να τολμήσει... αλλά ούτε να του περάσει από το νου. Η έννοια της μαθητικής παρέλασης μου προκαλεί ανατριχίλα. Με υποχρέωσαν να παρελάσω επί χούντας, και ποτέ δεν το αποδέχτηκα, αλλά που υποχρέωσαν την κόρη μου να παρελάσει το 2000, ποτέ δεν το κατάλαβα. Τη στιγμή μάλιστα που "υπερπατριώτες" απαγορεύουν σε άριστους "μετέχοντες της ελληνικής παιδείας" να παρελάσουν. Φαίνεται πως η Ελλάδα σήμερα μπορεί να μην είναι περήφανη για τα μυαλά που τρέφει και γαλουχεί, αλλά είναι περήφανη για τα μπούτια που την περπατούν και την παρελαύνουν».

Ζωγράφος

Ἀρθρο από www.enet.gr