Άγιος Νικόδημος και λόγοι εκκλησιασμού Μέρος 4ο (τελευταίο)

Λόγος Ε΄.
Από ιερό χρέος

Και τελευταίο, πρέπει εμείς οι χριστιανοί να πηγαίνουμε υποχρεωτικά στο Ναό του Θεού. Διότι και μόνο αυτό το όνομα που έχει η Εκκλησία, μας υποχρεώνει να πηγαίνουμε σ’ αυτήν, επειδή το όνομα της Εκκλησίας σημαίνει δύο πράγματα. 

Κυρίως βέβαια και καθαυτό Εκκλησία θα πει σύναξη και συνάθροιση των πιστών. Γι’ αυτό διαβάζουμε στο Δευτερονόμιο: «Σύμφωνα μι όλα όσα ζητήσατε από τον Κύριο και Θεό κατά την ημέρα της Εκκλησίας (δηλαδή της συναθροίσεως του λαού)». Γι’ αυτό ο Ισίδωρος ο Πηλουσιώτης είπε:  

«Άλλο είναι η Εκκλησία και άλλο εκκλησιαστήριο (=Ναός), γιατί η πρώτη αποτελείται από ψυχές που αγαπούν το Θεό, ενώ ο Ναός χτίζεται με πέτρες και ξύλα» (Επιστ. Θεοδοσίω Επισκόπω σμστ). Και ο άγιος Κύριλλος ο Αλεξανδρείας λέει:  

«Λέγοντας Εκκλησία δε συνηθίζουμε να χρησιμοποιούμε τη λέξη για τους τοίχους που την περιβάλλουν, αλλά περισσότερο δηλώνουμε φανερά με εμφανή τρόπο αυτούς που με ευσέβεια συγκεντρώνονται εκεί». Και ο άγιος Γερμανός τονίζει:  

«Εκκλησία είναι η συνάθροιση του πιστού λαού, Σώμα Χριστού» (Ερμηνεία της θείας Λειτουργίας). Καταχρηστικώς, βέβαια, Εκκλησία λέγεται και ο Ναός του Θεού, στον οποίο συναθροίζονται οι πιστοί χριστιανοί. Γι’ αυτό είπε ο ιερός Αυγουστίνος: 

«Εκκλησία είναι τόπος στον οποίον είναι η Εκκλησία». Και ο θείος Γερμανός: «Εκκλησία είναι Ναός Θεού, τέμενος άγιο, οίκος προσευχής».
Έχουμε, λοιπόν, χρέος εμείς οι χριστιανοί να πηγαίνουμε στην Εκκλησία του Θεού και για τα δύο αυτά που σημαίνει η Εκκλησία, εάν θέλουμε να έχει αυτή το όνομα σύμφωνο με την πραγματικότητα. Διότι πώς μπορεί αυτή να λέγεται σύναξη των χριστιανών, σε καιρό που εμείς δε συγκεντρωνόμαστε σ’ αυτήν; 

Πώς μπορεί η Εκκλησία να λέγεται Σώμα Χριστού, σε καιρό που εμείς, τα μέλη της, λείπουμε από αυτήν; Ή πώς μπορεί να ονομάζεται Εκκλησία ο τόπος και ο Ναός του Θεού, όταν εμείς περιφρονούμε και δε συναθροιζόμαστε σ’ αυτόν τον τόπο για να απευθύνουμε τις προσευχές μας και τις δοξολογίες μας προς το Θεό; Σύμφωνα με τον ιερό Χρυσόστομο: «Γι’ αυτό λέγεται Εκκλησία, επειδή μας δέχεται όλους μαζί». 

Η Εκκλησία λέγεται ακόμη Εκκλησία, διότι καλεί όλους τους χριστιανούς στον εαυτό της, πότε με σήμαντρα και πότε με καμπάνες. Οπότε, πώς μπορεί να έχει αληθινό το όνομά της, όταν αυτή σημαίνει τις ιερές της καμπάνες και τα σήμαντρα και μας προσκαλεί, και εμείς περιφρονούμε την πνευματική μας μάντρα και δεν πηγαίνουμε σ’ αυτήν;

Πού είναι, λοιπόν, τώρα εκείνοι οι χριστιανοί που ακούνε τις ιερές καμπάνες της Εκκλησίας να χτυπούν και να τους καλούν να σηκωθούν από τον ύπνο να πάνε τις Κυριακές στο Ναό, και εκείνοι αμελούν και δε σηκώνονται; Πού είναι εκείνοι που ακούνε την Εκκλησία να τους προσκαλεί να πάνε στην Εκκλησία και αυτοί τελείως αφοσιωμένοι στα χαρτιά και σε άλλα τυχερά παιχνίδια και θεάματα βρώμικα και αισχρά, περιφρονούν και δεν πηγαίνουν στο Ναό; Πού είναι εκείνοι που ακούνε την Εκκλησία να τους καλεί στην αγία Λειτουργία, και αυτοί βρίσκονται στα καπηλειά και αποστρέφονται την κοινή σύναξη των αδελφών τους χριστιανών;

Βέβαια, όταν πηγαίνετε να ανταμώσετε τους φίλους σας, ή να παρακολουθήσετε θέατρα, ή να παίξετε χαρτιά και άλλα τέτοια παιχνίδια, τότε δε λέτε πως δεν ευκαιρείτε, αλλά πολλές φορές και ολόκληρες ημέρες και νύχτες ξοδεύετε σ’ αυτά. Όταν όμως σας καλεί η Εκκλησία και όταν είναι η ώρα για να πάτε να προσευχηθείτε στο Ναό του Θεού και να ακούσετε λόγο Θεού, τότε λέτε πως έχετε χίλιες δουλειές και δεν ευκαιρείτε. 

Αχ, και δεν καταλαβαίνετε, αδελφοί μου, πως όλα αυτά είναι εμπόδια και φανερές προφάσεις με τις οποίες ο διάβολος ζητά να σας εμποδίζει από την ωφέλεια και σωτηρία της ψυχής σας; Δε σκέφτεστε πως, αν και ξοδεύετε τον περισσότερο καιρό της ζωής σας στα βιοτικά και μάταια πράγματα, στα αναγκαία και σωτηριώδη και θεία δε θέλετε να ξοδέψετε ούτε λίγο καιρό της ζωής σας, νομίζοντας αυτά άτιμα και περιττά; Δε σκέφτεστε, επαναλαμβάνω, πως με τέτοιον τρόπο δεν είσαστε πια άξιοι να ζείτε και να βλέπετε αυτόν τον ήλιο;

Ταλαίπωροι, ο Χριστός αγάπησε την Εκκλησία τόσο πολύ, ώστε έδωσε τη ζωή Του γι’ αυτήν κι εσείς την αποστρέφεστε; Η Εκκλησία είναι τόσο πολύτιμη κοντά στο Θεό, ώστε έχει Αγγέλους ορισμένους για να τη φυλάγουν. Και όπως λέει ο άγιος Γρηγόριος ο Θεολόγος στον συντακτήριο λόγο: «Πιστεύω ότι σε κάθε Εκκλησία είναι Άγγελοι προστάτες». Επαναλαμβάνω, την Εκκλησία την φυλάγουν οι Άγγελοι του Θεού και εσείς ταλαίπωροι την περιφρονείτε; 

Και δεν ξέρετε πως, όταν αποστρέφεστε και περιφρονείτε την Εκκλησία, αποστρέφεστε και περιφρονείτε Αυτόν τον Ίδιο το Χριστό, ο Οποίος είναι «η κεφαλή της Εκκλησίας»; Δε σκέπτεστε πως, όταν εσείς δεν πηγαίνετε στην Εκκλησία, αποκόπτεστε από τους άλλους χριστιανούς σαν σαπισμένα μέλη όλου του σώματος της Εκκλησίας; 

Πώς χωρίζετε μόνοι σας τον εαυτό σας από τη μάντρα του Χριστού σαν ψωριασμένα πρόβατα; Και πώς κόβεστε από την κεφαλή της Εκκλησίας, το Χριστό, και δε λαμβάνετε καμιά χάρη και βοήθεια από Αυτόν; Τι λέω; Όταν εσείς περιφρονείτε και δεν πηγαίνετε τώρα στην Εκκλησία του Χριστού, αλλά χωρίζεσθε με τη θέληση σας από το Χριστό και από τη σύναξη των ευσεβών χριστιανών, να ξέρετε ότι θα χωρισθείτε και τότε στη μέλλουσα κρίση από τη σύναξη των αληθινών χριστιανών.

Διότι, όπως η κάτω στρατευομένη αυτή Εκκλησία είναι τύπος και εικόνα εκείνης της άνω θριαμβευούσης Εκκλησίας, έτσι και ο θεληματικός χωρισμός, που εσείς κάμνετε τώρα από αυτήν, είναι τύπος του χωρισμού εκείνου που πρόκειται να λάβετε τότε, όπως λέει ο Διονύσιος ο Αρεοπαγίτης: «Πράγματι, τα ορατά είναι φανερές εικόνες των αοράτων. Διότι στους μελλοντικούς αιώνες, δεν θα είναι αίτιος ο Θεός του δικαίου αποχωρισμού των πονηρών από Αυτόν, αλλά εκείνοι που διαχωρίζουν εντελώς τους εαυτούς τους από το Θεό» (Επιστολή προς Ιωάννην τον Θεολόγον).

Και εάν, λοιπός, προφασίζεται κάποιος από εσάς και λέει: Εγώ μπορώ και στο σπίτι μου να προσευχηθώ, και τι ανάγκη υπάρχει να πάω στο Ναό; Αποκρίνομαι σ’ αυτόν με τον ιερό Χρυσόστομο και του λέω ότι απατάς και ξεγελάς τον εαυτό σου, άνθρωπε, όποιος κι αν είσαι εσύ που λες αυτά.

Διότι, ναι, μπορείς να προσευχηθείς και στο σπίτι σου, αλλά η, προσευχή του σπιτιού δεν έχει τη δύναμη εκείνη που έχει η προσευχή της Εκκλησίας, στην οποία υπάρχει τόσο πλήθος Ιερέων και χριστιανών, στην οποία αναπέμπεται στο Θεό μια φωνή από όλους, στην οποία εισακούεται από το Θεό η προσευχή σου καλύτερα, στην οποία υπάρχει τόση ομόνοια και αγάπη και συμφωνία και ευχές από τους Ιερείς.

«Αλλά, ποια είναι η ψυχρή δικαιολογία των πολλών; Μπορώ, λέει, να προσευχηθώ και στο σπίτι μου. Απατάς τον εαυτό σου, άνθρωπε. Βέβαια είναι δυνατόν να προσευχηθείς στο σπίτι σου, είναι όμως αδύνατον να προσευχηθείς έτσι όπως Προσεύχεσαι στην Εκκλησία, όπου υπάρχει τόσο πλήθος πατέρων, όπου αναπέμπεται από όλους μαζί κοινή προσευχή προς το Θεό. Δεν εισακούγεσαι τόσο πολύ παρακαλώντας μόνος σου τον Κύριο, όσο όταν τον παρακαλείς μαζί με τους αδελφούς σου. 

Διότι εδώ στην Εκκλησία υπάρχει κάτι το περισσότερο, όπως δηλαδή η ομόνοια, η συμφωνία, ο σύνδεσμος της αγάπης και οι ευχές των Ιερέων. Γι’ αυτό βέβαια και επικεφαλής των ακολουθιών είναι οι Ιερείς, ώστε οι ευχές του πλήθους, που είναι ασθενέστερες, ενισχυόμενες με τις δυνατότερες ευχές αυτών να ανεβούν μαζί με αυτές στον ουρανό». 

Γι’ αυτό και ο προφήτης Δαβίδ συνήθιζε στις Εκκλησίες να προσεύχεται και να υμνεί τον Κύριο, οπότε έλεγε: «Σε Εκκλησίες θα Σε δοξολογήσω Κύριε». Και πάλι: «Στη μέση της Εκκλησίας θα σε υμνήσω». Και όχι μόνον αυτός προσευχόταν στις Εκκλησίες, αλλά παρακινούσε και τους άλλους να προσεύχονται στις Εκκλησίες λέγοντας: «Σε Εκκλησίες δοξολογείτε τον Θεό».

Γι’ αυτό, αγαπητοί μου αδελφοί, ντραπείτε από όλα όσα είπαμε, και μάλιστα από το όνομα της Εκκλησίας, και αμέσως μόλις ακούσετε να χτυπά η καμπάνα ή το σήμαντρο του Ναού την Κυριακή το πρωί να τρέχετε και να πηγαίνετε ως παιδιά προς τη μητέρα σας, ως θαλασσοδαρμένοι στο λιμάνι, ως πεινασμένοι και διψασμένοι στην ψυχική τράπεζα των Μυστηρίων και του θείου Λόγου, ως πληγωμένοι και ασθενείς στο κοινό ιατρείο.

Καλημέρα σας! Καλή και ευλογημένη εβδομάδα!