Η παιδεία βάλλεται;

Φημί, ὅτι ἕν πρῶτον καί μέσον καί τελευταῖον τούτοις κεφάλαιόν ἐστιν ἀγωγή σπουδαῖα καί παιδεία νόμιμος: ισχυρίζομαι πως ένα είναι μόνο πρώτο και μέσο και τελευταίο κεφάλαιο· να υπάρχει διαπαιδαγώγηση αξιόλογη και παιδεία (μόρφωση) σύμφωνα με τους νόμους (Πλούταρχος) 

Παιδεία μόνη τῶν κτημάτων ἀναφαίρετον καί
ζῶντι καὶ τελευτήσαντι παραμένουσα (Μέγας Βασίλειος): η παιδεία είναι η μόνη από τα αποκτήματα που δεν αφαιρείται και όσο ζει ο άνθρωπος και όταν πεθάνει, παραμένει.

Παιδείαν ἡγοῦμαι οὐσίαν εὐδαιμονίας καί αἰτίαν εὐβουλίας: τη μόρφωση και παιδαγωγία τη θεωρώ θεμέλιο λίθο της ευδαιμονίας και ευτυχίας του ανθρώπου και αιτία της ορθής και συνετής σκέψης (Πλούταρχος) 

Τοῦτο γάρ ἐστι φιλοσοφία, ἵνα τις καί ἐν τοῖς ἐλαχίστοις καί μικροῖς, τοῖς γιγνομένοις παρ' αὐτοῦ, ἀεί νήφει: αποτελεί κατόρθωμα ηθικό, όταν ο άνθρωπος καταφέρνει να παραμένει άγρυπνος και στα μικρά και τα ασήμαντα (αββάς Ισαάκ ο Σύρος) 

Δύσκολες ώρες, δύσκολες στον τόπο μας. Κι αυτός ο περήφανος,
γυμνός, ανυπεράσπιστος, ανήμπορος, αφέθηκε να τον βοηθήσουν,
εγγράψαν υποθήκες πάνω του, πήραν δικαιώματα,

αξιώνουν, μιλάνε για λογαριασμό του, του ρυθμίζουν την ανάσα, το βήμα,
τον ελεούν, τον ντύνουν μ’ άλλα ρούχα ξέχειλα, χαλαρωμένα,
του σφίγγουν μ’ ένα καραβόσκοινο τη μέση.

Εκείνος,
μέσα στα ξένα ρούχα, ούτε μιλάει κι ούτε πια χαμογελάει
μη και φανεί που ανάμεσα στα δόντια του κρατάει (ως και την ώρα του ύπνου)
σφιχτά σφιχτά, σαν ύστατο οβολό του, (μόνο τώρα βιος του)
γυμνό, απαστράπτοντα κι ανένδοτο, το θάνατό του.

                                                7. ΧΙ. 1968 (Γιάννης Ρίτσος)

Ἐν ἀλλοτρίοις παραδείγμασι παίδευε σαυτὸν καὶ ἀπαθὴς τῶν κακῶν ἔσῃ (Δημώναξ):  Να παίρνεις μαθήματα από ξένα παραδείγματα (δηλαδή να διδάσκεσαι από τα παθήματα των άλλων) και θα γλιτώσεις απ' τις συμφορές. 

Ὅν ἀγαπᾷ Κύριος παιδεύει, μαστιγοῖ δὲ πάντα υἱόν ὅν παραδέχεται: Εκείνον που αγαπά ο Κύριος τον παιδαγωγεί με θλίψεις, μαστιγώνει όμως με δοκιμασίες κάθε παιδί το οποίο αναγνωρίζει ως δικό του (Παροιμίες, γ,12) 

Η ιστορική μνήμη αποτελεί μάρτυρα των χρόνων, φως της αλήθειας και δάσκαλο του ανθρώπινου βίου (Κικέρων)
Διαβάζοντας ένα βιβλίο παραδίδεις το τιμόνι της ζωής σου στο συγγραφέα του (Μέγας Βασίλειος)

Άριστο βιβλίο είναι εκείνο το οποίο ανοίγουμε με λαχτάρα και κλείνουμε με κέρδος (Ουίλιαμ Σαίξπηρ) 
Ἀμουσία τό πλέον μέρος ἐν βροτοῖς: Οι πιο πολλοί άνθρωποι είναι αγράμματοι (Κλεόβουλος ο Ρόδιος)
Βαρύ ἡ ἀπαιδευσία: Η αγραμματοσύνη είναι ανυπόφορο κακό (Πιττακός ο Μυτιληναίος) 

Το μάρμαρο μένει βουβό και θε να μείνει ακόμα,
ποιος ξέρει ως πότ' αμίλητο το νεκρικό σου στόμα.
Κοιμάται κι ονειρεύεται και τότε θα ξυπνήσει,
όταν στα δάση, στα βουνά, στα πέλαγα, βροντήσει το φοβερό μας κήρυγμα.
"Χτυπάτε, πολέμαρχοι! Μη λησμονείτε το σχοινί, παιδιά, του πατριάρχη!" (Αριστοτέλης Βαλαωρίτης)

Ένα δένδρον ωσάν το κόψης ευθύς ξεραίνονται τα κλαριά, αμή ωσάν ποτίζης την ρίζαν, στέκονται δροσερά τα κλωνάρια. Ομοίως ήστενε και οι γονείς ωσάν το δένδρον. Και όταν ποτίζεται η μητέρα και ο πατέρας, που ήστενε η ρίζα των παιδιών με νηστείες, προσευχές, ελεημοσύνες, με καλά έργα, φυλάγει ο Θεός τα παιδιά σας (Άγιος Κοσμάς ο Αιτωλός)

Διδασκάλους ζητητέον τοῖς τέκνοις, οἵ καί τούς βίους εἰσίν ἀδιάβλητοι καί τοῖς τρόποις ἀνεπίληπτοι καί ταῖς ἐμπειρίαις ἄριστοι: πρέπει να αναζητάτε δασκάλους για τα παιδιά σας από αυτούς που η ζωή τους είναι αδιάβλητη και πολύ προσεκτική, η αναστροφή τους και η διαγωγή τους ανεπίληπτη και η κατάρτισή τους τέλεια (Πλούταρχος)

Στον Δάσκαλο(του Κωστή Παλαμά)
Σμίλεψε πάλι, δάσκαλε, ψυχές!
Κι ότι σ' απόμεινε ακόμη στη ζωή σου,   
Μην τ’ αρνηθείς! Θυσίασέ το ως τη στερνή πνοή σου!
Χτίσ’ το παλάτι, δάσκαλε σοφέ!

Κι αν λίγη δύναμη μέσ’ το κορμί σου μένει, Μην           κουρασθείς. 
Είν’ η ψυχή σου ατσαλωμένη. 
Θέμελα βάλε τώρα πιο βαθειά,                     
Ο πόλεμος να μη μπορεί να τα γκρεμίσει.                      
Σκάψε βαθειά. Τι κι’ αν πολλοί σ’ έχουνε λησμονήσει; 

Θα θυμηθούνε κάποτε κι αυτοί

Τα βάρη που κρατάς σαν Άτλαντας στην πλάτη,            Υπομονή! Χτίζε, σοφέ, της κοινωνίας το παλάτι!

Σήμερα, μέρα της ονομαστικής μου εορτής (Ξανθίππη), η εκπαίδευση βάλλεται, χωρίς να θυμίζει παιδεία. Μου φαίνεται αδιανόητο να ακούγονται φωνές κατάργησης της ελληνικής μας ταυτότητας: αφενός για την περιθωριοποίηση της Ιστορίας και των Θρησκευτικών, αφετέρου για την "νεκρή" Αρχαία ελληνική γλώσσα! Εύχομαι να υπάρχουν ακόμα φωτεινοί αστέρες εκπαίδευσης, οι οποίοι να μεταλαμπαδεύουν την παιδεία στη νεολαία, ανεξάρτητα αν κάποιοι ταυτόχρονα προσπαθούν να γκρεμίσουν τα θεμέλια πίστης και παράδοσης!

Καλημέρα σας! Καλή και ευλογημένη εβδομάδα!