Τα παιδιά, όσο βρίσκονται στο λιμάνι της οικογένειας, περνούν μια περίοδο αναπτύξεως, ωριμάνσεως και προετοιμασίας, για το μεγάλο ταξίδι της ζωής. Πρέπει να μάθουν πολλά, να οπλισθούν με εφόδια, να αποκτήσουν γνώσεις, να ωριμάσει η σκέψη τους, να αναπτύξουν την προσωπικότητά τους, να μεγαλώσουν.
Είναι γεγονός, που το τονίζουν ιδιαίτερα οι έμπειροι παιδαγωγοί, ότι το οικογενειακό περιβάλλον συμβάλλει αποφασιστικά στην ανάπτυξη των γνωστικών, συναισθηματικών και συμπεριφορικών ικανοτήτων των παιδιών και παίζει ιδιαίτερα σημαντικό ρόλο στην κοινωνική και συναισθηματική ωρίμανσή τους.
Πολύ αποφασιστικότερη είναι η συμβολή της οικογένειας στην καλλιέργεια του θρησκευτικού συναισθήματος μέσα στην παιδική ψυχή, στην ανάπτυξη της ορθής σχέσεως με τον Θεό, στην πορεία μέσα στον θαυμαστό κόσμο της ζωντανής πίστεως, καθώς μάλιστα το σύγχρονο σχολείο δεν βοηθεί στην κατεύθυνση αυτή και η κοινωνία μας αποπροσανατολίζει τα παιδιά.
Για να βγουν τα παιδιά στη ζωή άρτια και ολοκληρωμένα, άνθρωποι ώριμοι, ικανοί να παλεύουν στη ζωή και να νικούν, είναι απαραίτητο οι γονείς που τα μεγαλώνουν να προσέξουν πολύ την ατμόσφαιρα μέσα στην οποία τα παιδαγωγούν. Στο σπίτι πρέπει να βασιλεύει η ειρήνη. Σε ένα περιβάλλον που επικρατούν οξείες αντιπαραθέσεις, έντονοι διαξιφισμοί, ανταγωνιστικές τάσεις, μάχες για το ποιος θα επικρατήσει, δεν αναπτύσσονται ομαλά οι ψυχές.
Έχουν ανάγκη από ένα ισορροπημένο και ήρεμο οικογενειακό περιβάλλον οι παιδικές και νεανικές ψυχές, για να αναπτυχθούν ομαλά. Ο ευαίσθητος ψυχικός τους κόσμος επηρεάζεται άμεσα από την ατμόσφαιρα του σπιτιού. Η νευρικότητα ταράζει τις ψυχές τους. Μια δυσαρμονία στις σχέσεις των γονέων ρίχνει σκοτάδι μέσα τους.
Ένας έντονος διαπληκτισμός μπορεί να προκαλέσει μεγάλες και βαθιές πληγές που δύσκολα κλείνουν. Και τότε αντιδρούν είτε με το να απομονώνονται και να αναπνέουν μόνα τους σε μια καταθλιπτική ατμόσφαιρα είτε με έντονες και έξαλλες ενέργειες, καθώς μάλιστα προχωρούν στην εφηβική ηλικία. Πολλές φορές πίσω από ακραίες συμπεριφορές και απαράδεκτες αντιδράσεις μπορεί να κρύβεται ένα τελείως αρνητικό οικογενειακό περιβάλλον.
Σε τέτοιες περιπτώσεις τα παιδιά δεν μπορούν να σταθούν πουθενά, δεν μπορούν να σκεφθούν ήρεμα, να διαβάσουν, να δεχθούν την επίδραση κάποιας αγωγής. Αντιδρούν με ανεξέλεγκτους τρόπους και κανείς δεν δικαιούται να τα κατηγορήσει γι' αυτό.
Εκτός όμως από αυτές τις ιδιαίτερα έντονες καταστάσεις, μπορεί να υπάρχουν και μικρότερες αφορμές στην καθημερινή ζωή της οικογένειας, που να φυγαδεύουν την ειρήνη από το σπίτι και να προκαλούν ανεπιθύμητες αναστατώσεις. Πάντοτε οι γονείς πρέπει να φροντίζουν να κατευνάζουν τα πνεύματα, να ηρεμούν τις ψυχές· για να μπορούν να οικοδομούν σωστά τον χαρακτήρα των παιδιών τους, με υπομονή, με κατανόηση και αγάπη.
Όταν π.χ. επιστρέφουν τα παιδιά από το σχολείο, από τα φροντιστήριά τους, όπου είναι πιθανόν να έχουν δεχθεί καταιγισμό αρνητικών εντυπώσεων ἠ να σημείωσαν κάποια αποτυχία που έφερε μέσα τους τη απογοήτευση, μπορεί να παρουσιάζονται στο σπίτι με νευρικότητα, με απαιτήσεις υπερβολικές, με το συνηθισμένο για την ηλικία τους πείσμα. Ας φερθούν με αυτοσυγκράτηση οι γονείς.
Να μιλήσουν ήρεμα, να καθησυχάσουν τα παιδιά, να μην εισχωρήσει η ταραχή του κόσμου μέσα στο σπίτι και το αναστατώσει·ώστε να ηρεμήσουν τα παιδιά, να εκφρασθούν ελεύθερα, να πουν τι ακριβώς συνέβη, τι τα λύπησε και τι τα απασχολεί· και να δεχθούν στη συνέχεια από τους γονείς τη βοήθεια που χρειάζονται. Εκτός από την ειρήνη πρέπει και η χαρά να επικρατεί μέσα στο σπίτι. Ένα φτωχικό αλλά χαρούμενο σπίτι είναι πολύ ανώτερο από ένα σπίτι στο οποίο υπάρχουν τα πάντα εκτός από τη χαρά.
Για τα παιδιά η χαρά είναι πιο απαραίτητη και από το φαγητό. Το φαγητό αναπτύσσει το σώμα τους, η χαρά είναι ανάγκη της ψυχής τους. Από τις πρώτες κιόλας εβδομάδες μετά τη γέννησή τους, τα βρέφη αρχίζουν να γελούν. Είναι φανερό ότι τότε βρίσκονται στην καλύτερη ώρα τους. Και είναι για τους γονείς χαρά και ανακούφιση το γέλιο των μικρών τους.
Καθώς η ηλικία προχωρεί, η ανάγκη να είναι χαρούμενα τα παιδιά είναι προφανής. Αγαπούν πιο πολύ τους χαρούμενους φίλους, τους χαρούμενους δασκάλους, τους χαρούμενους συγγενείς. Τρέχουν σ' αυτούς με τους οποίους θα παίξουν, θα γελάσουν και θα χαρούν.
Και οι ώριμοι άνθρωποι προτιμούμε τις επικοινωνίες που γίνονται σε χαρούμενη ατμόσφαιρα. Πολύ περισσότερο ο αθώος και άδολος κόσμος των παιδιών αναπτύσσεται φυσιολογικά και αναπνέει μέσα στην ατμόσφαιρα της αληθινής χαράς. Οι χαρούμενοι γονείς με το φωτεινό πρόσωπο, το γλυκό χαμόγελο, τον ευχάριστο τρόπο, είναι πολύ πιο αποδεκτοί από εκείνους που τους χαρακτηρίζει η σκυθρωπότητα, που τους βασανίζει η λύπη και η μελαγχολία και όλα σκοτεινιάζουν γύρω τους.
Σκοτεινιάζουν τότε και οι ψυχές των παιδιών τους. Τα παιδιά θέλουν να λάμπει ο ήλιος της χαράς μέσα στο σπίτι και παραδίδονται τότε άνευ όρων στην αγωγή των γονέων τους. Από το να δώσεις σ' ένα παιδί χρήματα για να αγοράσει ένα παιχνίδι είναι πολύ προτιμότερο να ψάξεις εσύ να βρεις το παιχνίδι που του αρέσει και να του το προσφέρεις με χαρά.
Στην πρώτη περίπτωση ικανοποιείς μια ανάγκη του. Στη δεύτερη συμμετέχεις στη χαρά του. Στην πρώτη μπορεί να αισθάνεται ότι του κάνεις ένα χατίρι. Στη δεύτερη νιώθει ότι το καταλαβαίνεις. Στην πρώτη ότι συγκαταβαίνεις στην αδυναμία του. Στη δεύτερη ότι αναγνωρίζεις την αξία του και θέλεις και ξέρεις να παίζεις μαζί του και να χαίρεσαι με τρόπους απλούς την απλή χαρά της ζωής του.
Έτσι κερδίζεις το παιδί και το βοηθείς να δέχεται την ορθή διαπαιδαγώγηση και τις συμβουλές σου πρόθυμα και ευχάριστα, όπως παρόμοια δέχεται και τα δώρα σου.
Είναι ζηλευτές οι οικογένειες που ζουν με αυτόν τον τρόπο.
Είναι λιμάνια αληθινής γαλήνης που ξεκουράζουν τις ψυχές. Είναι μικροί παράδεισοι χαράς μέσα στον ταραγμένο και απογοητευμένο κόσμο μας. Τέτοια είναι τα σπίτια που ζουν μέσα στην παρουσία του Χριστού και απολαμβάνουν τη χάρη του Αγίου Πνεύματος, του Οποίου πολύτιμοι καρποί είναι η αδιατάρακτη ειρήνη και η αληθινή χαρά.
Είναι γεγονός, που το τονίζουν ιδιαίτερα οι έμπειροι παιδαγωγοί, ότι το οικογενειακό περιβάλλον συμβάλλει αποφασιστικά στην ανάπτυξη των γνωστικών, συναισθηματικών και συμπεριφορικών ικανοτήτων των παιδιών και παίζει ιδιαίτερα σημαντικό ρόλο στην κοινωνική και συναισθηματική ωρίμανσή τους.
Πολύ αποφασιστικότερη είναι η συμβολή της οικογένειας στην καλλιέργεια του θρησκευτικού συναισθήματος μέσα στην παιδική ψυχή, στην ανάπτυξη της ορθής σχέσεως με τον Θεό, στην πορεία μέσα στον θαυμαστό κόσμο της ζωντανής πίστεως, καθώς μάλιστα το σύγχρονο σχολείο δεν βοηθεί στην κατεύθυνση αυτή και η κοινωνία μας αποπροσανατολίζει τα παιδιά.
Για να βγουν τα παιδιά στη ζωή άρτια και ολοκληρωμένα, άνθρωποι ώριμοι, ικανοί να παλεύουν στη ζωή και να νικούν, είναι απαραίτητο οι γονείς που τα μεγαλώνουν να προσέξουν πολύ την ατμόσφαιρα μέσα στην οποία τα παιδαγωγούν. Στο σπίτι πρέπει να βασιλεύει η ειρήνη. Σε ένα περιβάλλον που επικρατούν οξείες αντιπαραθέσεις, έντονοι διαξιφισμοί, ανταγωνιστικές τάσεις, μάχες για το ποιος θα επικρατήσει, δεν αναπτύσσονται ομαλά οι ψυχές.
Έχουν ανάγκη από ένα ισορροπημένο και ήρεμο οικογενειακό περιβάλλον οι παιδικές και νεανικές ψυχές, για να αναπτυχθούν ομαλά. Ο ευαίσθητος ψυχικός τους κόσμος επηρεάζεται άμεσα από την ατμόσφαιρα του σπιτιού. Η νευρικότητα ταράζει τις ψυχές τους. Μια δυσαρμονία στις σχέσεις των γονέων ρίχνει σκοτάδι μέσα τους.
Ένας έντονος διαπληκτισμός μπορεί να προκαλέσει μεγάλες και βαθιές πληγές που δύσκολα κλείνουν. Και τότε αντιδρούν είτε με το να απομονώνονται και να αναπνέουν μόνα τους σε μια καταθλιπτική ατμόσφαιρα είτε με έντονες και έξαλλες ενέργειες, καθώς μάλιστα προχωρούν στην εφηβική ηλικία. Πολλές φορές πίσω από ακραίες συμπεριφορές και απαράδεκτες αντιδράσεις μπορεί να κρύβεται ένα τελείως αρνητικό οικογενειακό περιβάλλον.
Σε τέτοιες περιπτώσεις τα παιδιά δεν μπορούν να σταθούν πουθενά, δεν μπορούν να σκεφθούν ήρεμα, να διαβάσουν, να δεχθούν την επίδραση κάποιας αγωγής. Αντιδρούν με ανεξέλεγκτους τρόπους και κανείς δεν δικαιούται να τα κατηγορήσει γι' αυτό.
Εκτός όμως από αυτές τις ιδιαίτερα έντονες καταστάσεις, μπορεί να υπάρχουν και μικρότερες αφορμές στην καθημερινή ζωή της οικογένειας, που να φυγαδεύουν την ειρήνη από το σπίτι και να προκαλούν ανεπιθύμητες αναστατώσεις. Πάντοτε οι γονείς πρέπει να φροντίζουν να κατευνάζουν τα πνεύματα, να ηρεμούν τις ψυχές· για να μπορούν να οικοδομούν σωστά τον χαρακτήρα των παιδιών τους, με υπομονή, με κατανόηση και αγάπη.
Όταν π.χ. επιστρέφουν τα παιδιά από το σχολείο, από τα φροντιστήριά τους, όπου είναι πιθανόν να έχουν δεχθεί καταιγισμό αρνητικών εντυπώσεων ἠ να σημείωσαν κάποια αποτυχία που έφερε μέσα τους τη απογοήτευση, μπορεί να παρουσιάζονται στο σπίτι με νευρικότητα, με απαιτήσεις υπερβολικές, με το συνηθισμένο για την ηλικία τους πείσμα. Ας φερθούν με αυτοσυγκράτηση οι γονείς.
Να μιλήσουν ήρεμα, να καθησυχάσουν τα παιδιά, να μην εισχωρήσει η ταραχή του κόσμου μέσα στο σπίτι και το αναστατώσει·ώστε να ηρεμήσουν τα παιδιά, να εκφρασθούν ελεύθερα, να πουν τι ακριβώς συνέβη, τι τα λύπησε και τι τα απασχολεί· και να δεχθούν στη συνέχεια από τους γονείς τη βοήθεια που χρειάζονται. Εκτός από την ειρήνη πρέπει και η χαρά να επικρατεί μέσα στο σπίτι. Ένα φτωχικό αλλά χαρούμενο σπίτι είναι πολύ ανώτερο από ένα σπίτι στο οποίο υπάρχουν τα πάντα εκτός από τη χαρά.
Για τα παιδιά η χαρά είναι πιο απαραίτητη και από το φαγητό. Το φαγητό αναπτύσσει το σώμα τους, η χαρά είναι ανάγκη της ψυχής τους. Από τις πρώτες κιόλας εβδομάδες μετά τη γέννησή τους, τα βρέφη αρχίζουν να γελούν. Είναι φανερό ότι τότε βρίσκονται στην καλύτερη ώρα τους. Και είναι για τους γονείς χαρά και ανακούφιση το γέλιο των μικρών τους.
Καθώς η ηλικία προχωρεί, η ανάγκη να είναι χαρούμενα τα παιδιά είναι προφανής. Αγαπούν πιο πολύ τους χαρούμενους φίλους, τους χαρούμενους δασκάλους, τους χαρούμενους συγγενείς. Τρέχουν σ' αυτούς με τους οποίους θα παίξουν, θα γελάσουν και θα χαρούν.
Και οι ώριμοι άνθρωποι προτιμούμε τις επικοινωνίες που γίνονται σε χαρούμενη ατμόσφαιρα. Πολύ περισσότερο ο αθώος και άδολος κόσμος των παιδιών αναπτύσσεται φυσιολογικά και αναπνέει μέσα στην ατμόσφαιρα της αληθινής χαράς. Οι χαρούμενοι γονείς με το φωτεινό πρόσωπο, το γλυκό χαμόγελο, τον ευχάριστο τρόπο, είναι πολύ πιο αποδεκτοί από εκείνους που τους χαρακτηρίζει η σκυθρωπότητα, που τους βασανίζει η λύπη και η μελαγχολία και όλα σκοτεινιάζουν γύρω τους.
Σκοτεινιάζουν τότε και οι ψυχές των παιδιών τους. Τα παιδιά θέλουν να λάμπει ο ήλιος της χαράς μέσα στο σπίτι και παραδίδονται τότε άνευ όρων στην αγωγή των γονέων τους. Από το να δώσεις σ' ένα παιδί χρήματα για να αγοράσει ένα παιχνίδι είναι πολύ προτιμότερο να ψάξεις εσύ να βρεις το παιχνίδι που του αρέσει και να του το προσφέρεις με χαρά.
Στην πρώτη περίπτωση ικανοποιείς μια ανάγκη του. Στη δεύτερη συμμετέχεις στη χαρά του. Στην πρώτη μπορεί να αισθάνεται ότι του κάνεις ένα χατίρι. Στη δεύτερη νιώθει ότι το καταλαβαίνεις. Στην πρώτη ότι συγκαταβαίνεις στην αδυναμία του. Στη δεύτερη ότι αναγνωρίζεις την αξία του και θέλεις και ξέρεις να παίζεις μαζί του και να χαίρεσαι με τρόπους απλούς την απλή χαρά της ζωής του.
Έτσι κερδίζεις το παιδί και το βοηθείς να δέχεται την ορθή διαπαιδαγώγηση και τις συμβουλές σου πρόθυμα και ευχάριστα, όπως παρόμοια δέχεται και τα δώρα σου.
Είναι ζηλευτές οι οικογένειες που ζουν με αυτόν τον τρόπο.
Είναι λιμάνια αληθινής γαλήνης που ξεκουράζουν τις ψυχές. Είναι μικροί παράδεισοι χαράς μέσα στον ταραγμένο και απογοητευμένο κόσμο μας. Τέτοια είναι τα σπίτια που ζουν μέσα στην παρουσία του Χριστού και απολαμβάνουν τη χάρη του Αγίου Πνεύματος, του Οποίου πολύτιμοι καρποί είναι η αδιατάρακτη ειρήνη και η αληθινή χαρά.
(Αρχιμανδρίτη Αστερίου Χατζηνικολάου, Προβλήματα στη
σύγχρονη οικογένεια, Η ειρηνική και χαρούμενη ατμόσφαιρα του σπιτιού,
Βιβλιοπωλείο Σωτήρ, Αθήνα 2016)
συνεχίζεται....
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου