Αποστάγματα από τη λαϊκή σοφία

 

 

Μεγάλο όνομα σαν ακούς, να περιμένεις λίγα, χρυσή λεν τη χρυσόμυγα, και όμως, είναι μύγα.           Όποιος δεν έχει μυαλό, έχει πόδια!       

Ο απερίσκεπτος νέος μετανοεί γέρος!

Ο βαθύς ο ποταμός θόρυβο δεν κάνει.
Ο αχάριστος μοιάζει με τρύπιο πιθάρι. Όσες χάρες κι αν του ρίξεις, τίποτε δεν μένει μέσα του. 

Άδειο σακί ορθό δεν στέκεται.   
Ασκιά φουσκωμένα μου πουλάς, με το ζύγι τ' αγοράζω: λέγεται για όσους καυχώνται και αυτοδικαιώνονται.  
 Όποιος λαλεί χωρίς να συλλογιέται, τουφεκίζει χωρίς να σημαδεύει.

Λόγο και πέτρα έριξες, δεν θα τα ξαναπάρεις.            Αν κάποιος με εξαπατήσει μια φορά, είναι ντροπή του, αν δυο φορές, ντροπή δική μου (λαϊκή παροιμία)    Δεν καίει τόσο η πληγή που κάνει το μαχαίρι μες στην καρδιά σαν μπήγεται και πόνο έχει πολύ, παρ' όσο καίει ο λογισμός πως φίλου ήταν το χέρι, που το κρατούσε κι έφερε στα δόντια την ψυχή. (Ανθή Λιβάνη)                                                                                                                                                                      

Το ψέμα βγάζει λουλούδια, ποτέ όμως καρπούς. 

Όποιος μαγειρεύει ψέματα, στο πιάτο του τα βρίσκει. 

Σε πήρα για τριαντάφυλλο και βγήκες γαϊδουράγκαθο. (Λαϊκές παροιμίες)

Μάνα, το μάννα του ουρανού και τα καλά του κόσμου. 

Όποιος δεν έχει μάνα, δεν έχει μάθια. (Κρήτης)

Απ' ούλα τα γλυκύτερα, γλυκύτερο είναι η μάνα. (Γορτυνίας)

Από τη γη βγαίνει νερό κι απ' την ελιά το λάδι, κι από τη μάνα την καλή βγαίνει το παλικάρι.  

Το πρώτο ποτήρι κρασί θα σε κάνει ήμερο σαν το αρνί. Το δεύτερο, γενναίο σαν το λιοντάρι. Το τρίτο θα σε κάνει να φέρεσαι σαν μαϊμού και το τέταρτο θα σε κάνει να κυλιέσαι στη λάσπη σαν το γουρούνι.  

Όποιος καλά ακούει, μαθαίνει. 

Δεν είναι κανείς ποτέ πολύ μεγάλος, για να μάθει. 

Η άγνοια φλυαρεί. 

(Λαϊκές παροιμίες) 

Ωσάν τα μάθια μου αγαπώ αυτούς που με μισούνε. Σκέψου το πόσο αγαπώ αυτούς που μ' αγαπούνε. (Κρητικό)

Ο χρυσός και το μάρμαρο

 του Ιωάννη Πολέμη (1862-1924) 

Λέγει ο χρυσός στο μάρμαρο : - Στα πέρατα του κόσμου ποιος ήλιος λάμπει ωσάν εμέ, ποιο φως έχει το φως μου;
Εγώ τον κόσμο κυβερνώ, την ευτυχία υφαίνω, ποδοπατώ την εμορφιά, την ασχημιά ομορφαίνω. 

Εγώ οδηγώ στα σκοτεινά του κλέφτη μου το χέρι, εγώ ακονίζω του φονιά το δίκοπο μαχαίρι.

Εγώ αγοράζω την τιμή και την πουλώ στο δρόμο, εγώ νικώ την αρετή, καταπατώ τον νόμο.  

Περίσσες είν΄ οι χάρες μου, κ΄ η δύναμή μου μόνη 

κρεμνίζει θρόνους απ΄ εδώ, θρόνους εκεί στηλώνει...
Εσύ τι κάνεις, μάρμαρο; Και τ΄ απαντάει εκείνο :
- Εγώ σε τάφου σκοτεινιά την δύναμή σου κλείνω.......

Ημερολόγιον Σκόκου, τόμος 15 (1900), σελίδα 86

Αριστοτέλη Βαλαωρίτη, Η προς την πατρίδα αγάπη μου

Δεν είναι διαβατάρικο πουλί, που για μια μέρα
σχίζει τα νέφη και περνά γοργό σαν τον αγέρα,
ούτε κισσός, π' αναίσθητος την πέτρα περιπλέκει
ούτ' αστραπή, που σβύνεται χωρίς αστροπελέκι,δεν είναι νεκροθάλασσα, βοή χωρίς σεισμό,νοιώθω για σε, πατρίδα μου, στα σπλάχνα χαλασμό.

 (από το Ένας Pομαντικός, Eρμής 1998) 

Σιγά- σιγά πάτα τη γη, γιατί πονεί το χώμα, μα δεν μπορεί να σου το πει, γιατί δεν έχει στόμα! (Λαϊκό)
Για να πετύχεις, δούλευε λίγο τη γλώσσα σου, περισσότερο τα χέρια σου και πιο πολύ το μυαλό σου!  

Να γίνεσαι καλύτερος χωρίς διαταγές, να χαίρεσαι χωρίς να υποκρίνεσαι, να μιλάς χωρίς να περιαυτολογείς, να δουλεύεις χωρίς να υποδουλώνεσαι, να είσαι ελεύθερος χωρίς να γίνεσαι ασύδοτος (Σπετσιώτικος Αντίλογος).
 

Καλημέρα σας! Καλή και ευλογημένη εβδομάδα!