Προγονική σκέψη και σοφία

Ὄλβιος ὅστις Ἱστορίης ἔσχεν μάθησιν: είναι ευτυχής όποιος γνωρίζει Ιστορία (Ευριπίδης). 
Οὐ γάρ τοῖς ψηφίσμασιν, ἀλλά τοῖς ἤθεσιν καλῶς οἰκεῖσθαι τάς πόλεις: οι πόλεις δεν διοικούνται σωστά με τους νόμους, αλλά με την ηθική συμπεριφορά των πολιτών (Ισοκράτης).

Το να φοβάται κανείς τον θάνατο, άνδρες Αθηναίοι, ισοδυναμεί με το να νομίζει κανείς ότι είναι σοφός χωρίς να είναι. Να νομίζει ότι γνωρίζει αυτά που δε γνωρίζει. Γιατί κανείς δε γνωρίζει τον θάνατο, ούτε αν συμβαίνει να είναι το μεγαλύτερο αγαθό για τον άνθρωπο, κι όμως, τον φοβούνται σαν να ξέρουν καλά ότι είναι το μεγαλύτερο κακό. Και δεν είναι αυτό το χειρότερο είδος αμάθειας, το να νομίζει κανείς ότι γνωρίζει εκείνα που δε γνωρίζει; (Πλάτων, Απολογία Σωκράτους)

Εἰ βούλει καλῶς ἀκούειν, μάθε καλῶς λέγειν, μαθών δέ καλῶς λέγειν, πειρῶ καλῶς πράττειν, καί οὕτω καρπώσῃ τό καλῶς ἀκούειν: εάν θέλεις να σε επαινούν, μάθε πρώτα να επαινείς, και αφού μάθεις να επαινείς, προσπάθησε να ενεργείς σωστά, κι έτσι θα κερδίσεις το να σε επαινούν (Επίκτητος).

Ὁ ἄνθρωπος θείας μετέσχε μοίρας: ο άνθρωπος, όταν πλάσθηκε, έλαβε μέρος από θεϊκή χάρη (Πλάτων).

Θηρεύουσι, τοῖς μέν κυσί καί τούς λαγωούς οἱ κυνηγοί, τοῖς δέ ἐπαίνοις τούς ἀνοήτους οἱ κόλακες: οι κυνηγοί πιάνουν τους λαγούς με τους σκύλους και οι κόλακες με τους επαίνους (πιάνουν) τους ανόητους ανθρώπους (Αρχαίο ρητό, Προς τη Νίκη, τ. 737).

Ἐστι δέ ἀναισθησία, βραδύτης ψυχῆς ἐν λόγοις καί πράξεσιν: αναισθησία είναι η βραδύτητα (βαριεστιμάρα, αδιαφορία) της ψυχής σε λόγια και σε πράξεις (Θεόφραστος).

Σοφόν εὔκαιρος σιγή καί παντός λόγου κρεῖττον: σοφό είναι να κλείνεις το στόμα σου παρά να μιλάς, όταν η περίσταση το καλεί (Πλούταρχος).

Ὁ μή εἰδώς σιωπᾶν οὐκ οἶδεν διαλέγεσθαι: αυτός που δεν ξέρει να σιωπά δεν ξέρει και να συνομιλεί (Αριστοτέλης).

Αἰσχρόν τούς παίδας μή μιμεῖσθαι τούς σπουδαίους τῶν γονέων: είναι ντροπή τα παιδιά να μη μιμούνται τους αξιόλογους προγόνους (Ισοκράτης).

Ἐρωτηθείς ὁ Ἀριστοτέλης πῶς ἄν προκόπτοιεν οἱ μαθηταί, ἔφη, ἐάν τους προέχοντας διώκοντες τούς ὑστεροῦντας μή ἀναμένωσι: όταν ρωτήθηκε ο Αριστοτέλης πώς θα είχαν καλή επίδοση οι μαθητές του, απάντησε: εάν τρέχουν να φθάσουν αυτούς που προχωρούν μπροστά, δηλαδή αυτούς που έχουν καλύτερη επίδοση και δεν περιμένουν αυτούς που μένουν πίσω, δηλαδή αυτούς που υστερούν στη μάθηση.

Ἔχω πολλήν οὐσίαν καί πλούσιος καλοῦμ' ὑπό πάντων, μακάριος δ' ὑπ'οὐδενός: έχω αλήθεια μεγάλη περιουσία και από όλους νομίζομαι πλούσιος, αλλά κανένας δεν με θεωρεί ευτυχισμένο (Πλούταρχος).

Δεῖ τά μέν εἰκότα λέγειν, τά δ’ ἀμήχανα σιωπᾶν: πρέπει κάποιος τα πιθανά (τα εύλογα) να τα λέει, τα δε απίθανα (γι’ αυτά που έχει επιφυλάξεις) να τα αποσιωπά (Θαλής Μιλήσιος).

Ἐν νυκτί βουλή: Απόφαση με ηρεμία τη νύχτα (Αρχαία Παροιμιακή φράση)

Οὐκ ἔστιν ὅστις ἡδέως ζητῶν βιοῦν εὔκλειαν εἰσεκτήσατο: κανένας από όσους επεδίωξαν να περάσουν τη ζωή τους με απολαύσεις δεν απέκτησε φημισμένο όνομα (Ευριπίδης)

Ἅ μή προσήκει, μήτ' ἄκουε, μηθ' ὅρα: αυτά που δεν ταιριάζουν στον άνθρωπο ούτε να τ' ακούς ούτε να τα βλέπεις (Αρχαίο ρητό).

Αἰέν ἀριστεύειν: αυτή η επιγραφή όχι απλώς γραμμένη στα Ελληνικά, αλλά και με τόνους και με πνεύματα, βρίσκεται γραμμένη στο σύμβολο του Boston college της Μασαχουσέτης! Είναι φράση από την Ιλιάδα (Ζ, στ. 208) και σημαίνει πάντα να αριστεύεις. Ας είναι έμβλημα όλων μας, για να ξεπερνάμε όχι τους άλλους, αλλά τον εαυτό μας για κάτι καλύτερο (Περιοδικό Προς τη Νίκη).

Πρεσβύτατον τῶν ὄντων θεός• ἀγέννητον γάρ. Κάλλιστον, κόσμος• ποίημα γάρ Θεοῦ. Μέγιστον, τόπος• ἅπαντα γάρ χωρεῖ.Τάχιστον, νοῦς• διά παντός γάρ τρέχει. Ἰσχυρότατον, ἀνάγκη• κρατεῖ γάρ πάντων. Σοφώτατον, χρόνος• ἀνευρίσκει γάρ πάντα..... 

Τί δύσκολον: τό ἑαυτόν γνῶναι• Τί δέ εὔκολον; Τό ἄλλῳ ὑποτίθεσθαι:ο πρεβύτερος των όντων είναι ο Θεός, γιατί είναι αγέννητος και δεν έχει αρχή ούτε τέλος. Το πιο ωραίο δημιούργημα είν΄ ο κόσμος, γιατί είναι ένα θεϊκό ποίημα. 

Το μεγαλύτερο πράγμα είναι ο τόπος, γιατί χωρεί τα πάντα. Το ταχύτερο πράγμα είναι το  μυαλό, γιατί τρέχει συνεχώς. Το πιο ισχυρό πράγμα είναι η ανάγκη, γιατί επικρατεί σε όλα. Το πιο σοφό πράγμα είναι ο χρόνος, γιατί φέρνει τα πάντα στο φως....Ποιο είναι το πιο δύσκολο; Να γνωρίσεις τον εαυτό σου. Ποιο είναι το πιο εύκολο; Να συμβουλεύεις τους άλλους  (Θαλής Μιλήσιος). 

Καλημέρα σας! Καλή και ευλογημένη εβδομάδα!