Υπάρχει φως στον πόνο; (μέρος 8ο-τελευταίο)

Συγχρόνως στον Σταυρό του Κυρίου βρίσκει τη βέβαιη ελπίδα της τελικής νίκης και τη δύναμη που τον ενισχύει, ώστε να υποφέρει με καρτερία όλους τους πόνους και να αντιμετωπίζει με υπομονή όλες τις θλίψεις του. 
Διότι γνωρίζει ότι ο Εσταυρωμένος στέκεται κοντά στον κάθε αγωνιζόμενο πιστό. Αυτός που μέσα στο έσχατο βάθος του πόνου Του ξέχασε τον εαυτό Του, προσευχήθηκε για τους σταυρωτές Του, φρόντισε για την Παναγία Μητέρα Του, έσωσε τον ληστή και όλο τον κόσμο, γνωρίζει τον αγώνα και όλους τους πόνους μας και άρα "δύναται τοῖς πειραζομένοις βοηθῆσαι" (Εβρ. β' 18).

Δοκίμασε ο Ίδιος τόσους πειρασμούς και πέρασε τέτοιους πόνους, ώστε μας καταλαβαίνει και συμπαθεί, γι' αυτό και μπορεί να βοηθήσει όσους αντιμετωπίζουν βάσανα και πειρασμούς. 
Γράφει σχετικά ο άγιος Νικόδημος ο Αγιορείτης: "Κάθε λογὴς πόνον ὅπου ἔλαβε κάθε ἄνθρωπος ἀπό τοῦ Ἀδάμ ἕως τῆς συντελείας τοῦ αἰῶνος, ὅλους, ὅλους, χωρίς καμμίαν ἐξαίρεσιν. τοὺς ᾐσθάνθη ὁ Κύριος εἰς τὸν ἑαυτὸν Του. 

Ὅθεν αἰ ὕβρεις, οἱ πειρασμοί, αἱ βλασφημίαι, αἱ δυσφημίαι, αἰ σκληραγωγίαι καὶ κάθε στενοχωρία καὶ βάσανος ὅλων τῶν ἀνθρώπων τοῦ κόσμου ἐβασάνισαν τὴν ψυχὴν τοῦ Χριστοῦ πλέον ζωντανὰ παρὰ ὄπου ἐβασανίσθησαν ἐκεῖνοι οἰ ἴδιοι ὅπου τὰ ἔπαθαν. Διατί ὅλας τὰς θλίψεις, μεγάλας καὶ μικράς, τόσον τῆς ψυχῆς ὅσον καὶ τοῦ σώματος, ὅπου ἔλαβον ὅλοι οἱ ἄνθρωποι εἰς ὅλον τὸ διάστημα τῆς ζωῆς των, καὶ ἕως εἰς ἕνα μικρὸν πόνον κεφαλῆς, καὶ ἕως εἰς ἕνα ὀλίγον κέντημα τῆς βελόνης, ὅλα τὰ εἶδεν ἐντελῶς, καὶ διὰ τὴν ἄπειρὸν του ἀγάπην ἠθέλησε νὰ συμπονέσῃ καὶ νὰ τὰ ἐντυπώσῃ εὶς τὴν καρδίαν του ὁ εὐσπλαχνικώτατός μας Δεσπότης, καθ' ὅ ἦτον νέος Ἀδάμ καὶ πατήρ πνευματικός πάντων ανθρώπων". 

Ο θάνατος νικήθηκε! Ναι! Ο Κύριος γνωρίζει όλους τους πόνους όλων των πονεμένων ανθρώπων της γης. Και μας λυτρώνει απ' όλα αυτά, που αποτελούν το βαρύ τίμημα με το οποίο πληρώνουμε την αμαρτία μας. Με τον Σταυρό και την Ανάστασή Του μας σώζει και από τον μεγαλύτερο εχθρό και τον οδυνηρότερο πόνο που δοκιμάζουμε οι άνθρωποι, οι πλασμένοι για τη ζωή. Και αυτός ο πόνος, αυτή η μεγαλύτερη πικρία απ' όλες τις πικρίες, και το χειρότερο δεινό απ' όλα τα δεινά της ζωής μας, είναι ότι κάποτε η ζωή μας τελειώνει. Ο θάνατος! 

Βαθυστόχαστε φιλοσοφεί και θεολογεί σχετικά ο άγιος Ιουστίνος Πόποβιτς: ''Διατί η ζωή είναι δύσκολη εις τον άνθρωπον: Διότι ο άνθρωπος εφεύρε τον θάνατον και τον εγκαθίδρυσεν εντός του και εις όλα τα όντα γύρω του. Ο δε θάνατος είναι μια αστείρευτος πηγή όλων των βασάνων και των θλίψεων. Όλα τα νεύρα του θανάτου ξεκινούν από τον άνθρωπον, διότι αυτός είναι το κύριον γάγγλιον του θανάτου. Εις την πραγματικότητα ο θάνατος είναι η μόνη πικρίς της ζωής, η μόνη πικρία της υπάρξεως. 'Εξ' αυτού προέρχεται και όλη η τραγικότητα της ζωής.

"Η επίγειος ζωή του ανθρώπου δεν είναι άλλο τι παρά μια αδιάκοπος πάλη του με τον θάνατον, με τους προδρόμους του, με τους συνοδούς του και τα στρατεύματά του. Εδώ ποτέ δεν υπάρχει ανακωχή, και πολλώ μάλλον ειρήνη. Ο θάνατος επιτίθεται συνεχώς κατά του ανθρώπου και έξωθεν και έσωθεν. Πὼς; Με ποίον τρόπον; Από έξω δια των πειρασμών, από μέσα δια των ορατών και αοράτων ασθενειών. 

Και όλα αυτά, οι πειρασμοί, αι αμαρτίαι, αι ασθένειαι, δεν είναι τίποτε άλλο παρά οι οδόντες του θανάτου που συνεχώς κατατρώγουν τον άνθρωπον, και από έξω και από μέσα. Το πιο φοβερόν δε είναι ότι του κατατρώγουν όχι μόνον το σώμα, αλλά και την ψυχήν και την διάνοιαν και την συνείδησιν. 

"Από αυτήν την κατάστασιν υπάρχει μόνο μία διέξοδος, μόνον μία σωτηρία: η ανάστασις του Χριστού και η δι' αυτής νίκη επί του θανάτου εις όλους τους κόσμους. Όπως ο θάνατος είναι η πηγή όλων των πικριών, είναι η καθολική πικρία, έτσι και η ανάστασις του Σωτήρος Χριστού είναι η πηγή κάθε χαράς, είναι η καθολική χαρά. Αρκεί να ανοίξη ο άνθρωπος τους πνευματικούς όφθαλμούς του, και τότε δεν ημπορεί παρά να αισθανθή και να ίδη ότι ο Αναστάς Κύριος είναι ο μόνος που δίδει νόημα και χαράν αληθινήν εις την πικράν ζωήν του ανθρώπου επί της γης· Αυτός και ουδέν άλλο και ουδείς άλλος". 

Έτσι, μελετώντας τον Σταυρό και την Ανάσταση του Κυρίου, ο Οποίος ξεπερνά όλους τους πόνους και τον θάνατο και πάσχει και νικά για μας τους αμαρτωλούς και θνητούς ανθρώπους, φθάνουμε στην τελική και μόνη λύση όλων των δεινών και των προβλημάτων μας και συνεπώς και στη λύση του μεγάλου προβλήματος του πόνου. 

Ο Κύριος Ιησούς Χριστός, ο μόνος αληθινός Θεός, είναι ο μόνος αγαθός και φιλάνθρωπος, ο μόνος που αγάπησε αληθινά τον άνθρωπο, ο μόνος που κατάλαβε τα προβλήματα και τις μεγάλες και βαθιές ανάγκες της υπάρξεώς μας και μας λύτρωσε απ' όλα τα δεινά και από το μεγαλύτερο, τον θάνατο, με τον δικό Του φρικτό και εκούσιο θάνατο! Δεν υπάρχει πλέον πόνος πάνω στη γη!

Επίλογος: Ένα τροπάριο της ακολουθίας της Θ' Ώρας λέει: "Ἐν μέσῳ δύο ληστῶν ζυγὸς δικαιοσύνης εὑρέθη ὁ Σταυρός Σου· τοῦ μέν καταγομένου εἰς ᾅδην τῷ βάρει τῆς βλασφημίας, τοῦ δέ κουφιζομένου πταισμάτων πρὸς γνῶσιν θεολογίας· Χριστέ ὁ Θεός, δόξα σοι". 

Δυο ληστές σταυρώνονται στα δεξιά και στα αριστερά του Σταυρού του Κυρίου. Και οι δυο έζησαν την ίδια ζωή, έκαμαν τα ίδια λάθη, τις ίδιες αδικίες, ληστείς, κ.λπ. Ίσως και να συνεργάσθηκαν στην αμαρτία τους. Τώρα είναι καταδικασμένοι, κρεμασμένοι και οι δυο στο σταυρό τους. Αφού έζησαν την ίδια ζωή, η ανθρώπινη δικαιοσύνη τους επιφύλαξε την ίδια καταδίκη, τους έστησε ίδιους σταυρούς. 

Όμως ο Θεός οικονομεί διαφορετικά τα πράγματα. Έρχεται ανάμεσά τους, και γίνεται ο δικός Του Σταυρός ζυγός δικαιοσύνης. Και η δικαιοσύνη του Θεού λειτουργεί τελείως διαφορετικά από τη δικαιοσύνη των ανθρώπων. 
Οι άνθρωποι είπαν την τελευταία λέξη τους για τους δυο ληστές. Ο Θεός όμως δεν τελείωσε μαζί τους. 
Οι άνθρωποι τους έδωσαν τον σταυρό για καταδίκη. Ο Θεός τους δίνει τον σταυρό ως την έσχατη και μεγάλη ευκαιρία σωτηρίας. 

Οι άνθρωποι τους στήνουν σταυρό, για να τους οδηγήσουν στον θάνατο, και ο Θεός τους δίνει τη δυνατότητα να χρησιμοποιήσουν τον σταυρό, για να κερδίσουν τη ζωή. 
Για τους δύο ληστές, τον ένα εκ δεξιών και τον άλλο εξ αριστερών του Κυρίου, ο σταυρός, δηλαδή ο πόνος τους, λειτουργεί εντελώς διαφορετικά. Για εκείνον που είναι στα αριστερά του Κυρίου, ο πόνος ενεργεί αρνητικά. Στο ληστή που είναι στα δεξιά του Κυρίου έχουμε παράδειγμα θετικής προσφοράς του πόνου. 

Τον ένα ληστή τον συντρίβει ο πόνος. Τον άλλο τον αναδεικνύει. Για τον ένα ο πόνος γίνεται τάφος. Για τον άλλο γίνεται το βάθρο της θεολογίας του. Για τον ένα αφορμή σκοτισμού, και για τον άλλον οδός θεογνωσίας. Ο ένας με τον πόνο του εξακολουθεί να αμαρτάνει και βλασφημεί, και ο άλλος "κουφίζεται πταισμάτων", ανακουφίζεται, ελευθερώνεται από την ενοχή των αμαρτημάτων του. Ο ένας "κατάγεται εἰς ᾅδην", και ο άλλος εισέρχεται πρώτος στον Παράδεισο. 
Πόσο φοβερό! Ίδια ζωή, ίδια τιμωρία, ίδιος θάνατος. Και πόσο διαφορετική πορεία! Ο ένας χάνεται στο σκότος της αβύσσου, και ο άλλος εισέρχεται πρώτος στη χαρά του Παραδείσου. 

Ο πόνος φανερώνει την παρουσία του Θεού στη ζωή μας. Ερμηνεύει την καταδίωξη του ελέους του Θεού, που ζητεί με τους μεγάλους και έσχατους πόνους να μας οδηγήσει στην αιώνια σωτηρία και χαρά. 

Στο χέρι μας είναι να χρησιμοποιήσουμε σωστά τον πόνο μας. Να τον κάνουμε φτερό· όχι αλυσίδα. Να μην τον χρησιμοποιήσουμε, για να μας στείλει δέσμιους στον τόπο της άφατης οδύνης και των αφόρητων πόνων και στεναγμών, αλλά να τον αξιοποιήσουμε έτσι ώστε να μας ανοίξει τον δρόμο και να μας ανεβάσει στον φωτεινό Παράδεισο του Θεού, "ἔνθα οὐκ ἐστι πόνος, οὐ λύπη, οὐ στεναγμός, ἀλλά ζωή ἀτελεύτητος". 


(Αρχιμ. Αστερίου Χατζηνικολάου, Φως στο μυστήριο του πόνου, εκδόσεις Σωτήρ, Αθήνα 2015)

Καλημέρα σας! Καλή και ευλογημένη εβδομάδα!