Υπάρχει φως στον πόνο; (μέρος 7ο)

Δ' Σταυρός και Ανάσταση: Η τελική λύση στο πρόβλημα του πόνου: Η τελική λύση στο πρόβλημα του πόνου δίνεται με τον Σταυρό του Χριστού και την Ανάστασή Του. Όλη βέβαια η ζωή του Χριστού είναι πόνος, κόπος και ταλαιπωρία. "Οὐκ ἔχει ποῦ τὴν κεφαλὴν κλίνῃ" (Ματθ. η' 20). Λυπείται για την πώρωση της καρδιάς των Φαρισαίων, που έμεναν σκληροί και κινδύνευαν να μείνουν αδιόρθωτοι (βλ. Μαρκ. γ' 5). 

Πονεί και κλαίει για την Ιερουσαλήμ, η οποία για την απιστία της θα αντιμετώπιζε τις φοβερές συνέπειες της οργής του Θεού, την ερήμωση και την καταστροφή (βλ. Λουκ. ιθ' 41). Λίγο πριν από τα Άχραντα Πάθη Του λέει: "Νῦν ἡ ψυχή μου τετάρακται" (Ιω. ιβ' 270. Αισθάνεται την ψυχή Του να ταράζεται από την αγωνία, που είναι φυσικό να δοκιμάζει, όπως κάθε άνθρωπος ο οποίος αντιμετωπίζει τον θάνατο/Διότι δεν είναι μόνο τέλειος Θεός· είναι και τέλειος άνθρωπος. Στη Γεσθημανή βυθίζεται σε πέλαγος οδύνης, μέχρι σημείου που να κινδυνεύει να πεθάνει. Γι' αυτό και λέει: "Περίλυπος ἐστιν ἡ ψυχή μου ἕως θανάτου" (Ματθ. κς' 38). 

Ο πόνος του εσταυρωμένου Κυρίου: Αλλά στο αποκορύφωμα των Αγίων Παθών Του αναδεικνύεται πλέον ο βασιλεύς του πόνου. Αιώνες πριν ο προφήτης Ησαΐας Τον βλέπει κατά το Πάθος Του να βρίσκεται "ἐν πόνῳ καὶ ἐν πληγῇ ὑπό Θεοῦ καὶ ἐν κακώσει". "Ἐλογισάμεθα αὐτόν"· πλανηθήκαμε και νομίσαμε, λέει ο Προφήτης, ότι Αυτός πονεί κι έχει κτυπηθεί από τον Θεό και υποφέρει κακώσεις, τιμωρούμενος για τις δικές Του αμαρτίες. 

Αλλά όχι! "Οὗτος τὰς ἁμαρτίας ἡμῶν φέρει καὶ περὶ ἡμῶν ὀδυνᾶται"(νγ' 4). Ο Ίδιος είναι αναμάρτητος, ο μόνος αναμάρτητος. Κατά τις φρικτές ώρες της εκούσιας θυσίας Του φέρει επάνω Του το φορτίο των αμαρτιών όλου του κόσμου, πονεί για τις δικές μας αμαρτίες. 
Ο Εσταυρωμένος είναι ο άνθρωπος του πόνου, του μεγαλύτερου πόνου που δοκίμασε ποτέ άνθρωπος πάνω στη γη. Δεν είναι μόνο η εγκατάλειψη των δικών Του.

Δεν είναι ούτε το ότι γίνεται στόχος του μίσους, της χλεύης και κάθε ανθρώπινης κακίας, ότι δέχεται τις πλέον ανυπόστατες συκοφαντίες και απορρίπτεται βάναυσα από αυτούς που ποικιλοτρόπως ευεργέτησε. Δεν είναι ούτε το ότι υφίσταται τη μεγαλύτερη αδικία που διαπράχθηκε ποτέ στη γη και το ότι δοκιμάζει τα πιο φρικτά μαρτύρια. Ασφαλώς όλα αυτά είναι πολλά και μεγάλα και βαριά παθήματα. Αλλά δεν είναι μόνο αυτά. 

Υπάρχει κάτι άλλο που αυξάνει υπερβολικά τον πόνο Του. Αυτός ο οποίος "ἁμαρτίαν οὐκ ἐποίησεν" (Α' Πετρ. β' 22), δεν είχε ποτέ την παραμικρή σχέση με την αμαρτία και βδελύσσεται την κάθε αμαρτία, ο μόνος άγιος και απολύτως αναμάρτητος, φορτώνεται εκείνη τη φρικτή ώρα του Πάθους Του όλες τις αμαρτίες του κόσμου.  

"Τὸν μὴ γνόντα ἁμαρτίαν ὑπὲρ ἡμὼν ἁμαρτίαν ἐποίησεν, ἵνα ἡμεῖς γενώμεθα δικαιοσύνη Θεοῦ ἐν αὐτῷ", κηρύττει ο απόστολος Παύλος. Δηλαδή τον Χριστό, ο Οποίος δεν γνώρισε εκ πείρας αμαρτία, τον άφησε ο Θεός να κατακριθεί ως αμαρτωλός για χάρη μας, για να γίνουμε εμείς δικαιοσύνη Θεού δια της ενώσεώς μας με τον Χριστό (Β' Κορ. ε' 21). 

Δεν υπάρχει τρόπος να καταλάβουμε και να περιγράψουμε τον πόνο του αναμάρτητου Κυρίου εκείνη την ώρα που δοκιμάζει την αφόρητη πικρία της αμαρτίας και σηκώνει το βάρος της ενοχής όλου του κόσμου. Είναι "ὁ ἀμνός τοῦ Θεοῦ ὁ αἴρων τὴν ἁμαρτίαν τοῦ κόσμου" (Ιω. α' 29). Είναι εκείνος τον οποίο μας απέστειλε ο Θεός, για να θυσιασθεί ως πρόβατο και να σηκώσει με τη σφαγή και θυσία Του ολόκληρη την αμαρτία του κόσμου, με την οποία όμως ποτέ δεν είχε καμιά σχέση. 

Για να εξαλείψει την αμαρτία μας φθάνει σε τέτοια κατάσταση, ώστε Αυτός, ''ὁ υἱὸς ὁ ἀγαπητός'' (βλ. Ματθ. γ' 17, ιζ' 5), να εγκαταλείπεται από τον Πατέρα, να ζει στην ψυχή Του τη φοβερή αίσθηση της οργής του Θεού για την αμαρτία την οποία έχει επωμισθεί και την οποία ο Ίδιος ποτέ δεν είχε διαπράξει! 

Το "Θεέ μου Θεέ μου, ἵνατί με ἐγκατέλιπες;"(Ματθ. κζ' 46) εκφράζει μια κατάσταση τελείως ακατάληπτη σε μας, τελείως πρωτόγνωρη σ' Εκείνον, μια θλίψη που όμοιά της ποτέ δεν δοκίμασε ανθρώπινη ψυχή. Σ' αυτές τις λίγες λέξεις συνοψίζεται όλο το απύθμενο μυστήριο του πόνου του Κυρίου. Δεν θα επιχειρήσουμε να το μελετήσουμε. Απλώς διατυπώνουμε κάποιες συγκλονιστικές διαπιστώσεις που έχουν άμεση σχέση με το θέμα μας. 

Ο μεγαλύτερος πόνος αιτία της μεγαλύτερης χαράς: Ο Σταυρός του Χριστού είναι έργο των ανθρώπων και έργο του Θεού. Είναι έργο των ανθρώπων, διότι εκεί οι άνθρωποι πράττουν ελεύθερα, κάνουν κατάχρηση, τη μεγαλύτερη κατάχρηση της ελευθερίας τους. Εκεί συγχρόνως ο Θεός παραδίδεται εκούσια. 

Στο Σταυρό του Χριστού έχουμε το αποκορύφωμα του κακού μέσα στην ιστορία του κόσμου και συγχρόνως το εκπληκτικό έργο της αγάπης του Θεού, που φανερώνεται με μοναδικό, υπέροχο και έξοχο τρόπο στον παρόντα κόσμο. 
Στο Σταυρό έχουμε την πιο τραγική έκφραση της παντοδυναμίας του κακού και συγχρόνως τη μεγαλειώδη φανέρωση της παντοδυναμίας του Θεού. Οι άνθρωποι με άμεσο μίσος σταυρώνουν τον Θεό· έχουν τη δυνατότητα να το κάνουν και είναι τόσο μεγάλη η δύναμή τους. 

Ο Θεός με άπειρη αγάπη σώζει τους ανθρώπους. Φανερώνεται έτσι η δική Του ακαταμάχητη δύναμη, που όχι μόνο δεν φοβάται, αλλά μπορεί και να εκμεταλλεύεται θετικά την πολεμική των ανθρώπων εναντίον Του. Έρχεται στον κόσμο να σώσει τους ανθρώπους. Έρχεται να σώσει τους ανθρώπους που Τον σταυρώνουν. Έρχεται να τους σώσει με αυτήν ακρθβώς την αποτρόπαιη πράξη της σταυρώσεως. Χρησιμοποιεί αυτό το φρικτό ανθρώπινο έργο για να εκπληρώσει το δικό Του έργο, το έργο της άπειρης θεϊκής αγάπης, ως απάντηση στο έργο της ανθρώπινης κακίας.   

Στο Σταυρό και στην Ανάσταση του Χριστού αποκαλύπτεται το μυστήριο της διακυβερνήσεως της ιστορίας και του κόσμου από τον Θεό. Στα δύο αυτά κορυφαία γεγονότα της ζωής του Χριστού και της ζωής του κόσμου φαίνεται η παντοδυναμία του Θεού, που κατανικά το μεγαλύτερο κακό και το κάνει μέσο προς το μεγαλύτερο καλό. Οι άνθρωποι καταδικάζουν σε θάνατο τον Θεό, και ο Θεός χαρίζει την αθανασία στους ανθρώπους. 

Ο Σταυρός του Χριστού αποδεικνύεται ζωοποιός, και ο θάνατός του φυσίζωος. Ο αιώνιος εχθρός μας, ο θάνατος "θανάτῳ πατεῖται". Ο Σταυρός πηγάζει τη λύτρωση, ο τάφος αστράφτει τη ζωή, ο μεγαλύτερος πόνος γίνεται αιτία της μεγαλύτερης χαράς. "Ἰδού γὰρ ἦλθε διὰ τοῦ Σταυροῦ χαρὰ ἐν ὅλῳ τῷ κόσμῳ". Νικήθηκε ο μεγαλύτερος εχθρός, ο θάνατος, και λύθηκε οριστικά το πρόβλημα του πόνου. Ο Σταυρός, το μέσο της εξοντώσεως και της καταισχύνης, έγινε ο θρόνος του Βασιλέως της δόξης! 

Το κακό και ο πόνος δεν έχουν πια απόλυτη εξουσία πάνω στον πιστό. Οι πιστοί γνωρίζουν ότι "τοῖς ἀγαπῶσι τὸν Θεὸν πάντα συνεργεῖ εἰς ἀγαθόν". Σ' εκείνους που αγαπούν τον Θεό, όλα συνεργούν για το καλό τους (Ρωμ. η' 28). Ώστε και ο πόνος δεν είναι τιμωρία και μέσο συνετισμού γι' αυτούς, αλλά σοφή και εξαγνιστική παιδαγωγία: 

"Ὥσπερ δοκιμάζεται ἐν καμίνῳ ἄργυρος καὶ χρυσός, οὕτως ἐκλεκταὶ καρδίαι παρὰ Κυρίῳ". Όπως το χρυσάφι και το ασήμι καθαρίζονται μέσα στο καμίνι της φωτιάς από κάθε σκουριά, έτσι και οι εκλεκτοί άνθρωποι του Θεού εξαγνίζονται μέσα στο καμίνι των θλίψεων και των πόνων και παρουσιάζονται καθαροί ενώπιόν Του (Παρ. ιζ' 3). 

Ο πιστός δεν υποτιμά το κακό, ώστε να χάνει την πραγματικότητα. Ούτε και το απολυτοποιεί, για να καταλήξει στην τέλεια απαισιοδοξία. Το υπερβαίνει· διότι γνωρίζει ότι τον πόνο του θα τον διαδεχθεί η χαρά, και τον σταυρό του θα τον ακολουθήσει η ανάσταση. Στα παθήματά του στρέφεται προς τον Σταυρό του Χριστού, όπως ο Χριστός στο Πάθος Του παρέδωσε τον εαυτό Του στον Θεό. Και παίρνει το παράδειγμα της τέλειας υποταγής στο θέλημα του Θεού και της μέχρι τέλους υπομονής σ' όλα τα βάσανα που τον ταλαιπωρούν.    
(Αρχιμ. Αστερίου Χατζηνικολάου, Φως στο μυστήριο του πόνου, εκδόσεις Σωτήρ, Αθήνα 2015)

συνεχίζεται.... 

Καλημέρα σας! Καλή και ευλογημένη εβδομάδα! 
Σας εύχομαι ολόψυχα να είναι ευλογημένος και ευφρόσυνος ο μήνας Αύγουστος!