Φιλοσοφούμεν γενεθλιάζοντας!

Στις 15 Ιουνίου 2010 μια ακόμη χρονιά ''φορτώθηκε'' στην πλατούλα μου! Και μιλώ ειρωνικά, βέβαια, γιατί για μένα τα χρόνια δεν είναι βάρος, αλλά ο δρόμος που οδηγεί προς την αρετή. Κι όπως έλεγε ο Ζαν Ζακ Ρουσσό(ώ): "Η αρετή είναι μια κατάσταση πολέμου και για να ζήσουμε μ' αυτήν πρέπει να πολεμάμε με τον εαυτό μας". Λένε πως ο χρόνος ωριμάζει τον άνθρωπο, καθώς οι πολύτιμες εμπειρίες μετασχηματίζονται σε κατασταλαγμένη σοφία. Συνηθίζουμε μάλιστα σε σημαντικές μέρες να ιχνηλατούμε σε μονοπάτια περισυλλογών, κάνοντας απολογισμό της χρονιάς που πέρασε, ίσως και με δέος για τα κρυμμένα μυστικά και ντοκουμέντα του βίου μας. Αν θεωρητικά η ηλικία δοκιμάζει την πείρα της ζωής,  ποια άραγε λογική αιτία αποσαφηνίζει το ότι μεγαλώνοντας παλιμπαιδίζουμε; Μήπως η χαμένη νιότη ή η διάθεση της ανεμελιάς;

                 

Πάντως όταν κάποιος θυμάται ότι γεννήθηκε, νιώθει ότι η ζωή είναι όμορφη...  

Ονειρεύεται τούρτες (χωρίς κεράκια)...       

  

Φιλικά πρόσωπα....! Αγκαλίτσες και φιλάκια....

Γενέθλιος μέρα... η μέρα που άνοιξε ο δικός σου ήλιος την πόρτα της ζωής..! Σαφώς, σύμφωνα με την Ορθόδοξη εκκλησία, οι χριστιανοί δεν γιορτάζουμε γενέθλια, μια και θεωρείται ειδωλολατρικό έθιμο, μια παγανιστική εορτή που θύμιζε το προνόμιο των Φαραώ της Αιγύπτου, την αρχαιότερη καταγραφή γενεθλίων (3000 π.Χ.), αφού η θεά Μεσκνέτ θωρούνταν στην αιγυπτιακή θρησκεία ως  η προστάτις τις γέννησης. Αργότερα, οι αρχαίοι Έλληνες καθιέρωσαν τις εορτές των θεών σε μηνιαία βάση. Και δεν είναι τυχαίο ότι τη μέρα της γέννησης ενός παιδιού, γινόταν η γενέθλιος δόσις, τελετή προσφοράς δώρων στο νεογέννητο βρέφος. Εξάλλου, στο Βυζάντιο, για τον εορτασμό της επετείου των γενεθλίων του Αυτοκράτορα γινόταν συμπόσιο στο παλάτι με χορούς και τραγούδια. Περιγραφή ενός τέτοιου συμποσίου, εξ αφορμής των γενεθλίων του Ιουστινιανού, καταγράφει προσκεκλημένους, οι οποίοι χόρευαν γύρω από το τραπέζι τραγουδώντας εναλλάξ τα βασιλίκια, δηλαδή τραγούδια με ευχές προς τον Αυτοκράτορα. 

Η λέξη γενέθλιος πάντως παραπέμπει στις λέξεις γενέθλη/γενέτλη/γένεθλον που η σημασία τους είναι γενεά, φυλή, οικογένεια, γέννηση, αρχή, χρόνος, εποχή, πατρίδα. Αν κι εμένα, η λέξη μου θυμίζει την ιδιαιτερότητα του εορτασμού των αρίστων από τους κοινούς θνητούς, μια και η ετυμολογία της (πιθανώς) προέρχεται από τις λέξεις: γένος+ἐσθλός, δηλαδή η αριστοκρατική γενιά (έχει το προνόμιο να γιορτάζει).  

Το έθιμο των γενεθλίων πήραν από τους Έλληνες οι Ρωμαίοι, συμπεριλαμβάνοντας τα γενέθλια στο ετήσιο εορτολόγιο της κάθε οικογένειας. Μάλιστα, καθιερώθηκαν και επίσημες ημερομηνίες για τα γενέθλια του αυτοκράτορα, της οικογένειάς του και των μελών της Συγκλήτου, που ονομάζονταν Dies Natalis (μέρες γέννησης). 

Οι πρώτοι χριστιανοί αρνούνταν να γιορτάζουν γενέθλια, εφόσον πίστευαν στη σημασία του θανάτου και της αιώνιας ζωής. Άλλωστε, αποκορύφωμα και κέντρο εορτασμού για κάθε χριστιανό είναι η Θεία ευχαριστία, η τέλεση της οποίας γίνεται για την ανάμνηση του Κυρίου (Τοῦτο ποιεῖτε εἰς τὴν ἐμὴν ἀνάμνησιν). 

Αναρωτιέται εύκολα όμως κάποιος γιατί λέμε το Γενέθλιο/Γενέσιο της Θεοτόκου ή του Προδρόμου; Και γιατί η εκκλησία δεν δέχεται τη γενέθλιο ημέρα των ανθρώπων, εφόσον εορτάζει τα Χριστούγεννα μόλις από τον 4ο μ.Χ. αιώνα; Η διαφορά έγκειται στη σημασία του γεγονότος. Άλλη σημασία δίνεται στην ανάμνηση μιας θρησκευτικής εορτής, εφόσον όλοι γιορτάζουμε την ονομαστική μας εορτή (πανήγυρις αγίου προσώπου) κι άλλη φυσικά στην κοσμική σημασία του όρου γενέθλια, που θυμίζει την αποθέωση (αναγόρευση σε θεούς) ηγεμόνων, βασιλέων ή τοπικών ηρώων στην αρχαία Ελλάδα των ελληνιστικών χρόνων. 

Κανείς δεν υποτιμά ή υποβιβάζει τη γέννηση κάθε ανθρώπινου πλάσματος, εφόσον είναι δημιούργημα του θεού και μάλιστα με στόχο τη Θέωση. Η διάκριση γίνεται στο πώς γιορτάζουμε και πόση επισημότητα δίνουμε στα γενέθλιά μας. Σαφώς και θα θυμηθούμε τη μέρα που ήρθαμε Θεία Χάριτι στον κόσμο. Κι όπως λένε οι Άγιοι Πατέρες, κυρίως καλό είναι να θυμόμαστε πότε βαπτιστήκαμε και πότε πήραμε τις δωρεές του Αγίου Πνεύματος, μια κι αυτή η μέρα δηλώνει την πνευματική μας αναγέννηση. 

Μπορεί για ορισμένους τα γενέθλια να νοούνται ως εορτασμός της ζωής. Όμως, η δυτική σκέψη και τα πρότυπά της μας κληροδότησαν το birthday (η λέξη στον ενικό) κι εμείς- φανταστείτε πόσο έξυπνοι είμαστε- το μεταφράσαμε σε γενέθλια (η λέξη στον πληθυντικό: το ένα έγινε πολλά!) 

Μάλλον πολλές φορές αναζητούμε χαρούμενες εκδηλώσεις, ώστε να ανακαλύψουμε τη χαμένη μας χαρά και αισιοδοξία. Και μερικές φορές το παράπονο για τα χρόνια που φεύγουν συνηγορεί στη δημιουργία επίπλαστων συγκεντρώσεων, για να γιορτάσουμε τη μια και σημαντική ημέρα που είναι η επέτειος της γέννησης μας. Μα γιατί να γιορτάζουμε μόνο τη μια μέρα και να μην γιορτάζουμε κάθε μέρα; 

Κάθε μέρα, φίλοι μου, πρέπει να τη θεωρούμε γιορτή, εφόσον η ευλογία του Θεού μας επέτρεψε να συνεχίσουμε την περιπλάνησή μας στο μονοπάτι της ζωής, ώστε να ανακαλύψουμε το δρόμο που θα μας οδηγήσει στο Δημιουργό μας. Και το πιο παράξενο: το μονοπάτι της ζωής περνά από το μονοπάτι του θανάτου. Για να ζήσεις, πρέπει να πεθάνεις, έλεγε ο Κύριος. Και βέβαια, η αναφορά των ευλογημένων λόγων Του σχετιζόταν με την παντελή νέκρωση του αμαρτωλού εαυτού μας, εφόσον η νέα ζωή, "ἡ ἐν καινότητι ζωῆς" πορεία του αναγεννημένου ανθρώπου, συνιστά την πνευματική ευτυχία. Κι έχει τελικά σημασία, αν θέλουμε να ζούμε ανθρωποκεντρικά, όπως οι Δυτικοί (καθολικοί και προτεστάντες) ή θεανθρωποκεντρικά, όπως επιτάσσει η Ορθόδοξος λατρεία. Γιατί στη ζωή μας, αξία δεν έχει να είσαι πολύχρονος, αλλά ευλογημένος στα χρόνια που θα ζήσεις. Μπορεί ο Οδυσσέας Ελύτης να εκφράζει το "Παράπονο" για μια ζωή που δεν πρόλαβε να ζήσει.....

αλλά, "ό, τι αξίζει είναι οι στιγμές'' .......



γιατί "τα καλύτερα θα'ρθουν'':

 

Εφηβεία και κοινωνία: Μήπως τα ετερώνυμα απωθούνται;

Έχετε συνειδητοποιήσει ότι οι σημερινοί νέοι νιώθουν εύκολα ανία; Ότι είναι νευρικοί, ευέξαπτοι, ευσυγκίνητοι ή κι ακόμα ονειροπόλοι  και ρομαντικοί; Κι ακόμα, είναι σε όλα αρνητικοί, έχουν μόνιμα μια κριτική στάση αμφισβήτησης απέναντι στους άλλους και την κοινωνία, διεκδικώντας τα δικαιώματά τους και πιστεύοντας πως μόνο εκείνοι βιώνουν την ίδια κατάσταση; 

Μα ναι, μιλώ για την περίοδο εφηβείας! Αυτή η ἥβη της ζωής προσεγγίζεται δύσκολα, μια και αντιδρά στο κατεστημένο της γονεϊκής εξουσίας ή του προβληματικού καθωσπρεπισμού της κοινωνίας. Αν είστε γονιός, εκπαιδευτικός ή σκεπτόμενο άτομο γενικότερα, δύσκολα χαλιναγωγείτε τα νεύρα σας μπροστά στον αυθορμητισμό αυτής της ηλικίας. Η περίοδος αυτή είναι περίεργη, αφού ο νεαρός ή η νεαρή των 11/12 χρόνων μέχρι τα 20/21 βρίσκονται μεταξύ της παιδικότητας και της ενηλικίωσης, επειδή η συμπεριφορά τους θυμίζει άλλοτε παιδί κι άλλοτε ενήλικο.

Στην αρχή, οι νέοι έρχονται αντιμέτωποι με τις ορμονικές αλλαγές ή αλλαγές στο βιολογική τους σύνθεση, αλλά και με νέα είδη συμπεριφοράς και διάθεσης, καθώς δεν μπορούν να καταλάβουν γιατί τη μια ώρα είναι καλά, ενώ την άλλη νιώθουν μελαγχολία και κατάθλιψη.
Παγκόσμιο φαινόμενο είναι ότι οι έφηβοι θεωρούν μπελά το σχολείο. Το εκπαιδευτικό σύστημα τους πνίγει, η ενεργητικότητά τους περιορίζεται στη Γυμναστική και την Τεχνολογία, οι καθηγητές τους αγχώνουν(άδικο έχουν;). 

Συχνό παράδειγμα στη σχολική πραγματικότητα είναι η φραστικά επιθετική συμπεριφορά των μαθητών προς τους καθηγητές τους. Ειρωνεύονται, προσβάλλουν ή αυθαδιάζουν εμφανώς ή συγκαλυμμένα και με διάθεση να αποδείξουν πως εκείνοι είναι ανώτεροι στη σκέψη, μια και ζουν σε προωθημένη εποχή. Θέλουν να ανατρέψουν μονίμως τις παραδοσιακές δομές, μαθαίνουν να ανακαλύπτουν τον εαυτό τους και φιλοσοφούν για το μέλλον τους. Κι αν ο διδάσκων κάνει παρατήρηση γιατί κάποιος από αυτούς μιλά, η απάντηση στο τσεπάκι: "Μήπως εγώ κάνω μόνο φασαρία; Μα βέβαια. Μόνο εμένα βλέπετε!" Ο αντίποδας έρχεται μέσα από παιδιά που βλέπουν μονίμως το παράθυρο κι αφαιρούνται την ώρα του μαθήματος, είτε λόγω ερωτικού παροξυσμού ή απογοήτευσης είτε ακόμα εξαιτίας της σωρείας οικογενειακών ή άλλων προβλημάτων.

Στο σπίτι η κατάσταση είναι σε άλλο μήκος κύματος. Απομονώνονται στο δωμάτιό τους, εξαντλούνται σε ασύστολες δίαιτες, κοιμούνται πολύ ή λίγο, ανοίγουν στη διαπασών τη μουσική, αποφεύγουν τους γονείς και βέβαια ασχολούνται ατελείωτες ώρες με τον υπολογιστή (chat rooms) , τα βιντεοπαιχνίδια και την τηλεόραση. 

Φυσιολογικά ενθουσιάζονται με το παραμικρό, αγαπούν τη μουσική (Σάκηηηηη!) και τους νέους καλλιτέχνες, συζητούν τα προβλήματά τους με τους φίλους τους, αλλά ακραία μεθοκοπούν στις εξόδους τους ή εγκαταλείπουν το σχολείο κι ακόμα προβαίνουν σε παραβατική συμπεριφορά. Στη συγκεκριμένη αυτή κατάσταση, θέλουν μεγάλη προσοχή, επειδή γονείς και καθηγητές πρέπει να λειτουργούμε ως ικανά πρότυπα προς μίμηση. Απαγορεύονται ρητώς και δια ροπάλου φράσεις: "Πώς είσαι ντυμένος έτσι, παιδάκι μου;" "Με πέθανες με τη συμπεριφορά σου", "Γαϊδούρι! Ζήτησε συγνώμη τώρα!", κ.α. 

Δεν θα ξεχάσω, όταν κάποτε, αναπτύσσοντας ένα θέμα περί εφηβείας στη Β Γυμνασίου κι αναλύοντας τις απαιτήσεις των γονιών στα παιδιά τους, κάποιος μαθητής απάντησε το εξής: "Αν δεν δεχτεί ο μπαμπάς μου αυτά που θέλω; Ανοίγω την πόρτα και δρόμο!" (Τόσο εύκολα!)

Τι κάνουν στο διάλειμμα; Η ήρεμη κατάσταση είναι να παρουσιάζουν φοβερή ενεργητικότητα. Οι ακραίες συμπεριφορές όμως είναι να μπλέκονται συνέχεια σε καβγάδες, να πειράζουν μονίμως άλλα παιδιά, να αντιδρούν καπνίζοντας τσιγάρο (δυστυχώς και σε κάποια σχολεία ναρκωτικά, όχι φυσικά μπροστά στα μάτια μας!), να έχουν πρώιμη σεξουαλική ζωή και το λεξιλόγιό τους να θυμίζει συμπεριφορά μάγκα! 
Προσωπικά θεωρώ πως ένας νέος σήμερα δεν δέχεται να τον υποτιμούν, ιδίως μπροστά στους φίλους του. Έτσι, γονείς και εκπαιδευτικοί οφείλουμε να σεβόμαστε και να μην προσβάλουμε την προσωπικότητα των παιδιών! 

Οι γονείς, από τη νηπιακή και παιδική ηλικία, παίζουν καθοριστικό ρόλο  στη διαμόρφωση των συνθηκών που θα επιτρέψουν τον απαραίτητο όσο και φυσιολογικό «συναισθηματικό αποχωρισμό» του παιδιού από αυτούς. Αποτέλεσμα είναι ο νέος να αναπτύξει την προσωπική ετερότητά του, απολαμβάνοντας ταυτόχρονα την ασφάλεια που παρέχει το γονεϊκό περιβάλλον. Έτσι αργότερα, κατά την εφηβεία, όπου ολοκληρώνεται η συναισθηματική ωρίμανση του ανθρώπου και το γονεϊκό πρότυπο αρχίζει να αμφισβητείται, οι ψυχικές συγκρούσεις αποκτούν ηπιότερη μορφή. Προσοχή όμως: αν και οι γονείς συνηθίζουν να λένε: "Εγώ δέχομαι το παιδί μου όπως να' ναι", πολλές φορές το βλέμμα τους δείχνει το αντίθετο.  
Εμείς, οι εκπαιδευτικοί, έχουμε ευθύνη να είμαστε ψύχραιμοι (στα πλαίσια του εφικτού!) και να αποφορτίζουμε την ένταση που δημιουργείται είτε με τους μαθητές και μας είτε με με τους νέους και τους συνομηλίκους τους.
Καλό είναι όμως να διαπαιδαγωγούμε με το παράδειγμά μας και κάποτε με την αυστηρότητα. 

Να εξομολογηθώ όμως και κάτι; Δύσκολα ανέχομαι τα παιδιά με την εξαντρίκ εμφάνιση και τα κοριτσάκια με το βαμμένο (ίσως κάποτε έντονα) πρόσωπο ή νύχι και το προκλητικό ντύσιμο. Εκεί, δεν έχει συμβιβασμό. Μια και πιστεύω ότι η οικογένεια και οι γονείς έχουν μεγάλο μερίδιο ευθύνης και καθώς τα μπουμπούκια μου βιάζονται να μεγαλώσουν, η Ανθή προσέχει να παραμένει Ανθηρόστομη και να μη γίνεται Αθυρόστομη. 

Πώς να μιλήσω όμως σε μια μαθήτρια, η οποία έρχεται με το ντεκολτέ της έτοιμο να πέσει στο πάτωμα; Αν και σκέφτομαι να της πω: "Μαζέψου, γιατί στο συμμαθητή απέναντί σου πέσανε τα σάλια", της λέω: "Κοριτσάκι μου, θα έπρεπε να προσέχεις λίγο το μήκος της μπλούζας. Νομίζω πως τα αγόρια της τάξης σε κοιτούν." Και τι απάντηση παίρνω; "Μα τι λέτε, κυρία, για ποια αγόρια μιλάτε στην τάξη; Αυτά είναι παιδάκια! " Άφωνη η διδάσκουσα! 
Ομοίως, κάτι που απεχθάνομαι είναι η δημοσιοποίηση καθηγητών και μαθητών στο Youtube, στο Facebook  ή γενικότερα στο διαδίκτυο. Η συμπεριφορά των παιδιών είναι αχαρακτήριστη για μένα, μια και κανείς δεν τους έμαθε να σέβονται ούτε την προσωπικότητα των συμμαθητών ούτε εκείνη των καθηγητών τους!
Και να αναφέρω κάτι τελευταίο: εκείνο που δεν θα μπορούσα ποτέ να αντέξω είναι η αυτοκτονία ενός εφήβου, ιδίως λόγω του άγχους του για τη βαθμολογία. Καθώς ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας κρούει σε γονείς και εκπαιδευτικούς τον κώδωνα κινδύνου, λόγω της αυτοκτονίας 200.000 εφήβων ετησίως(!), αν ποτέ αντιμετώπιζα αυτή την κατάσταση, δεν θα μπορούσα να αποβάλω τις ενοχές μου για μια ζωή! 

Αναμφισβήτητα, η εφηβεία θυμίζει άνοιξη και χειμώνα μαζί: η νέα ζωή μπορεί να ανθίζει, αλλά ίσως και να μαραίνεται. Στο χέρι μας είναι η μεταβατική περίοδος προς την ενηλικίωση να πραγματώνεται ομαλά.

• Ως γονείς να βοηθήσουμε τους εφήβους, ώστε να αποδεχτούν και να αγαπήσουν τον εαυτό τους (Μπορείτε να κάνετε και λίγο τα στραβά μάτια, ίσως;)!

• Ως εκπαιδευτικοί να κρατάμε τη σωστή απόσταση που ενώνει το σχολείο με το μαθητή, πιστεύοντας ότι απέναντί μας δεν έχουμε πάντα φωστήρες ή τούβλα, αλλά παιδιά, που με την κατάλληλη καθοδήγηση οικογένειας και σχολείου, θα μπορέσουν να γίνουν υπεύθυνοι ενήλικες. 
• Καθώς σήμερα τα πνευματικά πρότυπα ελλείπουν, έχουμε ευθύνη ως γονείς και εκπαιδευτικοί να προβάλουμε το δικό μας υγιές παράδειγμα, καθοδηγώντας και προάγοντας τη σκέψη μελλοντικά συγκροτημένων αυριανών πολιτών!

      

Η ονομασία της λέξης "Πάσχα"

Άρθρο του συγγραφέα Α. Γ. Κρασσανάκη

Το Πάσχα είναι η πιο μεγάλη, η πιο λαμπρή ( εξ ου και το Πάσχα λέγεται και Λαμπρή ) γιορτή της Χριστιανοσύνης και ακολουθεί αυτή των Χριστουγέννων. Τα Χριστούγεννα  γιορτάζονται  για τη γέννηση του Χριστού και το Πάσχα για τα Πάθη, τη Σταύρωση και την Ανάσταση Του.

Το Πάσχα αρχικά  γιορταζόταν συγχρόνως σ΄ όλες τις χριστιανικές Εκκλησίες και από τον Θ΄ αιώνα καθορίσθηκε να τελείται την πρώτη Κυριακή μετά την πανσέληνο της εαρινής ισημερίας της 21ης Μαρτίου μη συμπεριλαμβανομένης, κατά το Ιουλιανό ημερολόγιο στην Ορθόδοξη εκκλησία και κατά το Γρηγοριανό στη Ρωμαιοκαθολική.

Η εορτή του Πάσχα λόγω της σπουδαιότητάς της επηρεάζει το εορτολόγιο της Ορθοδόξου Εκκλησίας τόσο 40 ημέρες πριν από αυτό (Μεγάλη Τεσσαρακοστή, Τριώδιο) όσο και 50 ημέρες μετά (περίοδος Πεντηκοσταρίου). Οι ακολουθίες που τελούνται τότε έχουν αρχαιοπρέπεια (ανάγονται στους πρώτους αιώνες του Χριστιανισμού), κατάνυξη και λαμπρότητα και περιγράφονται λεπτομερώς στο τυπικό της Εκκλησίας.

Σημειώνεται ότι: 1) Η λέξη «Πάσχα» σύμφωνα με ορισμένους ερευνητές προέρχεται από τη μεταγλώττιση της Αραμαικής και Εβραϊκής λέξης "Πεσάχ" που σημαίνει το πέρασμα της διάβασης της Ερυθράς Θάλασσας κατά την έξοδό των Εβραίων από την Αίγυπτο προς τη γη της επαγγελίας. Ωστόσο η συσχέτιση αυτή δεν αναφέρεται από κανένα αρχαίο συγγραφέα και συνεπώς η λέξη «Πάσχα», η γιορτή που γίνεται για τα Πάθη, τη Σταύρωση και την Ανάσταση του Κυρίου,  ετυμολογείται προφανώς από το ελληνικό ρήμα «πάσχω, ἔπαθον κλπ». Απλώς εδώ έχουμε λίγο ομοιάζουσες φθογγικά λέξεις.

2) Σύμφωνα με αυτούς που λένε ότι η λέξη «Πάσχα» προέρχεται από τη μεταγλώττιση της Αραμαϊκής και Εβραϊκής λέξης "Πεσάχ", «Πεσαχ» ήταν εορτή των Εβραίων που γινόταν σε ανάμνηση της εξόδου τους από την Αίγυπτο και τη διάβασή τους από την Ερυθρά. ( "εἶπεν δὲ Μωυσῆς πρὸς τὸν λαὸν μνημονεύετε τὴν ἡμέραν ταύτην ἐν ᾗἐξήλθατε ἐκ γῆς Αἰγύπτου ἐξ οἴκου δουλείας ἐν γὰρ χειρὶ κραταιᾷ ἐξήγαγεν ὑμᾶς Κύριος" Έξ. 13:3). Ωστόσο πουθενά δεν γίνεται μνεία για γιορτή πεσαχ και αφετέρου κατ’ άλλους, η Βίβλος  συσχετίζει το pesah με το ρήμα pasah πού σημαίνει είτε χωλαίνω, είτε εκτελώ τελετουργικό χορό γύρω από τη θυσία (Γ' Βασ. 18:21,26), είτε, μεταφορικά, "ξεφεύγω", "περνώ", "απαλλάσσω" και το Πάσχα, είναι το πέρασμα του Θεού πάνω από τα σπίτια των Ισραηλιτών, ενώ έπληττε τα σπίτια των Αιγυπτίων (Έξ. 12:13,23,27 / βλ. Ησ. 31:5).

3) Μερικοί λένε ότι δεν υπήρξε η εορτή Pesah των Εβραίων και άλλη ότι υπήρξε και άρχιζε το βράδυ της 14ης του μηνός Νισσάν πριν από τη δύση του ηλίου, και περιλάμβανε διάφορα έθιμα, όπως το έθιμο του θυσιαζόμενου αμνού, με το αίμα των οποίων έβαφαν την είσοδο των σπιτιών τους, κατ' αναπαράσταση της νύκτας της εξόδου από την Αίγυπτο. Στο πασχαλινό δείπνο υπήρχαν επίσης πικρά χόρτα σε ανάμνηση της πικρίας από την δουλεία στην Αίγυπτο, οίνος , αλλά και άζυμος άρτος σε υπενθύμιση της βιαστικής αναχωρήσεως από την Αίγυπτο. Επομένως όπως και να έχει το πράγμα άλλο η γιορτή Πάσχα των Χριστιανών και άλλο η γιορτή «Πεσαχ» των Εβραίων.

4) Υπενθυμίζουμε επίσης  ότι το γεγονός της εξόδου συνέβη με μια σειρά θεϊκών παρεμβάσεων, από τις οποίες η σημαντικότερη εκδηλώνεται τη νύχτα κατά την οποία θα εξολοθρεύονταν τα πρωτότοκα των ανθρώπων και των ζώων των Αιγυπτίων, ενώ τα σπίτια των Εβραίων θα προστατεύονταν, αφού οι πόρτες τους είχαν σημαδευτεί με το αίμα του αρνιού που είχαν θυσιάσει (Έξ. 11:5, 12:12).  Μετά την έλευση, σταύρωση και Ανάσταση του Χριστού ειπώθηκε παραβολικά ότι ο ίδιος θυσιαζόμενος υπήρξε ο "αμνός" του Θεού, ο οποίος "πήρε" τη θέση του πασχαλινού αμνού, αφού θυσιάστηκε για την ανθρωπότητα.

Για τον καθηγητή μου

Ανατρέχοντας στα άρθρα μιας τοπικής εφημερίδας, το μάτι μου σκάλωσε σε μια φράση: «Έτσι με ήθελε η ζωή». Όταν διάβασα το όνομα του αρθογράφου, συνειδητοποίησα με έκπληξη πως είναι ο καθηγητής της Φυσικής, που είχα στο Λύκειο, παλαίμαχος πλέον.

Κάνοντας το δικό του απολογισμό ζωής, κάποιες ανύποπτες ώρες, που η μοναξιά χτυπά την πόρτα, μου μετέδωσε την πίκρα του για πρόσωπα και καταστάσεις που συνυπάρχουν στη ματαιοδοξία του σήμερα. Διάβασα όσα έγραψε και τα μοιράζομαι μαζί σας ως φόρο τιμής σε εκείνον που συνέβαλε, για να γίνω κι εγώ άνθρωπος: 



Μόνος. Έτσι με ήθελε η ζωή. Με πάλευε από καιρό. Πάντα σιμά μου κόσμος περιεστρέφετο, μου άρεσε έτσι να ζω. Όμως, σιγά-σιγά η ζωή, το άγχος αυτής, η βιοπάλη, σκότωσαν τα αισθήματά μου και η ψυχή μου έγινε και πάλι ένα ντουλάπι άδειο. Βρέθηκα να ζω ξανά στα σύνορα της μοναξιάς. Η μοναξιά αυτή δεν έχει τίποτα κοινό με την ασκητική μοναξιά, είναι αλλιώτικη από τη φιλοσοφική, διαφορετική από τη μοναξιά των ποιητών, τόσο αλλιώτικη από τη μοναξιά όλων εκείνων που αναζητούσαν σ’ αυτή το βάλσαμο μιας ψυχικής ίασης.

Οι μορφές αυτής της μοναξιάς εμφανίζονται χωρίς καταναγκασμό. Σήμερα εκλογή δεν υπάρχει, μας επιβάλλεται. Είναι άτεγκτη, κυκλώνει κάθε άνθρωπο, τον τυλίγει σ’ ένα παγωμένο σεντόνι και οι πύλες των διεξόδων είναι κλειστές. 



Μέσα σ’ αυτά τα ασφυκτικά πλαίσια που απορροφούν το οξυγόνο της ζωής, η μόνη διέξοδος είναι η επικοινωνία με το συνάνθρωπο. Επικοινωνία απαλλαγμένη από σκοπιμότητες και συμφέροντα. Επικοινωνία ψυχική. 



Ο δρόμος όμως, που οδηγεί στην ψυχή του άλλου, έχει ναρκοθετηθεί. Κι έτσι, βουλιάζουμε στη μοναξιά μας, φυλακισμένοι στο κλουβί του ατομισμού. Στη λύσσα της βίας, κινούμαστε σ’ έναν κόσμο με αχρηστευμένη την αίσθηση της ζωής. Μέσα σ’ αυτόν τον κόσμο τα προσωπικά οράματα νεκρώνονται, η φωνή δεν ακούγεται και το χειρότερο, μια σαθρή κοινωνία επιτρέπει την ανάδειξη σαθρών. Σήμερα δεν έχουμε φίλους, έχουμε γνωστούς. Σήμερα λείπει από τις ανθρώπινες σχέσεις η αγάπη. 



Εκείνο όμως που θα διώξει τη μοναξιά της ζωής μας είναι η προσφορά στο συνάνθρωπο. Η αίσθηση της βοήθειας θα πληρώσει το μόριο της ύπαρξής μας με μια πρωτόγονη χαρά. Κάνοντας λιγότερο λυπημένη κάποιαν άλλη ψυχή, κάνεις περισσότερο χαρούμενη τη δική σου ψυχή και ικανή να πολεμήσει με τη μοναξιά, το άγχος, την πλήξη και την ανία που λεηλατούν τη ζωή μας. Το έργο μας επομένως, είναι να συντρίψουμε έτσι τα όρια της μοναξιάς, να αφήσουμε το εγώ και να ταυτίσουμε τη ζωή μας με το εσύ. Να γίνουμε άνθρωποι της προσφοράς και να μη λησμονούμε ότι η καρδιά υπάρχει, για να ακούει το διπλανό μας. 



Τα λόγια του καθηγητή διαχρονικά. Και πόσο ανθρώπινα! Χάνεται η επικοινωνία στις μέρες μας, γιατί όλοι γινόμαστε σαλιγκάρια και χελώνες: κλεινόμαστε στο καβούκι μας. Έχουμε ξεχάσει να μοιραζόμαστε τις έννοιες και τους φόβους μας με τους ανθρώπους. Λησμονήσαμε να λέμε «ευχαριστώ» και «να είσαι καλά». Ίσως, γιατί δεν αγαπάμε πια και τίποτα δεν μας δίνει χαρά. 

Πιθανότατα γιατί δεν στρέψαμε μια ματιά στο παρελθόν να ευχαριστήσουμε εκείνους που μας έδωσαν τη δύναμη να πορευτούμε στο σκληρό μονοπάτι που λέγεται ζωή. Γονείς, πνευματικούς οδηγούς και κυρίως δασκάλους. 

Αλήθεια, τι μπορεί να χωρέσει η ψυχή ενός ανθρώπου, όταν ανατρέξει σε μνήμες του παρελθόντος και αναλογιστεί πόσα πράγματα του πρόσφεραν οι δάσκαλοι; Μεταλαμπάδευση γνώσεων; κληροδότηση αξιών; Σφυρηλάτηση χαρακτήρα; Άραγε να μπορεί ένα ταπεινό ευχαριστώ να υπερβεί τα συναισθήματά μου και να δαμάσει όλα τα ευχαριστώ που θέλω να πω σ’ όσους στάθηκαν δίπλα μου; Αδύνατον! Κι αν ακόμη μια τόσο δα μικρή λέξη είναι ικανή να μεταμορφώνει ψυχές, θα τη χάριζα στους γονείς μου και έπειτα στους καθηγητές μου. Η φράση του Μεγάλου Αλεξάνδρου φωτεινή επιγραφή στο μυαλό μου: «Στους γονείς μου χρωστώ το ζῆν, στο δάσκαλό μου το εὖ ζῆν». Μπορεί ο Κομφούκιος να πρεσβεύει: "Εκείνος που ξέρει τι κρύβεται πίσω από τις λέξεις, μιλάει χωρίς λόγια", αλλά με την παρουσία ενός ικανού δασκάλου, μαθαίνεις να κυβερνάς τη γλώσσα και να απελευθερώνεις το μυαλό. 

Θυμάμαι λοιπόν κάτι που εμένα με είχε αγγίξει,όταν βρισκόμουν στην αρχή (σχεδόν) της καριέρας μου! Τότε, κάποιος μαθητής μου είχε πει: " Δεν ξέρω αν υπάρχουν καλοί και κακοί καθηγητές. Δεν ξέρω αν υπάρχουν καλοί και κακοί δάσκαλοι. Όμως, για μένα υπάρχουν σωστοί άνθρωποι που με το μεράκι τους μου δίνουν φτερά ενθουσιασμού, για να σηκωθώ ψηλότερα".

Τι μου χρειάζονται τα Αρχαία;

Αναμφισβήτητα, για τη σημερινή νεολαία, η γνώση της Αρχαίας Ελληνικής είναι ''Ο λαβύρινθος του Μινώταυρου". Αναρωτιούνται γιατί να μάθουν αρχαία ελληνικά και σε τι θα τους χρησιμεύσουν. Και βέβαια πίσω από τη φράση ''Τι μου χρειάζονται τα Αρχαία'', εύκολα κάποιος αντιλαμβάνεται ότι εννοούν: ''Δεν μου αρέσουν τα Αρχαία". Να και τι λένε:

1." Γιατί να μάθω αρχαία; Άντε να μελετήσω κάνω κειμενάκι, αλλά γιατί να κάτσω να μάθω πώς τα απαρέμφατα μερικές φορές χρησιμοποιούνται ως υποκείμενα σε απρόσωπα ρήματα;
Γιατί να μάθω όλες εκείνες τις εγκλίσεις, όλα εκείνα τα είδη μετοχών, όλα τα ρήματα που παίρνουν κατηγορηματικές;Ε;Ε;
Μα γιατί θα μου χρειαστούνε στο άμεσο μέλλον... Βέβαια... Για να γράψω έκθεση, για να γίνω καλύτερη στην γλώσσα... (όχι δεν θέλω,  εγώ θετική ή τεχνολογική θα πάω)"

2. "  O λόγος που φαντάζομαι ότι μαθαίνουμε αρχαία είναι καθαρά ιστορικός, για να έχουμε μια ιδέα για την χώρα μας για την ιστορία και τις ρίζες της γλώσσας μας. Όμως αυτό δεν θα μας χρησιμεύσει στην ζωή μας.Οπότε θα έπρεπε να είναι στα δευτερεύοντα μαθήματα. Λάθος του Υπουργείου παιδείας που το έβαλε στα πρωτεύοντα. "" 

3. "  Να πω κι εγώ ότι στο Λύκειο με το ζόρι πέρναγα τα Αρχαία. Αλλά  μετέπειτα, όταν μέσα από συζητήσεις σε παρέες ανακάλυψα τον πλούτο που κρύβεται στην Αρχαία Ελληνική Γλώσσα, χτύπαγα το κεφάλι μου, που δεν έμαθα Αρχαία Ελληνικά. Βέβαια φταίει μέχρι ένα σημείο ο τρόπος διδασκαλίας των Αρχαίων Ελληνικών. Θυμάμαι όλοι λέγαμε τότε: Τι μας χρειάζονται τα Αρχαία Ελληνικά; Τα μιλάει κανείς στις μέρες μας; Αλλά δεν βρέθηκε ένας καθηγητής να μας πει για τον πραγματικό πλούτο που υπάρχει στην Ελληνική Γλώσσα και να μας κεντρίσει το ενδιαφέρον να ασχοληθούμε μαζί της. Βέβαια, αυτό γινόταν και σε πολλά άλλα μαθήματα...."

Οι γονείς συνηγορούν με τις μαθητικές θέσεις: 
1. "Δεν μπορώ να βοηθήσω το παιδί μου στα Αρχαία. Καλά-καλά ούτε κι εγώ δεν ξέρω. Μου έφερε ο γιος μου τις ασκήσεις στη Γραμματική. Δύσκολα πράγματα! Άντε τώρα να θυμάσαι πώς κάνει ο Παρακείμενος Μέσης φωνής στο ρήμα βλάπτομαι!!! "

2. '' Η εισαγωγή των Αρχαίων στο γυμνάσιο πάντα βασιζόταν στο επιχείρημα της λεγόμενης λεξιπενίας ή γενικά της φθοράς και της έκπτωσης της νέας ελληνικής. Σ' αυτό έρχονται οι γλωσσολόγοι και λένε ότι τα παιδιά όχι μόνο δεν μαθαίνουν καλύτερα τα νέα ελληνικά μέσω αρχαίων, αλλά μπερδεύονται κιόλας."

3. "  Πιστεύω πως είναι διαφορετικό μάθημα η διδασκαλία των αρχαίων κειμένων από μετάφραση συγκριτικά με τη διδασκαλία της αρχαίας ελληνικής γλώσσας ,που ως γνωστόν γίνεται στα σχολεία με επιτηδευμένο και αναλυτικό τρόπο. Ο τρόπος που διδάσκονται τα αρχαία στα σχολεία δεν είναι καλός. Αυτό σημαίνει ότι πρέπει να καταργηθεί το μάθημα ή ότι πρέπει να αλλάξει η μέθοδος διδασκαλίας; Και μην μου πείτε βέβαια ότι είναι το μόνο μάθημα που διδάσκεται με άσχημο τρόπο;"

Τι διακηρύττουν οι συγγραφείς και το Υπουργείο Παιδείας στο βιβλίο της Αρχαίας Ελληνικής Γλώσσας της Α Γυμνασίου;

Είναι καιρός να πάψουν να θεωρούνται τα " Αρχαία Ελληνικά" μάθημα στην καλύτερη περίπτωση δύσκολο και στη χειρότερη περίπτωση άχρηστο. Είναι οι ρίζες της γλώσσας μας και πρέπει να τα φροντίζουμε (τα " Αρχαία Ελληνικά"  δηλαδή), γιατί η γλώσσα μας τα έχει ανάγκη, όπως ακριβώς κάθε ζωντανός οργανισμός έχει ανάγκη τις ρίζες του. [Αρχαία Ελληνικά Α Γυμνασίου, σελ. 7];

Οι φιλόλογοι υποστηρίζουν:

1. Τα Αρχαία δε χρειάζεται να διδάσκονται έτσι όπως τα μαθαίνουμε στα παιδιά, που μένουμε σε τύπους γραμματικούς, σε μορφές γραμματικές, οι οποίες δεν ανταποκρίνονται στις σημερινές γλωσσικές μας ανάγκες  και  που δε μας αφήνουν να δούμε τι θησαυρό πραγματικό κρατούμε στα χέρια μας, δηλαδή το περιεχόμενο των γραπτών κειμένων, που μας άφησαν οι  Αρχαίοι Έλληνες, οι πρόγονοί μας: τον πλούτο ιδεών τους θαυμάζουν όλοι οι ξένοι και εμείς, οι  περισσότεροι,  τον αγνοούμε. 

2. Στο Γυμνάσιο ο μαθητής παίρνει μια γεύση της ομορφιάς των Αρχαίων. Για να μπορέσει όμως να διαβάσει ένα απλό κείμενο ενός αρχαίου Έλληνα συγγραφέα, πρέπει πρώτα να ξέρει μερικά βασικά πράγματα  από την αρχαία ελληνική  γλώσσα, κάτι από τη γραμματική και το συντακτικό της, από το λεξιλόγιό της, από τη δομή του λόγου της γενικά. Αυτό γίνεται τώρα στο σχολείο. Φαίνεται ίσως  λίγο ανιαρό  στους μαθητές και αρκετά δύσκολο.  Δεν είναι όμως έτσι, αν ξέρουν να χειριστούν το πρόβλημα σωστά και με κάποιες  τεχνικές κι αν καταλάβουν ότι η αρχαία γλώσσα δε διαφέρει   πολύ από τη σημερινή  γλώσσα που μιλάμε. Και δεν είναι ωραίο να βλέπει κανείς  πόσο παλιά είναι η γλώσσα μας, ποιο είναι το ταξίδι της  μέσα στο χρόνο, αλλά και πόσο κοντά μας,  και πόσο μεστή  είναι η φράση της;

Μέσα στα διαρκή ταξίδια μου εντός διαδικτύου, ανακάλυψα Αρχαίους ελληνικούς τίτλους εφημερίδων της σύγχρονης εποχής!!! Μάλιστα, αυτή την ιστοσελίδα την είχα εντοπίσει μέσω ενός περιοδικού. 

Θαυμάστε και ξεσκονίστε τα Αρχαία σας: Πατήστε πάνω στη φράση Prime minister...κ.λπ. Akropolis World News

  Ποιος θα το φανταζόταν ότι ο συντάκτης ΔΕΝ είναι Έλληνας, αλλά ο Ισπανός Joan Coderch-i-Sancho; (Κι ύστερα οι μαθητές  λένε γιατί να μάθω Αρχαία......!)

Ατενίζοντας πέρα τη σκέψη μου, εύχομαι να μπορούσα να άλλαζα κάτι στη διδασκαλία των Αρχαίων. Μια και οι λέξεις, όταν διδάσκονται εκ του περισσού χάνουν  το νόημά τους, αλλοιώνεται η μορφή τους, παύει η δυναμικότητά τους. Η ύλη είναι υπερβολική και συνάμα κουραστική. Τα επιλεγμένα κείμενα είναι δύσκολα σε κατανόηση, τόσο που καταντούν να γίνονται μισητά από τους μαθητές. Κι εγώ προσωπικά που διδάσκω, ομολογώ ότι κάνω πολλά πράγματα, αλλά γιατί; Υποχρεώνομαι από τη σχολική ύλη και κυρίως τις ασκήσεις. Αλλά, η αλήθεια είναι μια: ούτε φιλολόγους θα κάνουμε όλα τα παιδιά ούτε πανεπιστήμονες. Ας τους επιτρέψουμε να γίνουν απλοί γνώστες κι όχι ουδέτεροι και αδαείς -στήμονες.Μια στοιχειώδης μάθηση είναι προτιμότερη από την ογκωδέστατη. Μια και η σύγχρονη γενιά καλπάζει στην Πληροφορική, υιοθετώντας την Αγγλική ως επικοινωνιακή γλώσσα, ίσως με την υπερβολή στους τύπους, χάνεται η ουσία: η διαχρονικότητα της ελληνικής γλώσσας.

Τη γλώσσα μου έδωσαν ελληνική.
το σπίτι φτωχικό στις αμμουδιές του Ομήρου...

Μονάχη έγνοια η γλώσσα μου στις αμμουδιές του Ομήρου.

(Οδυσσέας Ελύτης, Άξιον εστί)