Μετάνοια επομένως σε πρώτη φάση σημαίνει επίγνωση της δικής μας ευθύνης. Να καταλάβουμε ότι σε μας είναι το πρόβλημα. Θα το πούμε πιο απλά: Πάμε στην Εξομολόγηση και κάποιες φορές, αντί να πούμε τις αμαρτίες μας, λέμε τις αμαρτίες των άλλων. Δεν λέμε τα δικα μας λάθη. Ή λέμε δικά μας λάθη, αλλά ψάχνουμε να βρούμε δικαιολογίες ή προσπαθούμε τεχνηέντως να πείσουμε τον Πνευματικό μας ότι φταίνε περισσότερο οι άλλοι.
Μετανοώ σημαίνει αναγνωρίζω ότι για για την κατάσταση που υπάρχει στο σπίτι μου, δεν φταίει ο άλλος, ο σύζυγος, η σύζυγος, ο πατέρας, η μητέρα, τα αδέλφια μου. Φταίω εγώ. Βέβαια σε όλες τις δύσκολες καταστάσεις κάπου φταίνε και οι άλλοι. Αλλά, όταν θέλουμε εμείς προσωπικά να μετανοήσουμε, δεν θα ψάξουμε να βρούμε πού φταίει ο άλλος, αλλα θα ψάξουμε να βρούμε πού φταίμε εμείς.
"Κανείς άλλος δεν είναι αίτιος της αμαρτίας μου", λέγει ο άγιος Ιωάννης της Κλίμακος, "ούτε άλλος άλλος άνθρωπος, ούτε ο διάβολος, ούτε το σώμα μου, ούτε τίποτε άλλο". Είμαι εγώ ο φταίχτης. Το λέμε; Τι έλεγε ο Δαβίδ: "τήν ἀνομίαν μου ἐγώ γιγνώσκω". Η πνευματική ζωή, λένε οι Πατέρες της Εκκλησίας, αρχίζει από την ώρα που θα καταλάβουμε και θα βλέπουμε μόνο τα δικά μας αμαρτήματα. Γι' αυτό τη Μεγάλη Σαρακοστή παρακαλούμε καθημερινά τον Θεό λέγοντας: "χάρισέ μου τον φωτισμό να βλέπω τα δικά μου λάθη".
Μερικοί νομίζουν ότι μετάνοια σημαίνει να νιώθεις μια εσωτερική πικρία, αγωνία και στενοχώρια για τις αμαρτίες σου. Αυτό όμως δεν είναι μετάνοια αληθινή. Μετάνοια δεν σημαίνει να νιώθουμε μελαγχολία, απογοήτευση για την κατάστασή μας. Αυτά όλα τα συνασθήματα δεν έχουν σχέση με τη μετάνοια, αλλά είναι εκδηλώσεις πληγωμένου εγωισμού. Μαυρίζουν την ψυχή μας και δεν την στρέφουν προς τον Θεό.
Λέει ο όσιος Παΐσιος: "Όταν ο άνθρωπος δεν έχει μετάνοια, στενοχωριέται από εγωισμό, από ανθρωπαρέσκεια, επειδή ξέπεσε στα μάτια των άλλων, και έχει μέσα του αγωνία, πόνο φαρμάκι". Δυστυχώς, όμως, πολλές φορές και η δική μας μετάνοια δεν είναι Χριστοκεντρική, αλλά εγωκεντρική. Υποφέρουμε στις πτώσεις μας, όχι επειδή αρνηθήκαμε την αγάπη του Κυρίου μας, αλλά επειδή μας τσακίζει η αίσθηση της αμαρτωλότητάς μας κι επιζητούμε να βρούμε μια ανακούφιση από τις ενοχές που μας βαραίνουν· να ξεκουραστούμε ψυχολογικά.
Μπορεί να κλαίμε με αναφιλητά για την κατάστασή μας, όχι όμως επειδή αρνηθήκαμε τον Χριστό μας, αλλα επειδή μας διαλύουν οι συνέπειες των επιλογών μας. Βέβαια η αναγνώριση των αμαρτιών μας είναι φυσικό να δημιουργεί μέσα μας κάποια θλίψη, συντριβή. Διότι με τις αμαρτίες μας αρνηθήκαμε τον Θεό. Δεν έχουμε πλέον τη σχέση που είχαμε πριν μαζί Του.
Αυτή η λύπη όμως δεν έχει σχέση με την κοσμική λύπη, που είναι αποτέλεσμα εγωισμού κι απογοητεύσεως, αλλά είναι ανορθωτική. Συνοδεύεται από εσωτερική γαλήνη και παρηγοριά. Επειδή λοιπόν εμείς συνήθως δεν έχουμε μια τέτοια λύπη, Χριστοκεντρική, δεν νιώθουμε εσωτερική γαλήνη, αλλά αγωνία, ταραχή. Δεν νιώθουμε το πατρικο αγκάλιασμα που ένιωσε ο άσωτος. Γι' αυτό και δε αλλάζει η ζωή μας, μένουμε στα ίδια πάθη,στα ίδια λάθη.
Μετάνοια σημαίνει να καταλάβουμε ότι με κάθε αμαρτία μας αρνούμαστε τον Χριστό μας. Ότι "οι αμαρτίες μας υψώνουν τείχος ανάμεσα σε μας και στον Θεό". Μας αποξενώνουν από την αγάπη Του. Αν το καταλάβουμε αυτό, δεν θα αμαρτάνουμε τόσο εύκολα. Ή κι όταν από αδυναμία πέφτουμε στα ίδια λάθη, δεν θα απελπιζόμαστε, αλλα θα ταπεινοφρονούμε.
Δεν θα υποφέρουμε, επειδή γκρεμίστηκε μέσα μας η ωραία εικόνα που είχαμε για τον εαυτό μας. Αλλά επειδή δεν θα αντέχουμε μακριά από την αγάπη του Κυρίου μας και θα λαχταρούμε να επιστρέψουμε κοντά Του. Να Του ζητήσουμε το έλεός Του. Να τον νιώσουμε Πατέρα μας. Και θα αγωνιζόμαστε, όσο μπορούμε περισσότερο να διορθωθούμε. Θα μισούμε την αμαρτία και θα ποθούμε την αρετή.
Διότι δεν θα αντέχουμε να ζούμε μακριά από τον Θεό. Γι' αυτό ο άγιος Γρηγόριος ο Παλαμάς λέει ότι "μετάνοια είναι το να μισείς την αμαρτία και να αγαπάς την αρετή, να φεύγεις μακριά από το κακό και να κάνεις το καλό". Και πολύ περισσότερο, "μετάνοια είναι μια προσωπική ολόψυχη έξοδος από την αμαρτία και είσοδος στον Θεό". Καλημέρα σας!
Καλή και ευλογημένη εβδομάδα δια των πρεσβειών της Αγίας Αικατερίνης!
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου