25η Μαρτίου: ημέρα εθνικής υπερηφάνειας

 

Προκήρυξη της Μεσσηνιακής Γερουσίας 23 Μαρτίου 1821

Προειδοποίησις εις τας Ευρωπαϊκάς Αυλάς, εκ μέρους του φιλογενούς αρχιστρατήγου των Σπαρτιατικών στρατευμάτων Πέτρου Μαυρομιχάλη και της Μεσσηνιακής Συγκλήτου.

Ο ανυπόφορος ζυγός της Οθωμανικής τυραννίας εις το διάστημα ενός και απέκεινα αιώνος, κατήντησεν εις μίαν ακμήν, ώστε να μην μείνη άλλο εις τους δυστυχείς Πελοποννησίους Γραικούς, ει μη μόνον πνοή και αυτή δια να ωθή κυρίως τους εγκαρδίους των αναστεναγμούς.

Εις τοιαύτην όντες κατάστασιν στερημένοι από όλα τα δίκαιά μας, με μίαν γνώμην ομοφώνως απεφασίσαμεν να λάβωμεν τα άρματα, και να ορμήσωμεν κατά των τυράννων. Πάσα προς αλλήλους μας φατρία και διχόνοια, ως καρποί της τυραννίας απερρίθφησαν εις τον βυθόν της λήθης, και άπαντες πνέομεν πνοήν ελευθερίας.

Αι χείρες ημών αι δεδεμέναι μέχρι του νυν από τας σιδηράς αλύσσους της βαρβαρικής τυραννίας, ελύθησαν ήδη, και υψώθηκαν μεγαλοψύχως και έλαβον τα όπλα προς μηδενισμόν υης βδελυράς τυραννίας.

Οι πόδες ημών οι περιπατούντες εν νυκτί και ημέρα εις τας εναγκαρεύσεις τας ασπλάγχνους τρέχουν εις απόκτησιν των δικαιωμάτων μας. Η κεφαλή μας η κλίνουσα τον αυχένα υπό τον ζυγόν τον απετίναξε και άλλο δεν φρονεί, ει μη την ΕΛΕΥΘΕΡΙΑΝ. Η γλώσσα μας η αδυνατούσα εις το να προφέρη λόγον, εκτός των ανωφελών παρακλήσεων, προς εξιλέωσιν των βαρβάρων τυράννων, τώρα μεγαλοφώνως φωνάζει και κάμνει να αντηχή ο αήρ το γλυκύτατον όνομα της Ελευθερίας.

Εν ενί λόγω απεφασίσαμεν, ή να ελευθερωθώμεν, ή να αποθάνωμεν. Τούτου ένεκεν προσκαλούμεν επιπόνως την συνδρομήν και βοήθειαν όλων των εξευγενισμένων Ευρωπαίων γενών, ώστε να δυνηθώμεν να φθάσωμεν ταχύτερον εις τον Ιερόν και δίκαιον σκοπόν μας και να λάβωμεν τα δίκαιά μας.

Να αναστήσωμεν το τεταλαιπωρημένον Ελληνικόν γένος μας. Δικαίω τω λόγω η μήτηρ μας Ελλάς, εκ της οποίας και υμείς εφωτίσθητε, απαιτεί ως εν τάχει την φιλάνθρωπον συνδρομήν σας, και ευέλπιδες, ότι θέλει αξιωθώμεν, και ημείς θέλομεν σας ομολογή άκραν υποχρέωσιν, και εν καιρώ θέλομεν δείξη πραγματικώς την υπέρ της συνδρομής σας ευγνωμοσύνην μας.

1821: Μαρτίου 23 : Εν Καλαμάτα.
Εκ του Σπαρτιατικού Στρατοπέδου.
Πέτρος Μαυρομηχάλης, αρχιστράτηγος του Σπαρτιατικού και Μεσσηνιακού στρατού.

Αντίγραφον από της εν Λονδίνω επιστολής.

Πέτρος Μαυρομιχάλης ηγεμών και Αρχιστράτηγος και η Μεσσηνιακή Γερουσία εν Καλαμάτα.

Πηγή: Β. Π. Παναγιωτόπουλος, «Η προκήρυξις της Μεσσηνιακής Γερουσίας, προς τας ευρωπαϊκάς αυλάς», Δελτίον της Ιστορικής και Εθνολογικής Εταιρείας, 12 (1957-1958) 149-150.

Το Μεσολόγγι θέλει να καταλάβει ο Στρατός του Σερασκέρη. Ζήτησε βοήθεια από τον Ιμπραήμ, που έφτασε με χιλιάδες Τουρκοαιγύπτιους. Η πόλη δεν ήταν καλά εφοδιασμένη με τρόφιμα. Οι Έλληνες ζητούν βοήθεια, έρχονται από τα νησιά κάποιες προμήθειες. 

15 Ιανουαρίου 1825: τελευταία φορά ο Μιαούλης έφερε τρόφιμα. Οι Τούρκοι απέκλεισαν το λιμάνι και μέσα από καταιγισμό πυρών, αν κατάφερνε καμιά βάρκα να φθάσει με λίγες προμήθειες. Το Μεσολόγγι πολιορκείται από στεριά και θάλασσα.

Ο Έλληνας τρέφεται και μόνο με ψωμί, αλλά το ψωμί έλειπε, προμήθειες τέρμα. Φαγώθηκαν τα κατοικίδια ζώα. Δέκα χιλιάδες ψυχές στους δρόμους ζητούσαν ν' ανακουφίσουν την  πείνα τους. Ενώ όμως η πείνα θέριζε το Μεσολόγγι, οι προμαχώνες του έσπερναν τον θάνατο στον εχθρό.

Το στρατόπεδο των Τούρκων άρχισε να αποθαρρύνεται. Πετούσαν τα όπλα και λιποτακτούσαν στα βουνά. Όταν είδε αυτήν την εξάντληση του στρατού του ο Καπουδάν πασάς, έστειλε μήνυμα στους Μεσολογγίτες να συνομιλήσουν: "να παραδώσετε τα όπλα σας με τους πιο ευνοϊκούς όρους. Να έχετε την άδεια να φύγετε από το Μεσολόγγι. Όσοι μείνετε να διατηρήσετε την περιουσία σας, κινητή ή ακίνητη, χωρίς να σας θίξει κανένας". 

Και απαντούν οι Μεσολογγίτες: "Δεν περιμέναμε ποτέ να σας περάσει μια τέτοια φαντασία, ότι θα σας παραδώσουμε 8 χιλιάδες άρματα ματωμένα με τα ίδια σας τα χέρια. Τα κλειδιά της πόλης είναι κρεμασμένα στ' άρματά μας. Αν τολμάτε, ελάτε να τα πάρετε." 21 Μαρτίου υπογράφουν οι αρχηγοί του Μεσολογγίου. 

Όμως η πείνα τους τυραννούσε, οι νεκροί έμεναν άταφοι, τα παιδιά χλωμιασμένα πέθαιναν, καμιά μάνα δεν αντιτάχθηκε ούτε παραπονέθηκε κανείς στην απόφαση της διοικήσεως και της φρουράς, να υπομένουν και να πολεμήσουν μέχρι την ύστερη ώρα. Σκέλεθρα από την πείνα αποφασίζουν την ηρωική Έξοδο.

Θα εγκατέλειπαν τον τόπο που γεννήθηκαν, τα σπίτια τους, τους τάφους των προγόνων τους και τους τελευταίους νεκρούς ήρωές τους.... Με το σπαθί στο χέρι θα διέσχιζαν τις τάξεις των εχθρών. Αν επιζούσαν, θα ανέπνεαν ελεύθερο αέρα. Και αν τα βόλια των εχθρών τους έβρισκαν, προτιμότερος ο θάνατος από τη σκλαβιά.

Το Σάββατο του Λαζάρου, εκείνο της Εξόδου, στις γειτονιές της πόλης δραματικές σκηνές. Όλοι όσοι θα έβγαιναν, αποχαιρετούσαν τους αρρώστους ή τους πληγωμένους που αναγκαστικά θα έμεναν στη ρημαγμένη πολιτεία. 

Πώς συνταίριαζαν οι δύστυχες μάνες τα μοιρολόγια, εύρισκαν μετά ψυχική γαλήνη και φώναζαν: "να πάτε στο καλό, ο Εσταυρωμένος να σας φυλάει από τα βόλια, η Παναγιά να σας παραστέκει." Ο Παπαγλύκαντος, εκείνη την 

ιερή μέρα, τέλεσε τελετουργία και κοινώνησε όλους τους Μεσολογγίτες. Πήγε και στους αρρώστους, στους τραυματίες, στον φρούραρχο και κοινώνησε κι αυτούς τους μαχητές, τα γυναικόπαιδα. 

-Πού πας, παππούλη; τον ρώτησαν.

-Όπου με καλεί το καθήκον....

Το βράδυ από τις 9 η ώρα ως τις 3 το πρωί της Κυριακής των Βαΐων, 10 Απριλίου 1826, πραγματοποιείται η Έξοδος. Οι άνδρες σχηματίζουν δυο

πλατιές σειρές, στη μέση οι γυναίκες, που πολλές είναι ντυμένες με ανδρικά ρούχα και με το ντουφέκι στο χέρι προχωρούν. Ο εχθρός σε παράταξη μάχης κι όμως οι γενναίοι μας προχωρούν. Με τα ξίφη σπάζουν όλες τις γραμμές. Σώθηκαν μόνο 1800 άνδρες και 7 γυναίκες. Οι γενναίοι της οπισθοφυλακής έβαλαν φωτιά στο μπαρούτι να μην πέσουν ζωντανοί στα χέρια των Τούρκων

(Δεν θα πεθάνουμε χωρίς δόξα: κείμενο που ανέγνωσα στην ενορία μου για τον χθεσινό προεορτασμό της 25ης Μαρτίου)

Σαν μια βροχή ήρθε σε όλους μας η επιθυμία της ελευθερίας και όλοι, και οι κληρικοί και οι προεστοί και οι καπεταναίοι και οι γραμματισμένοι και οι έμποροι, όλοι συμφωνήσαμε στον ίδιο σκοπό και κάναμε την επανάσταση... (Θεόδωρος Κολοκοτρώνης).  

11 πατριάρχες, 100 Επίσκοποι, 6000 ιερείς και μοναχοί που θυσιάστηκαν στον Αγώνα του 1821 δείχνουν και στον πλέον προκατειλημμένο τη συμβολή του κλήρου (Προς τη Νίκη). 

«Ἔκθαμβος ἀσπάζεται Γαβριὴλ ἔκθαμβος λαμβάνει ἡ Παρθένος τὸν ἀσπασμὸν πῶς ὁ Θεοῦ λόγος κατῆλθε βροταθῆναι; Τοῦ Κτίστου προσκυνοῦμεν τὴν συγκατάβασιν».

Καλημέρα σας! Καλή και ευλογημένη εβδομάδα! 

Χρόνια πολλά!

Αθάνατοι οι ήρωες του 1821!